Canlı Yayın
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Emin Güneş
Kalın bağırsağı döşeyen mukoza iltihabına kısaca kolit denir. Bilindiği gibi kalın bağırsak, kendisine ulaşan dışkıyı makata doğru ilerletirken, dışkı içindeki suyu ve tuzu emer. Su emilimin en fazla olduğu yer kalınbağırsaktır.
Kalın bağırsak iltihabının en fazla bilinen türleri ise ülseratif kolit ve crohn'dur.
Nedenleri?
Ülseratif kolitin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, kalın bağırsak mukozasında akut ve kronik değişikliklere yol açan, ani stres, üzüntü, bazı bakteri enfeksiyonları, sigara ve bazı allerjik reaksiyonlar en fazla görülen sebepleri arasındadır.
İnce ve kalın bağırsağın ara ara görülen ishalleri, immün direncin düştüğü bazı sistemik hastalıklar (AİDS gibi), romatizmal hastalıklar, kalın bağırsak kanseri, kalın bağırsağın kendisinde olan divertikül denilen ceplerin iltihabı, bazı ilaçların kullanımı sırasında ve yine karın alt bölgesine uygulanan radyoterapi sonrası ortaya çıkan kalın bağırsak mukoza iltihapları da benzer tabloya sebep olur.
Belirtileri?
En önemli belirtisi, karın ağrısı ve ani başlayan sulu ishallerdir. Öyle ki bu ishal sayısı günde 15-20 yi bulabilir. İshal sümüksü ve bol köpüklüdür. Çoğu zamanda ishale kanama eşlik eder. Hasta tedavi edilmezse kansızlık baş gösterir. Bulantı, kusma, karın şişliği ve sürekli dışkılama hissi hastayı günlük konforundan alıkoyar, kilo kaybı başlar. Hastalık başlangıçta kalın bağırsağın belli bir kesiminde sınırlı iken tedavi edilmediğinde, kalın bağırsağın tüm katmanlarına yayılır ve ağır formunda, fistüller, kalın bağırsak delinmesi ve şiddetli kanamalar görülür.
Teşhis Nasıl Konur?
Şikayeti olan hastalara kolonoskopi yapılır ve bağırsak mukozasından alınan biyopsi ile tanı konur.
Tedavisi?
Hastalık zaman zaman akut alevlenmelerle, zaman zamanda remisyon dönemi, sessiz dönem dediğimiz uyku dönemi ile seyreder. Bazen bu remisyon dönemi çok uzun sürer ve hasta hiç şikayetsiz yaşamına devam eder. Akut dönemde bağırsağın istirahati önemlidir. Hastaya ilaç tedavisi başlanır ve tedaviye kontrollere uzun süre devam edilir. Hastalığın şiddetine göre, ağızdan tablet tedavisine ek olarak, günlük lavman tedavisi de eklenir. Tıbbi tedavide amaç hastanın yaşam kalitesini yükseltmek ve şikayetlerini minimuma indirmektir. Akut alevlenmelerde ağızdan ilaç tedavisi yeterli gelmezse yine oral ya da damar yoluyla kortikosteroid tedavisi mevcut tedaviye eklenir.
Ne zaman cerrahi?
Cerrahi müdahale zorunlu haller dışında yapılmaz. Cerrahi ortaya çıkan komplikasyonlara göre planlanır. Gerek olursa da kalın bağırsağın tamamı alınır.
Beslenme
Diyet önemlidir. Kolit hastalında süt ürünlerine karşı hassaslık olabildiğinden, laktoz intoleransı denilen bu durum ortaya çıkarsa süt ürünlerinden uzak durulmalıdır. Proteinden zengin gıdalar tüketmek, dengeli karbonhidrat alımı sağlanmak gerekir.. Tam tahıllı ürünler kullanmak, gazlı içecekler, acılı sos ve baharatlardan, alkol ve sigaradan uzak durmak önemlidir. Günlük besin tüketiminde probiyotik yoğurt kullanmak iyi gelecektir.
Kişinin yaşam konforunu önemli ölçüde bozan kolit, uygun bir tedavi ile tamamen kontrol altına alınabilir. Bu konuda ümitsizliğe kapınılmamalıdır. Çünkü stres bağırsağın içinde bulunduğu durumu daha da alevlendirecektir. Yani hastalıkta üzüntüye yer yok. Uygun tedavi ile hasta günlük işlerini rahatlıkla yapabilecektir.
Kalın bağırsağı döşeyen mukoza iltihabına kısaca kolit denir. Bilindiği gibi kalın bağırsak, kendisine ulaşan dışkıyı makata doğru ilerletirken, dışkı içindeki suyu ve tuzu emer. Su emilimin en fazla olduğu yer kalınbağırsaktır.
Kalın bağırsak iltihabının en fazla bilinen türleri ise ülseratif kolit ve crohn'dur.
Nedenleri?
Ülseratif kolitin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, kalın bağırsak mukozasında akut ve kronik değişikliklere yol açan, ani stres, üzüntü, bazı bakteri enfeksiyonları, sigara ve bazı allerjik reaksiyonlar en fazla görülen sebepleri arasındadır.
İnce ve kalın bağırsağın ara ara görülen ishalleri, immün direncin düştüğü bazı sistemik hastalıklar (AİDS gibi), romatizmal hastalıklar, kalın bağırsak kanseri, kalın bağırsağın kendisinde olan divertikül denilen ceplerin iltihabı, bazı ilaçların kullanımı sırasında ve yine karın alt bölgesine uygulanan radyoterapi sonrası ortaya çıkan kalın bağırsak mukoza iltihapları da benzer tabloya sebep olur.
Belirtileri?
En önemli belirtisi, karın ağrısı ve ani başlayan sulu ishallerdir. Öyle ki bu ishal sayısı günde 15-20 yi bulabilir. İshal sümüksü ve bol köpüklüdür. Çoğu zamanda ishale kanama eşlik eder. Hasta tedavi edilmezse kansızlık baş gösterir. Bulantı, kusma, karın şişliği ve sürekli dışkılama hissi hastayı günlük konforundan alıkoyar, kilo kaybı başlar. Hastalık başlangıçta kalın bağırsağın belli bir kesiminde sınırlı iken tedavi edilmediğinde, kalın bağırsağın tüm katmanlarına yayılır ve ağır formunda, fistüller, kalın bağırsak delinmesi ve şiddetli kanamalar görülür.
Teşhis Nasıl Konur?
Şikayeti olan hastalara kolonoskopi yapılır ve bağırsak mukozasından alınan biyopsi ile tanı konur.
Tedavisi?
Hastalık zaman zaman akut alevlenmelerle, zaman zamanda remisyon dönemi, sessiz dönem dediğimiz uyku dönemi ile seyreder. Bazen bu remisyon dönemi çok uzun sürer ve hasta hiç şikayetsiz yaşamına devam eder. Akut dönemde bağırsağın istirahati önemlidir. Hastaya ilaç tedavisi başlanır ve tedaviye kontrollere uzun süre devam edilir. Hastalığın şiddetine göre, ağızdan tablet tedavisine ek olarak, günlük lavman tedavisi de eklenir. Tıbbi tedavide amaç hastanın yaşam kalitesini yükseltmek ve şikayetlerini minimuma indirmektir. Akut alevlenmelerde ağızdan ilaç tedavisi yeterli gelmezse yine oral ya da damar yoluyla kortikosteroid tedavisi mevcut tedaviye eklenir.
Ne zaman cerrahi?
Cerrahi müdahale zorunlu haller dışında yapılmaz. Cerrahi ortaya çıkan komplikasyonlara göre planlanır. Gerek olursa da kalın bağırsağın tamamı alınır.
Beslenme
Diyet önemlidir. Kolit hastalında süt ürünlerine karşı hassaslık olabildiğinden, laktoz intoleransı denilen bu durum ortaya çıkarsa süt ürünlerinden uzak durulmalıdır. Proteinden zengin gıdalar tüketmek, dengeli karbonhidrat alımı sağlanmak gerekir.. Tam tahıllı ürünler kullanmak, gazlı içecekler, acılı sos ve baharatlardan, alkol ve sigaradan uzak durmak önemlidir. Günlük besin tüketiminde probiyotik yoğurt kullanmak iyi gelecektir.
Kişinin yaşam konforunu önemli ölçüde bozan kolit, uygun bir tedavi ile tamamen kontrol altına alınabilir. Bu konuda ümitsizliğe kapınılmamalıdır. Çünkü stres bağırsağın içinde bulunduğu durumu daha da alevlendirecektir. Yani hastalıkta üzüntüye yer yok. Uygun tedavi ile hasta günlük işlerini rahatlıkla yapabilecektir.
SON DAKİKA
