Canlı Yayın
Prof. Dr. Murat Ferman
Tempolu ama, tartışmalı devam eden Trump’ın yönetim kadrosu oluşturma süreci yakından takip ediliyor; daha sağlıklı bir değerlendirme için son dakikaya kadar beklenmesi uygun bulunuyor. Gene de Trump, getireceği korumacı dış ticaret vergileri üzerinden el yükseltmeye devam ediyor. Önceki açıklama ve beklentilere ilaveten, Kanada; Meksika ve “olağan şüpheli” Çin’e yönelik yeni korumacı oranlar, bizzat Trump tarafından telaffuz ediliyor. Yeni döneminde hızla icraata geçeceği öngörülen Trump’ın ilerideki uygulamalarının, kısa-orta vadede küresel ekonominin geleceğini şekillendirecek en önemli faktör olacağı anlaşılıyor.Amerikan ekonomisinin, üçüncü çeyrekte %2.8 oranında büyüme oranı ile dinamizmini koruduğu izleniyor. Ekonominin üçte ikisini oluşturan tüketici harcamalarındaki %3.5’luk büyüme oranı dikkat çekiyor.
Öte yandan, açıklanan Ekim enflasyonu rakamları, yaz döneminden bu yana ilk kez itibari bir artışa işaret ediyor; özellikle çekirdek kapsamda %2.8’e ulaşan manşet, FED’in “2.00” hedefinin üzerinde kalıyor. Yılın son faiz toplantısından önce FED’in güncellenecek rakamları dikkate alacağı değerlendiriliyor. Gelecek Trump yönetimi ile FED etkileşim dinamiklerinin müstakbel seyri de, büyük merakla bekleniliyor. İlaveten, “dolarla fiyatlanan ve dolarla alınıp satılan” ve ABD’ de büyük stoku bulunan kripto paraların geleceği konusundaki beklenti ile değerlendirmelerin gündemde kalacağı değerlendiriliyor.
Küresel planda zenginlik-servet birikiminin belirli ellerde toplanması ve gelir dağılımı adaletsizliği başlıkları, ön plandaki yerlerini koruyor. Hal böyle olunca, Altrata tarafından 12. versiyonu yayınlanan “Dünya Ultra-Zenginler Raporu” (*), gene mercek altına alınıyor. “Çok zengin” klasmanına girmek için belirlenen alt limit, bu sene otuz milyon dolara çıkıyor. Sayıları yediyüz bine yaklaşan ultra zengin kişilerin toplam servetlerinin kırkdokuz trilyon doları geçtiği ve bu rakamın; ABD ile Çin milli gelir toplamını geride bıraktığı ifade ediliyor. En zenginlerin yaşadığı dünya şehirleri arasında New York birinci sırada yer alırken, İstanbul’un listeye onikinci sıradan girdiği görülüyor.
Bill Gates’in; “son altmış yıldır yazılım yapan herkesin müteşekkir olması gereken kişi” olarak selamladığı Prof.Dr. Thomas Kurtz’un (doğumu 1928) hayatını kaybettiği öğreniliyor. Gerçekten, Dartmouth College öğretim üyeleri Kurtz ve John Kemeny’nin; 1964 yılında geliştirdikleri Basic yazılım dili ile “bilgisayarın herkesin hayatına girmesi” yolunu açtıkları unutulmuyor.
“Hedef enflasyon” eksenli söylemlerin ön plana çıkarıldığı iç ekonomi gündeminde, TCMB tarafından düzenlenen Sektörel Enflasyon Beklentileri güncelleniyor. Tamamında aşağı yönlü değişimler olmasına karşın, piyasa katılımcıları (27.2) ; reel sektör (47.8) ; hanehalkı (64,1) beklentileri arasındaki geniş makasın varlığını koruduğu görülüyor. Asgari ücret konusu başta olmak üzere ilişkilendirilen tüm ekonomik kestirimlerde öne çıka(rıla)n “beklenti” tabanlı yaklaşımların nasıl okunması gerektiği ise, en hafif tabiriyle, tartışmalı duruma geliyor. Üstelik, 2024 yılı için Vergi Usul Kanunu kapsamında Resmi Gazetede yayınlanan %43.93 yeniden değerleme oranı, şimdi hesaplara dahil edilmiş bulunuyor.
Hazine ve Maliye Bakanı’nın güncel bir değerlendirmesinde, yılsonu enflasyon hedefini 44-45 aralığına yerleştirmesi, ayrıca dikkat çekiyor ve enflasyonla mücadele serimini aylar sonrasına takvimleyen/öteleyen yaklaşımı not ediliyor. Haftanın son iş gününde açıklanacak üçüncü çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin tahminler de ufuk açıcı bulunmuyor; çeyrek bazda ilk kez daralma ihtimali ağır basıyor. Önceki üç ayda, %0.1’lik manşetle, adeta “kılpayı” küçülmeden uzak kalan büyüme sürecinin, bu dönem için çıta altına gerilemesi riski önemli oranda prim yapıyor. Muhtemel faiz indirimi başta olmak üzere, tüm vaziyet edişleri, yılın son günlerinde yeniden gözden geçirme ihtiyacı kendisini kuvvetle hissettiriyor.
(*) “World Ultra Wealth Report 2024”, Altrata, 24 sayfa, 2024.
Tempolu ama, tartışmalı devam eden Trump’ın yönetim kadrosu oluşturma süreci yakından takip ediliyor; daha sağlıklı bir değerlendirme için son dakikaya kadar beklenmesi uygun bulunuyor. Gene de Trump, getireceği korumacı dış ticaret vergileri üzerinden el yükseltmeye devam ediyor. Önceki açıklama ve beklentilere ilaveten, Kanada; Meksika ve “olağan şüpheli” Çin’e yönelik yeni korumacı oranlar, bizzat Trump tarafından telaffuz ediliyor. Yeni döneminde hızla icraata geçeceği öngörülen Trump’ın ilerideki uygulamalarının, kısa-orta vadede küresel ekonominin geleceğini şekillendirecek en önemli faktör olacağı anlaşılıyor.Amerikan ekonomisinin, üçüncü çeyrekte %2.8 oranında büyüme oranı ile dinamizmini koruduğu izleniyor. Ekonominin üçte ikisini oluşturan tüketici harcamalarındaki %3.5’luk büyüme oranı dikkat çekiyor.
Öte yandan, açıklanan Ekim enflasyonu rakamları, yaz döneminden bu yana ilk kez itibari bir artışa işaret ediyor; özellikle çekirdek kapsamda %2.8’e ulaşan manşet, FED’in “2.00” hedefinin üzerinde kalıyor. Yılın son faiz toplantısından önce FED’in güncellenecek rakamları dikkate alacağı değerlendiriliyor. Gelecek Trump yönetimi ile FED etkileşim dinamiklerinin müstakbel seyri de, büyük merakla bekleniliyor. İlaveten, “dolarla fiyatlanan ve dolarla alınıp satılan” ve ABD’ de büyük stoku bulunan kripto paraların geleceği konusundaki beklenti ile değerlendirmelerin gündemde kalacağı değerlendiriliyor.
Küresel planda zenginlik-servet birikiminin belirli ellerde toplanması ve gelir dağılımı adaletsizliği başlıkları, ön plandaki yerlerini koruyor. Hal böyle olunca, Altrata tarafından 12. versiyonu yayınlanan “Dünya Ultra-Zenginler Raporu” (*), gene mercek altına alınıyor. “Çok zengin” klasmanına girmek için belirlenen alt limit, bu sene otuz milyon dolara çıkıyor. Sayıları yediyüz bine yaklaşan ultra zengin kişilerin toplam servetlerinin kırkdokuz trilyon doları geçtiği ve bu rakamın; ABD ile Çin milli gelir toplamını geride bıraktığı ifade ediliyor. En zenginlerin yaşadığı dünya şehirleri arasında New York birinci sırada yer alırken, İstanbul’un listeye onikinci sıradan girdiği görülüyor.
Bill Gates’in; “son altmış yıldır yazılım yapan herkesin müteşekkir olması gereken kişi” olarak selamladığı Prof.Dr. Thomas Kurtz’un (doğumu 1928) hayatını kaybettiği öğreniliyor. Gerçekten, Dartmouth College öğretim üyeleri Kurtz ve John Kemeny’nin; 1964 yılında geliştirdikleri Basic yazılım dili ile “bilgisayarın herkesin hayatına girmesi” yolunu açtıkları unutulmuyor.
“Hedef enflasyon” eksenli söylemlerin ön plana çıkarıldığı iç ekonomi gündeminde, TCMB tarafından düzenlenen Sektörel Enflasyon Beklentileri güncelleniyor. Tamamında aşağı yönlü değişimler olmasına karşın, piyasa katılımcıları (27.2) ; reel sektör (47.8) ; hanehalkı (64,1) beklentileri arasındaki geniş makasın varlığını koruduğu görülüyor. Asgari ücret konusu başta olmak üzere ilişkilendirilen tüm ekonomik kestirimlerde öne çıka(rıla)n “beklenti” tabanlı yaklaşımların nasıl okunması gerektiği ise, en hafif tabiriyle, tartışmalı duruma geliyor. Üstelik, 2024 yılı için Vergi Usul Kanunu kapsamında Resmi Gazetede yayınlanan %43.93 yeniden değerleme oranı, şimdi hesaplara dahil edilmiş bulunuyor.
Hazine ve Maliye Bakanı’nın güncel bir değerlendirmesinde, yılsonu enflasyon hedefini 44-45 aralığına yerleştirmesi, ayrıca dikkat çekiyor ve enflasyonla mücadele serimini aylar sonrasına takvimleyen/öteleyen yaklaşımı not ediliyor. Haftanın son iş gününde açıklanacak üçüncü çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin tahminler de ufuk açıcı bulunmuyor; çeyrek bazda ilk kez daralma ihtimali ağır basıyor. Önceki üç ayda, %0.1’lik manşetle, adeta “kılpayı” küçülmeden uzak kalan büyüme sürecinin, bu dönem için çıta altına gerilemesi riski önemli oranda prim yapıyor. Muhtemel faiz indirimi başta olmak üzere, tüm vaziyet edişleri, yılın son günlerinde yeniden gözden geçirme ihtiyacı kendisini kuvvetle hissettiriyor.
(*) “World Ultra Wealth Report 2024”, Altrata, 24 sayfa, 2024.
SON DAKİKA
