Canlı Yayın
Okurken de hem bir yandan gülümsüyor, sonraki satırda ne yazdığını daha bir önceki bitmeden merak ediyor, hem de bir yandan Arkeofili'nin ne olduğuna dair kısa ve öz bilmeniz gereken her şeyi bir çırpıda öğreniyorsunuz.
Mesela 10 yıl önce, "ziyaretçi sayısı günde 50 kişiyi geçmez.." diye düşünülerek "arkeolog olmayan insanlar bu yazıları neden okusun?" diye sorularak açılan bir internet sitesi'nin açıldıktan hemen sonra beklenenin çok üstünde bir ziyaretçi akınına uğrayarak çökmesi hoşunuza gidiyor. (Aslında tabi hoşunuza giden o çöküşün ardından Arkeofili'nin bugün ulaşmış olduğu nokta.)
Arkeofili kitabının yazarı Erman Ertuğrul Tarihöncesi Arkeoloji Bölümü'nde yüksek lisans yapan, aynı zamanda da toplumsal arkeoloji üzerine doktora tezini yazan bir arkeolog. Geçen yıllar içerisinde gerek arkeolog gerek de yazar olarak arkeolojiyi insanlara en doğru ve de güvenli yoldan ulaştırmaya çalışmış. Hem Türkiye hem de dünyanın pek çok yerinden güncel arkeolojinin yanı sıra antropoloji, paleontoloji gibi alanlarda da ilgi çekici pek çok içeriğin meraklıları ile buluşmasını sağlamış. Kendisinin tabiriyle gerçek bir "Arkeofil" olduğu için de "herkes için arkeoloji !" yolculuğu zaman içinde daha da anlamlanmış.
Uzun lafın kısası, geçen gün kitabın ilk baskısının tükenmiş olduğu haberini duyunca Erman'a yazıp hem başarısını tebrik ettim hem de kendisine bir kaç soru sordum. Aşağıda kendisinin bu sorulara verdiği yanıtları bulacaksınız.
Arkeofili kelimesi 'arkheos’ ve ‘philios’ kelimelerinin birleşiminden oluşuyormuş. Eskiye ilgi duyan, eskiyi seven anlamına geliyormuş. 2014'te kurduğunuz Arkeofili websiteniz için mi birleştirdiniz bu kelimeleri ilk? Yoksa çok öncesinde bu kelime sizde gizli miydi?
Arkeofili kelimesi aslında tam olarak web sitemizle ortaya çıktı. 2014’te “eskiye ilgisi olan herkese hitap edecek, bilgilendirici ve anlaşılır bir platform yaratma” fikrini hayata geçirirken, bu ismin bu fikri en iyi şekilde yansıtacağını düşündük. Eskiye ilgi duyan, geçmişe tutkulu bir sevgiyi ifade eden bu kelime, sanki zaten bize aitmiş gibi hemen benimsendi. Öncesinde böyle bir kelime düşünmemiştik ve bence şu anda hâlâ yaptığımız şeyi ve hitap ettiğimiz kesimi en iyi açıklayan kelime!
Geçen bu 10 yılda internet sitenizdeki ve sosyal medya kanallarınızdaki yazıları okuyan milyonlarca okuyucunun en sık sorduğu arkeolojik sorulardan 22 tanesini bir araya getirmişsiniz bu kitapta. Peki bu sorular arasında bugüne kadar en çok sorulan 3 soru hangisi?
Evet, yıllar içinde takipçilerimizden yüzlerce farklı soru geldi ama bazıları o kadar sık soruldu ki, kitabımızda da yer almaları kaçınılmaz oldu. En çok merak edilen üç soru şunlar diyebilirim:
Piramitler nasıl yapıldı?
Mısır piramitlerinin inşasıyla ilgili sorular, her zaman en popüler olanlar arasında. İnsanlar bu devasa yapıların teknolojik imkânların sınırlı olduğu bir dönemde nasıl yapıldığını çok merak ediyor. Ve bilgi kirliliği içinde bir tarafta somut kanıtlar varken, komplo teorilerinin büyüsüne kapılmak daha kolay gelebiliyor. Dolayısıyla bu kitapta 5-6 sayfada bu sorunun cevabını bilimsel temelleri ve arkeolojik kanıtlarıyla birlikte yazmaya çalıştım.
Göbeklitepe neden önemli?
Türkiye’nin dünya çapındaki arkeolojik alanlarından biri olan Göbeklitepe, birçok insanı kendine hayran bırakıyor. 2000'li yıllarda ilk popüler olduğu anlardan itibaren sayısız uçuk iddia ortaya atıldı. Göbeklitepe kesinlikle çok etkileyici ve arkeolojik açıdan önemli bir yer. Ayrıca kazılar hala devam ediyor ve hâlâ yeni bilgiler ortaya çıkıyor. Dolayısıyla ilk andan itibaren değişen yorumları ve tüm öğrendiklerimizi, uzaylı teorileri olmadan aktarmak istedim.
İlk insan ne zaman ortaya çıktı?
İnsanın ortaya çıkışıyla ilişkili sorular, okuyucularımızın her zaman ilgisini çeken bir konu oldu. Özellikle websitemizde yayınladığımız diğer eski insan türleriyle ilişkili arkeolojik bulgularda insanların kafasının karıştığını gözlemliyoruz. Birbirinden çok farklı tarihler ve insan türleri bir bilgi karmaşası yaratabiliyor. “İlk insan hangi dönemde ve nerede ortaya çıktı?” sorusu, insanların kökenlerine duyduğu derin merakın bir yansıması olarak en sık karşılaştığımız sorulardan biri. Dolayısıyla bu soruyu kitapta "Türümüz Homo sapiens ne zaman ortaya çıktı?" sorusu altında inceledim ve "insan" dediğimiz şeyin tam olarak ne olduğunu tartıştım.
10.000 adetlik ilk baskı geçen hafta tükenmiş. Tebrik ediyorum :) şimdi sırada bu 10 yılda en çok merak edilen soruların ikinci bölümü mü yoksa bambaşka bir proje mi var?
Teşekkür ederim! Evet, 10.000 adetlik ilk baskının tükenmesi benim için hem çok heyecan verici hem de “Herkes için arkeoloji” sloganımızla uyumlu bir gelişme oldu. Bu kitapla arkeolojiyi sadece arkeologlara değil, gerçekten herkesin anlayabileceği ve keyif alabileceği bir dille anlatmayı hedeflemiştim. İlk baskının tükenmesi, bu hedefimize ulaştığımızı gösteriyor.
İkinci kitap konusuna gelirsek, evet, devam kitabı zaten en başından beri planımdı. İlk kitabın metnini yayınevine teslim ettiğimde, ikinci kitap için seçtiğim sorular çoktan hazırdı. Bu 10 yıl boyunca okurlarımızın bize yönelttiği sorulardan oluşan büyük bir havuz var elimizde. İlk kitap için bu havuzdan 7 bölüm altında toplam 22 soru seçmiştim. İkinci kitap için de yine 7 bölümden oluşan ve oldukça ilginç soruları içeren bir seçki hazırladım. İlk kitapta bulamadığınız ama merak ettiğiniz bazı soruların cevabını ikinci kitapta bulacağınızdan eminim! İkinci kitap için çalışmalarım devam ediyor ve ilk baskı çok hızlı tükenmiş olsa da bu kitap henüz daha çok yeni :)
Bir arkeolog olarak Türkiye ve Dünya'da sizi en çok neresi heyecanlandırıyor? Keşke gitsem, kazılarında yer alsam dediğiniz, hayalinizi süsleyen yer?
Beni tarihöncesi çok daha heyecanlandırıyor, çünkü içinde çok daha fazla bilinmez barındırıyor ve elinizdeki bulgularla o dönemleri hayal etmek için kişiye çok daha fazla alan bırakıyor. Türkiye’de özellikle Göbeklitepe'yi de içinde barındıran Taş Tepeler kazılarından birinde yer almayı isterdim. Belki fırsat bulursam bir gün katılabilirim de. Bir antik dönem kazısında nelerle karşılaşabileceğinizi az çok öngörebilirsiniz ama mesela Göbeklitepe'de kazarken bir sonraki bulgunuzun ne olacağını tahmin etmek neredeyse imkansız. Dünya genelinde ise Pompeii'deki kazılarda yer almak isterdim çünkü normal bir arkeolojik kazıda bulunabileceklerin çok daha dışına çıkan bulgular olabiliyor. MS 79 yılının 24 Ağustos gününde sabit kalmış bir Roma yerleşimine birebir şahit olmak ve ortaya çıkarmak çok güzel olurdu.
Arkeologlar için yaşanacak en iyi yerlerden biri Türkiye diyebilir miyiz?
Evet ve hayır. Evet, çünkü dünyanın hiçbir yerinde, binlerce yıla yayılan bu kadar farklı medeniyetin izlerini tek bir ülkede bulabilmek pek mümkün değil. Hangi döneme ve eski medeniyete ilginiz varsa, muhtemelen Anadolu'da ona dair birçok yerleşim ya da yapı vardır. Bu açıdan Türkiye, arkeologlar için eşsiz bir coğrafya sunuyor. Örneğin bu sıralar İsveç'te bir kazıya katılıyorum ve bir cam boncuk çıkması hem arkeologlar hem de basın için çok önemli bir olay. Ancak Türkiye'deki kazılarda bulgular hem çok eşsiz hem de çok fazla. Başka ülkelerle karşılaştırılabilir bile değil. Ancak maalesef bu sorunun cevabı aynı zamanda hayır. Türkiye'de arkeologlar için istihdam ciddi bir problem ve kazı bütçeleri oldukça düşük. Bu durum, arkeologların çalışmalarını sürdürebilmesini ve potansiyellerini tam anlamıyla gerçekleştirebilmesini zorlaştırıyor.
Not: Çoğunluğu yüksek lisans veya doktora eğitimi almış (veya almakta olan), akademik kariyere sahip yazarlar tarafından kaleme alınan bilimsel içeriklerin yayımlandığı "Arkeofili"den eğer şu ana kadar bir şekilde haberiniz olmadıysa belki sitenin son yazılarından biri ile ("2024 yılında Türkiye'nin 10 arkeolojik keşfi nedir?" veya "Bu iskelet, binlerce yıl arayla yaşamış 7 farklı kişiye ait çıktı") bu zaman yolculuğuna çıkmak isteyebilirsiniz.
Okurken de hem bir yandan gülümsüyor, sonraki satırda ne yazdığını daha bir önceki bitmeden merak ediyor, hem de bir yandan Arkeofili'nin ne olduğuna dair kısa ve öz bilmeniz gereken her şeyi bir çırpıda öğreniyorsunuz.
Mesela 10 yıl önce, "ziyaretçi sayısı günde 50 kişiyi geçmez.." diye düşünülerek "arkeolog olmayan insanlar bu yazıları neden okusun?" diye sorularak açılan bir internet sitesi'nin açıldıktan hemen sonra beklenenin çok üstünde bir ziyaretçi akınına uğrayarak çökmesi hoşunuza gidiyor. (Aslında tabi hoşunuza giden o çöküşün ardından Arkeofili'nin bugün ulaşmış olduğu nokta.)
Arkeofili kitabının yazarı Erman Ertuğrul Tarihöncesi Arkeoloji Bölümü'nde yüksek lisans yapan, aynı zamanda da toplumsal arkeoloji üzerine doktora tezini yazan bir arkeolog. Geçen yıllar içerisinde gerek arkeolog gerek de yazar olarak arkeolojiyi insanlara en doğru ve de güvenli yoldan ulaştırmaya çalışmış. Hem Türkiye hem de dünyanın pek çok yerinden güncel arkeolojinin yanı sıra antropoloji, paleontoloji gibi alanlarda da ilgi çekici pek çok içeriğin meraklıları ile buluşmasını sağlamış. Kendisinin tabiriyle gerçek bir "Arkeofil" olduğu için de "herkes için arkeoloji !" yolculuğu zaman içinde daha da anlamlanmış.
Uzun lafın kısası, geçen gün kitabın ilk baskısının tükenmiş olduğu haberini duyunca Erman'a yazıp hem başarısını tebrik ettim hem de kendisine bir kaç soru sordum. Aşağıda kendisinin bu sorulara verdiği yanıtları bulacaksınız.
Arkeofili kelimesi 'arkheos’ ve ‘philios’ kelimelerinin birleşiminden oluşuyormuş. Eskiye ilgi duyan, eskiyi seven anlamına geliyormuş. 2014'te kurduğunuz Arkeofili websiteniz için mi birleştirdiniz bu kelimeleri ilk? Yoksa çok öncesinde bu kelime sizde gizli miydi?
Arkeofili kelimesi aslında tam olarak web sitemizle ortaya çıktı. 2014’te “eskiye ilgisi olan herkese hitap edecek, bilgilendirici ve anlaşılır bir platform yaratma” fikrini hayata geçirirken, bu ismin bu fikri en iyi şekilde yansıtacağını düşündük. Eskiye ilgi duyan, geçmişe tutkulu bir sevgiyi ifade eden bu kelime, sanki zaten bize aitmiş gibi hemen benimsendi. Öncesinde böyle bir kelime düşünmemiştik ve bence şu anda hâlâ yaptığımız şeyi ve hitap ettiğimiz kesimi en iyi açıklayan kelime!
Geçen bu 10 yılda internet sitenizdeki ve sosyal medya kanallarınızdaki yazıları okuyan milyonlarca okuyucunun en sık sorduğu arkeolojik sorulardan 22 tanesini bir araya getirmişsiniz bu kitapta. Peki bu sorular arasında bugüne kadar en çok sorulan 3 soru hangisi?
Evet, yıllar içinde takipçilerimizden yüzlerce farklı soru geldi ama bazıları o kadar sık soruldu ki, kitabımızda da yer almaları kaçınılmaz oldu. En çok merak edilen üç soru şunlar diyebilirim:
Piramitler nasıl yapıldı?
Mısır piramitlerinin inşasıyla ilgili sorular, her zaman en popüler olanlar arasında. İnsanlar bu devasa yapıların teknolojik imkânların sınırlı olduğu bir dönemde nasıl yapıldığını çok merak ediyor. Ve bilgi kirliliği içinde bir tarafta somut kanıtlar varken, komplo teorilerinin büyüsüne kapılmak daha kolay gelebiliyor. Dolayısıyla bu kitapta 5-6 sayfada bu sorunun cevabını bilimsel temelleri ve arkeolojik kanıtlarıyla birlikte yazmaya çalıştım.
Göbeklitepe neden önemli?
Türkiye’nin dünya çapındaki arkeolojik alanlarından biri olan Göbeklitepe, birçok insanı kendine hayran bırakıyor. 2000'li yıllarda ilk popüler olduğu anlardan itibaren sayısız uçuk iddia ortaya atıldı. Göbeklitepe kesinlikle çok etkileyici ve arkeolojik açıdan önemli bir yer. Ayrıca kazılar hala devam ediyor ve hâlâ yeni bilgiler ortaya çıkıyor. Dolayısıyla ilk andan itibaren değişen yorumları ve tüm öğrendiklerimizi, uzaylı teorileri olmadan aktarmak istedim.
İlk insan ne zaman ortaya çıktı?
İnsanın ortaya çıkışıyla ilişkili sorular, okuyucularımızın her zaman ilgisini çeken bir konu oldu. Özellikle websitemizde yayınladığımız diğer eski insan türleriyle ilişkili arkeolojik bulgularda insanların kafasının karıştığını gözlemliyoruz. Birbirinden çok farklı tarihler ve insan türleri bir bilgi karmaşası yaratabiliyor. “İlk insan hangi dönemde ve nerede ortaya çıktı?” sorusu, insanların kökenlerine duyduğu derin merakın bir yansıması olarak en sık karşılaştığımız sorulardan biri. Dolayısıyla bu soruyu kitapta "Türümüz Homo sapiens ne zaman ortaya çıktı?" sorusu altında inceledim ve "insan" dediğimiz şeyin tam olarak ne olduğunu tartıştım.
10.000 adetlik ilk baskı geçen hafta tükenmiş. Tebrik ediyorum :) şimdi sırada bu 10 yılda en çok merak edilen soruların ikinci bölümü mü yoksa bambaşka bir proje mi var?
Teşekkür ederim! Evet, 10.000 adetlik ilk baskının tükenmesi benim için hem çok heyecan verici hem de “Herkes için arkeoloji” sloganımızla uyumlu bir gelişme oldu. Bu kitapla arkeolojiyi sadece arkeologlara değil, gerçekten herkesin anlayabileceği ve keyif alabileceği bir dille anlatmayı hedeflemiştim. İlk baskının tükenmesi, bu hedefimize ulaştığımızı gösteriyor.
İkinci kitap konusuna gelirsek, evet, devam kitabı zaten en başından beri planımdı. İlk kitabın metnini yayınevine teslim ettiğimde, ikinci kitap için seçtiğim sorular çoktan hazırdı. Bu 10 yıl boyunca okurlarımızın bize yönelttiği sorulardan oluşan büyük bir havuz var elimizde. İlk kitap için bu havuzdan 7 bölüm altında toplam 22 soru seçmiştim. İkinci kitap için de yine 7 bölümden oluşan ve oldukça ilginç soruları içeren bir seçki hazırladım. İlk kitapta bulamadığınız ama merak ettiğiniz bazı soruların cevabını ikinci kitapta bulacağınızdan eminim! İkinci kitap için çalışmalarım devam ediyor ve ilk baskı çok hızlı tükenmiş olsa da bu kitap henüz daha çok yeni :)
Bir arkeolog olarak Türkiye ve Dünya'da sizi en çok neresi heyecanlandırıyor? Keşke gitsem, kazılarında yer alsam dediğiniz, hayalinizi süsleyen yer?
Beni tarihöncesi çok daha heyecanlandırıyor, çünkü içinde çok daha fazla bilinmez barındırıyor ve elinizdeki bulgularla o dönemleri hayal etmek için kişiye çok daha fazla alan bırakıyor. Türkiye’de özellikle Göbeklitepe'yi de içinde barındıran Taş Tepeler kazılarından birinde yer almayı isterdim. Belki fırsat bulursam bir gün katılabilirim de. Bir antik dönem kazısında nelerle karşılaşabileceğinizi az çok öngörebilirsiniz ama mesela Göbeklitepe'de kazarken bir sonraki bulgunuzun ne olacağını tahmin etmek neredeyse imkansız. Dünya genelinde ise Pompeii'deki kazılarda yer almak isterdim çünkü normal bir arkeolojik kazıda bulunabileceklerin çok daha dışına çıkan bulgular olabiliyor. MS 79 yılının 24 Ağustos gününde sabit kalmış bir Roma yerleşimine birebir şahit olmak ve ortaya çıkarmak çok güzel olurdu.
Arkeologlar için yaşanacak en iyi yerlerden biri Türkiye diyebilir miyiz?
Evet ve hayır. Evet, çünkü dünyanın hiçbir yerinde, binlerce yıla yayılan bu kadar farklı medeniyetin izlerini tek bir ülkede bulabilmek pek mümkün değil. Hangi döneme ve eski medeniyete ilginiz varsa, muhtemelen Anadolu'da ona dair birçok yerleşim ya da yapı vardır. Bu açıdan Türkiye, arkeologlar için eşsiz bir coğrafya sunuyor. Örneğin bu sıralar İsveç'te bir kazıya katılıyorum ve bir cam boncuk çıkması hem arkeologlar hem de basın için çok önemli bir olay. Ancak Türkiye'deki kazılarda bulgular hem çok eşsiz hem de çok fazla. Başka ülkelerle karşılaştırılabilir bile değil. Ancak maalesef bu sorunun cevabı aynı zamanda hayır. Türkiye'de arkeologlar için istihdam ciddi bir problem ve kazı bütçeleri oldukça düşük. Bu durum, arkeologların çalışmalarını sürdürebilmesini ve potansiyellerini tam anlamıyla gerçekleştirebilmesini zorlaştırıyor.
Not: Çoğunluğu yüksek lisans veya doktora eğitimi almış (veya almakta olan), akademik kariyere sahip yazarlar tarafından kaleme alınan bilimsel içeriklerin yayımlandığı "Arkeofili"den eğer şu ana kadar bir şekilde haberiniz olmadıysa belki sitenin son yazılarından biri ile ("2024 yılında Türkiye'nin 10 arkeolojik keşfi nedir?" veya "Bu iskelet, binlerce yıl arayla yaşamış 7 farklı kişiye ait çıktı") bu zaman yolculuğuna çıkmak isteyebilirsiniz.
SON DAKİKA
