Canlı YayınGiriş
Siyamend Kaçmaz
Özellikle Rusya'da faiz oranlarının yüksek olması, tüketicilerin harcama alışkanlıklarını kökten değiştirdi. İnsanlar artık paralarını harcamak yerine bankalara yatırarak kazanç elde etmeyi tercih ediyor. Çevremizdeki Ruslardan ve burada yaşayan Türklerden sık sık duyduğumuz bir durum bu. Hatta geçtiğimiz günlerde bir bankanın araştırmasına göz attım; verilere göre ATM’lerden para çekme oranı azalırken, yatırma oranı ciddi şekilde artmış. Bankacı tanıdıklarımla yaptığım görüşmeler de bu tabloyu doğruluyor; İnsanlar harcamak yerine paralarını değerlendirmeye yönelmiş durumda.
Küresel ısınmanın etkisi
Ekonomik zorlukların yanı sıra küresel ısınma da perakende sektörünü olumsuz etkiliyor. Soğuk iklimiyle bilinen Moskova’da, bu yıl yeni yıla neredeyse karsız girdik. Mevsim normallerinin çok üzerinde seyreden sıcaklıklar, özellikle kış sezonuna hazırlanan tekstil sektörünü büyük bir hayal kırıklığına uğrattı.
Faiz oranlarının yükselmesi nedeniyle tüketiciler zaten harcamaya temkinliydi, ancak buna bir de beklenen kışın yaşanmaması eklenince kışlık ürünlere olan talep iyice azaldı. Stoklarını mevsim şartlarına göre ayarlayan perakendeciler, bekledikleri satış rakamlarına ulaşamadı. Üstelik bu durum sadece birkaç şirketi değil, çok geniş bir kesimi etkiliyor.
Bir diğer problem ise yazlık koleksiyonların hazırlanamamış olması. Gerçi hazırlayıp vitrine koyanlar da beklediği ilgiyi görmüyor. Tüketiciler "Ya bir anda hava tekrar soğursa?" endişesiyle alışverişten uzak duruyorlar. Bu da perakendecileri zor bir denklemin içine sokuyor: Ne kış yaşanıyor ne de yaz tam olarak geliyor; tüketiciler ise bu belirsizlik içinde harcama yapmaktan kaçınıyor. Gözler şimdi Mart ayına çevrilmiş durumda. Baharın gelişi bakalım piyasaya da bahar havası getirecek mi?
Ama şunu biliyorum; bu görüntü birkaç ay daha devam ederse, birçok firma önce personel azaltımına gitmek, ardından da bazı mağazalarını kapatmak zorunda kalabilir. Özellikle AVM’lerde mağazası olan markalar, yüksek kira giderleri nedeniyle büyük sıkıntılar yaşıyor.
Bazı perakendeciler, bahar aylarına umutla bakıyor. Ancak şu an itibarıyla tablo hiç parlak değil. Ne yazık ki, bu durumu Türkiye’deki patronlarına anlatmakta da zorlanıyorlar. Gerçek tabloyu yalnızca burada, sahada olanlar net bir şekilde görebiliyor. Bunu karşı tarafa anlatmak çok güç ama dışardan bir göz olarak benim yazmam belki işe yarar.
Bir tespitte de ben bulunayım, belki henüz akıllara gelmemiştir: Depo sorunu. Evet, yanlış okumadınız, depo sorunu. Mevsimlere göre koleksiyon yapan perakendeciler, bir sezonu depolarını boşaltamadan geçirdi. Normalde depo boşalır, yeni sezon ürünleri oraya yerleştirilirdi. Ama şimdi depolar dolu ve gelecek sezon ürünleri için alan yaratılması gerekiyor. Ancak bu iş o kadar da kolay olmayacak, çünkü son yıllarda özellikle Moskova ve çevresinde depo bulmak neredeyse imkansız. Bulunsa bile fiyatlar astronomik. Şimdi gündemde değil ama yakın zamanda bu sorun da çok can sıkacak.
Perakendeciler için zor bir dönem. Hem ekonomik belirsizlik hem de mevsimlerin değişkenliği, ticari kararları her zamankinden daha karmaşık hale getiriyor. Şimdi herkes, önümüzdeki ayların ne getireceğini merakla bekliyor.
Özellikle Rusya'da faiz oranlarının yüksek olması, tüketicilerin harcama alışkanlıklarını kökten değiştirdi. İnsanlar artık paralarını harcamak yerine bankalara yatırarak kazanç elde etmeyi tercih ediyor. Çevremizdeki Ruslardan ve burada yaşayan Türklerden sık sık duyduğumuz bir durum bu. Hatta geçtiğimiz günlerde bir bankanın araştırmasına göz attım; verilere göre ATM’lerden para çekme oranı azalırken, yatırma oranı ciddi şekilde artmış. Bankacı tanıdıklarımla yaptığım görüşmeler de bu tabloyu doğruluyor; İnsanlar harcamak yerine paralarını değerlendirmeye yönelmiş durumda.
Küresel ısınmanın etkisi
Ekonomik zorlukların yanı sıra küresel ısınma da perakende sektörünü olumsuz etkiliyor. Soğuk iklimiyle bilinen Moskova’da, bu yıl yeni yıla neredeyse karsız girdik. Mevsim normallerinin çok üzerinde seyreden sıcaklıklar, özellikle kış sezonuna hazırlanan tekstil sektörünü büyük bir hayal kırıklığına uğrattı.
Faiz oranlarının yükselmesi nedeniyle tüketiciler zaten harcamaya temkinliydi, ancak buna bir de beklenen kışın yaşanmaması eklenince kışlık ürünlere olan talep iyice azaldı. Stoklarını mevsim şartlarına göre ayarlayan perakendeciler, bekledikleri satış rakamlarına ulaşamadı. Üstelik bu durum sadece birkaç şirketi değil, çok geniş bir kesimi etkiliyor.
Bir diğer problem ise yazlık koleksiyonların hazırlanamamış olması. Gerçi hazırlayıp vitrine koyanlar da beklediği ilgiyi görmüyor. Tüketiciler "Ya bir anda hava tekrar soğursa?" endişesiyle alışverişten uzak duruyorlar. Bu da perakendecileri zor bir denklemin içine sokuyor: Ne kış yaşanıyor ne de yaz tam olarak geliyor; tüketiciler ise bu belirsizlik içinde harcama yapmaktan kaçınıyor. Gözler şimdi Mart ayına çevrilmiş durumda. Baharın gelişi bakalım piyasaya da bahar havası getirecek mi?
Ama şunu biliyorum; bu görüntü birkaç ay daha devam ederse, birçok firma önce personel azaltımına gitmek, ardından da bazı mağazalarını kapatmak zorunda kalabilir. Özellikle AVM’lerde mağazası olan markalar, yüksek kira giderleri nedeniyle büyük sıkıntılar yaşıyor.
Bazı perakendeciler, bahar aylarına umutla bakıyor. Ancak şu an itibarıyla tablo hiç parlak değil. Ne yazık ki, bu durumu Türkiye’deki patronlarına anlatmakta da zorlanıyorlar. Gerçek tabloyu yalnızca burada, sahada olanlar net bir şekilde görebiliyor. Bunu karşı tarafa anlatmak çok güç ama dışardan bir göz olarak benim yazmam belki işe yarar.
Bir tespitte de ben bulunayım, belki henüz akıllara gelmemiştir: Depo sorunu. Evet, yanlış okumadınız, depo sorunu. Mevsimlere göre koleksiyon yapan perakendeciler, bir sezonu depolarını boşaltamadan geçirdi. Normalde depo boşalır, yeni sezon ürünleri oraya yerleştirilirdi. Ama şimdi depolar dolu ve gelecek sezon ürünleri için alan yaratılması gerekiyor. Ancak bu iş o kadar da kolay olmayacak, çünkü son yıllarda özellikle Moskova ve çevresinde depo bulmak neredeyse imkansız. Bulunsa bile fiyatlar astronomik. Şimdi gündemde değil ama yakın zamanda bu sorun da çok can sıkacak.
Perakendeciler için zor bir dönem. Hem ekonomik belirsizlik hem de mevsimlerin değişkenliği, ticari kararları her zamankinden daha karmaşık hale getiriyor. Şimdi herkes, önümüzdeki ayların ne getireceğini merakla bekliyor.
SON DAKİKA
