Canlı YayınGiriş
Reha Erus 
Geleneksel “Papa İtalyan olur” koşulunu, Demirperde’den gelen Polonyalı II. John Paul ve istifa eden Alman XVI. Benedict, in seçilmesi ile birlikte şaşırtıcı biçimde bozulmuştu. Ancak ‘Conclave’ (Kardinaller Koleji’nin yeni papayı seçme toplantısı) sonucunda, 135 kardinalin oylarının üçte ikisini alan Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio, ‘Habemus Papa’ (Papamız var) ilanıyla yeni Papa seçildi. Bu sırada, favori aday olan İtalyan Kardinal Angelo Sodano’nun bu kutsal yarışta geride kalması ise hayal kırıklığı yarattı. Tek teselli, Cizvit tarikatı mensubu din adamı Bergoglio’nun İtalyan asıllı olmasıydı.
“Yeni Papa’nın balkon konuşmasına alışılagelmiş şatafatlı giysilerle çıkmaması; kilise önderlik simgesi olan yüzüğünün ve boynundaki haçın altın olmaması dikkat çekmişti. İlk konuşması ise oldukça yalındı. Görevini layıkıyla yerine getirebilmesi için inançlılardan dualarını esirgememelerini rica etti.
Roma Başpiskoposu, Katolik dünyasının ruhani lideri ve Vatikan devlet başkanı olarak gecesini Vatikan yerine, yan rezidanstaki mütevazı Santa Marta misafirhanesinde geçirdi. Daha sonra burası, yaşamını yitirdiği ve kirasını cebinden ödediği kalıcı ikametgahı olacaktı. Bitmedi, ertesi günü sabah kahvesini cüzdanından çıkardığı bozuk paralarla ödedi. IOR Bankası’na giderek hesabından üç aylık misafirhane kirasını yatırdı. Bu uygulamaları Katolik dünyasında şaşkınlık yarattı ama 13 yıl boyunca başlattığı reformlarla kiliseye yeni bir düzen getirerek “İnsan Papa” unvanını kazandı.
Peki neydi bu reformlar?
Geçmişte şaibeli olan Vatikan Bankası IOR’un denetlenmesini sağladı ve şeffaflık adına uluslararası standartlara uyum süreci başlattı. Mali usulsüzlükleri azaltmak için ekonomik gözetim kurumları kurdu. Kardinallerin aşırı harcamalarını sınırladı, şeffaf raporlama zorunluluğu getirdi.
Kilisede kokuşmuş cinsel istismar vakalarıyla ciddi mücadeleler başlattı. Rahiplerin karıştığı cinsel istismar skandallarıyla yüzleşebilen ilk papa oldu. ‘Vos estis lux mundi’ adlı belgeyle, piskoposlar da dahil olmak üzere suistimalleri bildirmeyen kilise liderlerine karşı sert yaptırımlar getirdi.
Yine kilisede kadınların rolünü tabu olmaktan çıkarttı ve genişletti; bazı önemli yönetim pozisyonlarına din kadınlarını atadı. Reformist açıklamalarla “diyakon” yani yardımcı rahip olabilmeleri konusunu tartışmaya açtı. LGBTQ bireylerle ilgili yaklaşımı “Kimim ben onları yargılamak için?” diyerek Katolik Kilisesi’nin daha kapsayıcı olması gerektiğini savundu. Medeni birlik yasalarını destekledi; bu, Vatikan’da bir ilk olarak tarihe geçti.
Ruhban sınıfı reformlarına önem verdi. Gösterişli yaşam tarzına karşı çıktı; mütevazı yaşama ve halkla iç içe olma örneği gösterdi. Ruhban sınıfı içinde “kariyer papazlığı”na karşı çıktı; daha çok hizmet odaklı bir anlayışı teşvik etti. Bu arada, muhafazakâr kardinallerce LGBTQ bireyler konusundaki esnekliği sorgulanırken, kendisine gönderilen 5 maddelik sorgulama mektubunu (dubia) bir tür nota olarak görüp gereksiz saydı.
Vatikan içinde bulunan özellikle bürokrasinin direnişlerine tepki gösterip ya görevden aldı ya da istifaya zorlayarak tepkiyle karşılaştı. Kısacası Papa Françesko’nun reformları hem cesaretli hem de tartışmalı bulundu. Onun liderlik tarzı, yukarıda da söz ettiğim gibi, alışılagelmişin dışında bir liderlikti. “Merhamet” ve “kapsayıcılık” arasında zaman zaman sıkışıp kaldı ama üstesinden gelmesini bildi. Geleneklere sadık kalmak isteyenlere meydan okudu ve değişimci reformistlere kucağını açtı.
Vasiyeti beklendiği gibiydi. İnançlılardan dua etmelerini istedi. Sade bir cenaze törenini şart koştu ve Roma’daki dört katedralden, St. Petrus’tan sonra ikinci büyük olan Santa Maria Maggiore’ye gömülmesini diledi. Gelelim yazının başlığına: Papa Françesko yaptığı reformlarla, ayrıca inançlılarla bütünleşmesiyle önce “Ermiş”, daha sonraki yıllarda “Aziz” ilan edilir mi? Tabii bunun şartları var. Ölümünden en az beş yıl geçmesi ve bir mucizesi olması gerek. Paskalya sırasında yaşamını yitirmesiyle zaten kutsal ilan edildi.
Jet hızıyla bu “Ermişlik” payesi bir-iki yıl içinde ilan edilebilir. Bu da Katolik Kilisesi Papalık Meclisi’nce bir kereye mahsus ele alınabilir.Papa, Françesko’nun cenaze töreninden beş gün sonra toplanacak Conclave’de seçilecek. Son üç papa İtalyan değildi. Özellikle İtalyanlar, Roma Başpiskoposu olarak yerli bir papa hasretini çekiyorlar. “Bu durumda, Papa Françesko döneminde Dışişleri Sorumlusu olarak görev yapan Pietro Parolin’in, yeni Papa seçimlerinde güçlü bir aday olarak öne çıktığını söylemek gerekir.”
Geleneksel “Papa İtalyan olur” koşulunu, Demirperde’den gelen Polonyalı II. John Paul ve istifa eden Alman XVI. Benedict, in seçilmesi ile birlikte şaşırtıcı biçimde bozulmuştu. Ancak ‘Conclave’ (Kardinaller Koleji’nin yeni papayı seçme toplantısı) sonucunda, 135 kardinalin oylarının üçte ikisini alan Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio, ‘Habemus Papa’ (Papamız var) ilanıyla yeni Papa seçildi. Bu sırada, favori aday olan İtalyan Kardinal Angelo Sodano’nun bu kutsal yarışta geride kalması ise hayal kırıklığı yarattı. Tek teselli, Cizvit tarikatı mensubu din adamı Bergoglio’nun İtalyan asıllı olmasıydı.
“Yeni Papa’nın balkon konuşmasına alışılagelmiş şatafatlı giysilerle çıkmaması; kilise önderlik simgesi olan yüzüğünün ve boynundaki haçın altın olmaması dikkat çekmişti. İlk konuşması ise oldukça yalındı. Görevini layıkıyla yerine getirebilmesi için inançlılardan dualarını esirgememelerini rica etti.
Roma Başpiskoposu, Katolik dünyasının ruhani lideri ve Vatikan devlet başkanı olarak gecesini Vatikan yerine, yan rezidanstaki mütevazı Santa Marta misafirhanesinde geçirdi. Daha sonra burası, yaşamını yitirdiği ve kirasını cebinden ödediği kalıcı ikametgahı olacaktı. Bitmedi, ertesi günü sabah kahvesini cüzdanından çıkardığı bozuk paralarla ödedi. IOR Bankası’na giderek hesabından üç aylık misafirhane kirasını yatırdı. Bu uygulamaları Katolik dünyasında şaşkınlık yarattı ama 13 yıl boyunca başlattığı reformlarla kiliseye yeni bir düzen getirerek “İnsan Papa” unvanını kazandı.
Peki neydi bu reformlar?
Geçmişte şaibeli olan Vatikan Bankası IOR’un denetlenmesini sağladı ve şeffaflık adına uluslararası standartlara uyum süreci başlattı. Mali usulsüzlükleri azaltmak için ekonomik gözetim kurumları kurdu. Kardinallerin aşırı harcamalarını sınırladı, şeffaf raporlama zorunluluğu getirdi.
Kilisede kokuşmuş cinsel istismar vakalarıyla ciddi mücadeleler başlattı. Rahiplerin karıştığı cinsel istismar skandallarıyla yüzleşebilen ilk papa oldu. ‘Vos estis lux mundi’ adlı belgeyle, piskoposlar da dahil olmak üzere suistimalleri bildirmeyen kilise liderlerine karşı sert yaptırımlar getirdi.
Yine kilisede kadınların rolünü tabu olmaktan çıkarttı ve genişletti; bazı önemli yönetim pozisyonlarına din kadınlarını atadı. Reformist açıklamalarla “diyakon” yani yardımcı rahip olabilmeleri konusunu tartışmaya açtı. LGBTQ bireylerle ilgili yaklaşımı “Kimim ben onları yargılamak için?” diyerek Katolik Kilisesi’nin daha kapsayıcı olması gerektiğini savundu. Medeni birlik yasalarını destekledi; bu, Vatikan’da bir ilk olarak tarihe geçti.
Ruhban sınıfı reformlarına önem verdi. Gösterişli yaşam tarzına karşı çıktı; mütevazı yaşama ve halkla iç içe olma örneği gösterdi. Ruhban sınıfı içinde “kariyer papazlığı”na karşı çıktı; daha çok hizmet odaklı bir anlayışı teşvik etti. Bu arada, muhafazakâr kardinallerce LGBTQ bireyler konusundaki esnekliği sorgulanırken, kendisine gönderilen 5 maddelik sorgulama mektubunu (dubia) bir tür nota olarak görüp gereksiz saydı.
Vatikan içinde bulunan özellikle bürokrasinin direnişlerine tepki gösterip ya görevden aldı ya da istifaya zorlayarak tepkiyle karşılaştı. Kısacası Papa Françesko’nun reformları hem cesaretli hem de tartışmalı bulundu. Onun liderlik tarzı, yukarıda da söz ettiğim gibi, alışılagelmişin dışında bir liderlikti. “Merhamet” ve “kapsayıcılık” arasında zaman zaman sıkışıp kaldı ama üstesinden gelmesini bildi. Geleneklere sadık kalmak isteyenlere meydan okudu ve değişimci reformistlere kucağını açtı.
Vasiyeti beklendiği gibiydi. İnançlılardan dua etmelerini istedi. Sade bir cenaze törenini şart koştu ve Roma’daki dört katedralden, St. Petrus’tan sonra ikinci büyük olan Santa Maria Maggiore’ye gömülmesini diledi. Gelelim yazının başlığına: Papa Françesko yaptığı reformlarla, ayrıca inançlılarla bütünleşmesiyle önce “Ermiş”, daha sonraki yıllarda “Aziz” ilan edilir mi? Tabii bunun şartları var. Ölümünden en az beş yıl geçmesi ve bir mucizesi olması gerek. Paskalya sırasında yaşamını yitirmesiyle zaten kutsal ilan edildi.
Jet hızıyla bu “Ermişlik” payesi bir-iki yıl içinde ilan edilebilir. Bu da Katolik Kilisesi Papalık Meclisi’nce bir kereye mahsus ele alınabilir.Papa, Françesko’nun cenaze töreninden beş gün sonra toplanacak Conclave’de seçilecek. Son üç papa İtalyan değildi. Özellikle İtalyanlar, Roma Başpiskoposu olarak yerli bir papa hasretini çekiyorlar. “Bu durumda, Papa Françesko döneminde Dışişleri Sorumlusu olarak görev yapan Pietro Parolin’in, yeni Papa seçimlerinde güçlü bir aday olarak öne çıktığını söylemek gerekir.”
SON DAKİKA
