Canlı Yayın
Mete Sohtaoğlu
Plana göre ilk olarak Bilecik tekfuru, Yarhisar tekfurunun güzelliği dillere destan olan kızı Holofira ile evlenerek akraba olacak ve bu suretle sağlam bir ittifak yapılacaktı. Bir rivayete göre de Bilecik tekfuru bu düğüne Osman Gazi ve arkadaşlarını da davet edecek, eğer gelirlerse, düğünde eğlencenin doruğa çıktığı bir zamanda üstlerine çullanılıp derdest edileceklerdi.
Bilecik’te saraya yakın kaynaklardan Rum tekfurlarının bu sinsi planı öğrenen Harmankaya tekfuru Mihal Bey, olup bitenleri yakın dostu Osman Gazi’ye haber verir.
Böyle olur Osmanlı tokadı!
Osman Gazi, durumu boyunun ak saçlılarıyla istişare ettikten sonra bir plan yapar. Osman Gazi, Bilecik tekfuruna haber salarak düğün davetini kabul ettiğini bildirir: “Yaylağa teveccüh olunmuştur. Ancak ailelerimizi ve çoluk çocuğumuz ile kıymetli eşyalarımızı koyacak bir yer bulmak iktiza eder. Düğünün devamı müddetince ailelerimiz Bilecik hisarında istirahat eylerler ve eşyalarımız da muhafaza edilirse ziyade mahzuz oluruz. Amma havalar sıcaktır, bu makule düğün kalede olmak münasip değildir. Gönül açıcı bir mesirede tertip edilmiş olsa idi daha iyi olurdu.”
Osman Gazi’nin mektubu ile hediyelerini alan Bilecik tekfuru pek sevinmişti, zira bu kadar kolay olacağını düşünmemişti. “Bu barbar Türkler ne kadar akılsız şeylerdi!” 60 yaşındaki Bilecik Tekfuru 15 yaşında güzel bir kızla evlenip, düğünde en meşhur Türk cengaverlerini ortadan kaldıracaktı.
Osman Gazi’nin mektubuna derhal cevap yazdı ve bütün isteklerini kabul ettiğini, düğünün de Bilecik’e iki saat mesafedeki Çakırpınar’da yapılacağını bildirdi.
En dilaver silah arkadaşları, kadın kılığına girerek Kayı aşiretinin aileleri imiş gibi, eşyalarla birlikte kaleye gireceklerdi. Ayrıca hazine sandıklarına da birer bahadır gizlenecek, işaret verilir verilmez buradan fırlayıp savaşa gireceklerdi.
Tekfur'un kızı Nilüfer Hatun
1299 yılı Mayıs’ının ilk günleri Çakırpınar binlerce davetli doldurmuştu. Büyük meydanlarda kurulan çadırlara kurulan sofralar pek gösterişli idi. Meydanın baş tarafında gelin çadırı kurulmuş, güzel Holofira gayet süslü elbiseler içinde son derece üzgün düğünü seyrediyordu. Öyle ya, dedesi yaşında birisi ile evlendiriliyordu. Onun da aklı, düğüne davet edilen Osman Gazi ve arkadaşlarında idi. Onları çok merak ediyordu. Kahramanlıkları dillere destan olmuştu. Hele onun genç oğlu Orhan Bey, hayallerini süslüyordu.
Öğle vakti güneş tam tepeye çıkınca yemek başladı. Fakat Osman Gazi ve arkadaşları hâlâ ortada yoktu. Bilecik tekfuru, arkadaşı Mihal beye sordu:
-Ne dersin, asilzadem, Osman bey bize bir oyun etmeğe kalkmasın?
Osman Gazi’nin vefakar dostu Mihal Bey, vaziyeti idare ediyordu:
-Merak etmeyin, mutlaka gelecektir.
Nihayet Osman Gazi, yanında birkaç kişiyle çıkageldi. Bilecik tekfuru o kadar memnun oldu ki, az kalsın kayınpederinin boynuna sarılacaktı. İşte bütün plan işlemeye başlamıştı.
Akşama doğru Osman Gazi ve arkadaşları, ani bir hücumla esir edilecek, böylece bu büyük tehlike ortada kalkacaktı. Sabah erken saatlerde de Rum süvarileri Kayı aşireti topraklarına saldıracak ve Türkleri bu topraklardan atacaklardı. Osman Gazi’ye sahte bir itibar ve hürmet gösteriyorlardı:
- Siz olmasa idiniz, herkesin neşesi kaçacaktı. Huzurunuz ile şeref verdiniz. Sözleri tekrarlanıyordu.
Bilecik tekfuru şarabı fazla kaçırmıştı. Mütemadiyen konuşuyordu:
- Bilecik’in en mutena evleri ailelerinize tahsis edildi. Rahat bir gece geçireceklerine hiç şüpheniz olmasın.
Osman Gazi de nezaketi elden bırakmıyordu:
- Aşiretimizin komşu beylere itimadı berkemaldir. Yalnız ailelerimizi, çoluk çocuğumuzu değil, bütün servetimizi de Bilecik hisarına emanet ettik.
Bu sırada Türk bahadırlarından biri gelerek Osman Gazi’ye şu haberi getirdi:
- Beyim, atlardan ikisi birden hastalandı, bir baksanız! Osman Gazi ile arkadaşları, -Eyvah!... diyerek yerlerinden fırladılar ve göz açıp kapayıncaya kadar atlarına binerek hızla oradan uzaklaştılar.
Hayvanlarının bulunduğu karşıki yamaca doğru at koşturuyorlardı. Bütün davetliler şaşırdılar. Fakat biraz sonra geri geleceklerini tahmin ediyorlardı. Aradan uzun bir zaman geçmesine rağmen gelen giden yoktu. Neden sonra durum anlaşıldı. Osman Gaziye gelen haber, bir şifre idi.
Bahadırlar kadın kıyafetiyle
Bilecik kalesine giren kadın kıyafetindeki Türk bahadırları, hemen üzerlerindeki elbiseleri atarak kılıçlarını çektiler ve sarhoş vaziyetteki kale muhafızlarını kısa zamanda bertaraf ettiler. Hazine sandıkları içinde saklanan diğer askerler de hemen buralardan çıkarak kale kapısını tuttular. Böylece düğün dolayısıyla zaten boşalmış olan kaleyi rahatça teslim aldılar. Bu arada Osman Gazi ve arkadaşları da Bilecik’e yetişmişlerdi.
Kaleye muhafızları yerleştiren Osman Gazi, derhal geriye döndü ve düğün alanına, yanındaki askerleri ile birlikte geldi. Tekfurlar durumu anlamaya başlamışlardı ki, 50 kadar Türk bahadırı, sayıları 1000'den fazla olan Rum askerlerine aniden saldırdı. Böyle bir şeyi akıllarının ucundan bile geçirmeyen Rumlar, fazlaca içtikleri için yerlerinden kıpırdayacak durumda değildiler. Bir saat içinde yarıdan fazlası kılıçtan geçirildi, geri kalanlar esir edildi.
Esirler arasında Bilecik ve Yarhisar tekfurları da vardı. Konur Alp, Yarhisar tekfurunu sakalından yakalamış:
- Beyim müsaade et, şu keferenin kellesini koparayım diyordu. Fakat Osman Gazi:
- Biz buraya düğüne geldik beyim, henüz düğün bitmedi dedi.
Şaşkın bakışlar arasında olan biteni anlamağa çalışan güzel Holofira, Türk bahadırlarının Rum askerlerini tepeleyip, babası olan Yarhisar tekfuru ile evlendirilmek istendiği Bilecik tekfurunun esir edilmesine çok sevindi. Çok şükür, istemediği bu evlilikten kurtulmuştu.
Nilüfer Hatun kimdir?
Nilüfer Hatun Yarhisar Tekfurunun kızı, Orhan Gazi'nin eşi ve Murat Hüdavendigarın annesi.
Asıl adı Holofira'dır; müslüman olduktan sonra Nilüfer adını almıştır. Bursa yöresinde yaptırdığı camilerle ve hayır işleriyle çok sevilmiştir. İsmi Bursa'da bir ilçeye verilmiştir. Kabri Söğüt'teki Orhan Gazi türbesindedir.
Osmanlı sultanlarından Orhan Gâzi'nin hanımı. Bursa civârındaki Yarhisar tekfurunun kızıdır. Müslüman olan ve Nilüfer adını alan tekfurun kızı, Orhan Gâzi ile evlendirildi. Nilüfer Hâtun'dan Osmanlı Devletinin kuruluşunda büyük hizmetleri görülen Süleymân Paşa ve Murâd-ı Hüdâvendigâr dünyâya geldi. Orhan Gâzi serhat boylarında babasının vasiyeti gereği cihâd ederken, hanımı da ömrünü hayır işleri yaptırmakla geçirdi. Vefâtında Bursa-Tophâne semtindeki Orhan Gâzi Türbesine defnedildi.
Nilüfer Hâtun, daha önceki adı Odrises olan Bursa’nın doğusundaki çayın üzerine köprü yaptırarak bu çayın kendi adı ile anılmasına sebep oldu. Ayrıca Bursa Kalesi'nde bir câmi, kaplıca kısmında da bir tekke yaptırdı. Oğlu Murâd-ı Hüdâvendigâr ise annesi adına İzmit’te meşhûr Nilüfer Hâtun İmâretini inşâ ettirdi.
Not: Bu yazıda Salih Gülen’in kaleme aldığı “Osmanlı Hatırası- İlginç Yönleriyle Osmanlılar”, Yitik Hazine Yayınları / Tarih Dizisi’nden yararlanılmıştır.
Plana göre ilk olarak Bilecik tekfuru, Yarhisar tekfurunun güzelliği dillere destan olan kızı Holofira ile evlenerek akraba olacak ve bu suretle sağlam bir ittifak yapılacaktı. Bir rivayete göre de Bilecik tekfuru bu düğüne Osman Gazi ve arkadaşlarını da davet edecek, eğer gelirlerse, düğünde eğlencenin doruğa çıktığı bir zamanda üstlerine çullanılıp derdest edileceklerdi.
Bilecik’te saraya yakın kaynaklardan Rum tekfurlarının bu sinsi planı öğrenen Harmankaya tekfuru Mihal Bey, olup bitenleri yakın dostu Osman Gazi’ye haber verir.
Böyle olur Osmanlı tokadı!
Osman Gazi, durumu boyunun ak saçlılarıyla istişare ettikten sonra bir plan yapar. Osman Gazi, Bilecik tekfuruna haber salarak düğün davetini kabul ettiğini bildirir: “Yaylağa teveccüh olunmuştur. Ancak ailelerimizi ve çoluk çocuğumuz ile kıymetli eşyalarımızı koyacak bir yer bulmak iktiza eder. Düğünün devamı müddetince ailelerimiz Bilecik hisarında istirahat eylerler ve eşyalarımız da muhafaza edilirse ziyade mahzuz oluruz. Amma havalar sıcaktır, bu makule düğün kalede olmak münasip değildir. Gönül açıcı bir mesirede tertip edilmiş olsa idi daha iyi olurdu.”
Osman Gazi’nin mektubu ile hediyelerini alan Bilecik tekfuru pek sevinmişti, zira bu kadar kolay olacağını düşünmemişti. “Bu barbar Türkler ne kadar akılsız şeylerdi!” 60 yaşındaki Bilecik Tekfuru 15 yaşında güzel bir kızla evlenip, düğünde en meşhur Türk cengaverlerini ortadan kaldıracaktı.
Osman Gazi’nin mektubuna derhal cevap yazdı ve bütün isteklerini kabul ettiğini, düğünün de Bilecik’e iki saat mesafedeki Çakırpınar’da yapılacağını bildirdi.
En dilaver silah arkadaşları, kadın kılığına girerek Kayı aşiretinin aileleri imiş gibi, eşyalarla birlikte kaleye gireceklerdi. Ayrıca hazine sandıklarına da birer bahadır gizlenecek, işaret verilir verilmez buradan fırlayıp savaşa gireceklerdi.
Tekfur'un kızı Nilüfer Hatun
1299 yılı Mayıs’ının ilk günleri Çakırpınar binlerce davetli doldurmuştu. Büyük meydanlarda kurulan çadırlara kurulan sofralar pek gösterişli idi. Meydanın baş tarafında gelin çadırı kurulmuş, güzel Holofira gayet süslü elbiseler içinde son derece üzgün düğünü seyrediyordu. Öyle ya, dedesi yaşında birisi ile evlendiriliyordu. Onun da aklı, düğüne davet edilen Osman Gazi ve arkadaşlarında idi. Onları çok merak ediyordu. Kahramanlıkları dillere destan olmuştu. Hele onun genç oğlu Orhan Bey, hayallerini süslüyordu.
Öğle vakti güneş tam tepeye çıkınca yemek başladı. Fakat Osman Gazi ve arkadaşları hâlâ ortada yoktu. Bilecik tekfuru, arkadaşı Mihal beye sordu:
-Ne dersin, asilzadem, Osman bey bize bir oyun etmeğe kalkmasın?
Osman Gazi’nin vefakar dostu Mihal Bey, vaziyeti idare ediyordu:
-Merak etmeyin, mutlaka gelecektir.
Nihayet Osman Gazi, yanında birkaç kişiyle çıkageldi. Bilecik tekfuru o kadar memnun oldu ki, az kalsın kayınpederinin boynuna sarılacaktı. İşte bütün plan işlemeye başlamıştı.
Akşama doğru Osman Gazi ve arkadaşları, ani bir hücumla esir edilecek, böylece bu büyük tehlike ortada kalkacaktı. Sabah erken saatlerde de Rum süvarileri Kayı aşireti topraklarına saldıracak ve Türkleri bu topraklardan atacaklardı. Osman Gazi’ye sahte bir itibar ve hürmet gösteriyorlardı:
- Siz olmasa idiniz, herkesin neşesi kaçacaktı. Huzurunuz ile şeref verdiniz. Sözleri tekrarlanıyordu.
Bilecik tekfuru şarabı fazla kaçırmıştı. Mütemadiyen konuşuyordu:
- Bilecik’in en mutena evleri ailelerinize tahsis edildi. Rahat bir gece geçireceklerine hiç şüpheniz olmasın.
Osman Gazi de nezaketi elden bırakmıyordu:
- Aşiretimizin komşu beylere itimadı berkemaldir. Yalnız ailelerimizi, çoluk çocuğumuzu değil, bütün servetimizi de Bilecik hisarına emanet ettik.
Bu sırada Türk bahadırlarından biri gelerek Osman Gazi’ye şu haberi getirdi:
- Beyim, atlardan ikisi birden hastalandı, bir baksanız! Osman Gazi ile arkadaşları, -Eyvah!... diyerek yerlerinden fırladılar ve göz açıp kapayıncaya kadar atlarına binerek hızla oradan uzaklaştılar.
Hayvanlarının bulunduğu karşıki yamaca doğru at koşturuyorlardı. Bütün davetliler şaşırdılar. Fakat biraz sonra geri geleceklerini tahmin ediyorlardı. Aradan uzun bir zaman geçmesine rağmen gelen giden yoktu. Neden sonra durum anlaşıldı. Osman Gaziye gelen haber, bir şifre idi.
Bahadırlar kadın kıyafetiyle
Bilecik kalesine giren kadın kıyafetindeki Türk bahadırları, hemen üzerlerindeki elbiseleri atarak kılıçlarını çektiler ve sarhoş vaziyetteki kale muhafızlarını kısa zamanda bertaraf ettiler. Hazine sandıkları içinde saklanan diğer askerler de hemen buralardan çıkarak kale kapısını tuttular. Böylece düğün dolayısıyla zaten boşalmış olan kaleyi rahatça teslim aldılar. Bu arada Osman Gazi ve arkadaşları da Bilecik’e yetişmişlerdi.
Kaleye muhafızları yerleştiren Osman Gazi, derhal geriye döndü ve düğün alanına, yanındaki askerleri ile birlikte geldi. Tekfurlar durumu anlamaya başlamışlardı ki, 50 kadar Türk bahadırı, sayıları 1000'den fazla olan Rum askerlerine aniden saldırdı. Böyle bir şeyi akıllarının ucundan bile geçirmeyen Rumlar, fazlaca içtikleri için yerlerinden kıpırdayacak durumda değildiler. Bir saat içinde yarıdan fazlası kılıçtan geçirildi, geri kalanlar esir edildi.
Esirler arasında Bilecik ve Yarhisar tekfurları da vardı. Konur Alp, Yarhisar tekfurunu sakalından yakalamış:
- Beyim müsaade et, şu keferenin kellesini koparayım diyordu. Fakat Osman Gazi:
- Biz buraya düğüne geldik beyim, henüz düğün bitmedi dedi.
Şaşkın bakışlar arasında olan biteni anlamağa çalışan güzel Holofira, Türk bahadırlarının Rum askerlerini tepeleyip, babası olan Yarhisar tekfuru ile evlendirilmek istendiği Bilecik tekfurunun esir edilmesine çok sevindi. Çok şükür, istemediği bu evlilikten kurtulmuştu.
Nilüfer Hatun kimdir?
Nilüfer Hatun Yarhisar Tekfurunun kızı, Orhan Gazi'nin eşi ve Murat Hüdavendigarın annesi.
Asıl adı Holofira'dır; müslüman olduktan sonra Nilüfer adını almıştır. Bursa yöresinde yaptırdığı camilerle ve hayır işleriyle çok sevilmiştir. İsmi Bursa'da bir ilçeye verilmiştir. Kabri Söğüt'teki Orhan Gazi türbesindedir.
Osmanlı sultanlarından Orhan Gâzi'nin hanımı. Bursa civârındaki Yarhisar tekfurunun kızıdır. Müslüman olan ve Nilüfer adını alan tekfurun kızı, Orhan Gâzi ile evlendirildi. Nilüfer Hâtun'dan Osmanlı Devletinin kuruluşunda büyük hizmetleri görülen Süleymân Paşa ve Murâd-ı Hüdâvendigâr dünyâya geldi. Orhan Gâzi serhat boylarında babasının vasiyeti gereği cihâd ederken, hanımı da ömrünü hayır işleri yaptırmakla geçirdi. Vefâtında Bursa-Tophâne semtindeki Orhan Gâzi Türbesine defnedildi.
Nilüfer Hâtun, daha önceki adı Odrises olan Bursa’nın doğusundaki çayın üzerine köprü yaptırarak bu çayın kendi adı ile anılmasına sebep oldu. Ayrıca Bursa Kalesi'nde bir câmi, kaplıca kısmında da bir tekke yaptırdı. Oğlu Murâd-ı Hüdâvendigâr ise annesi adına İzmit’te meşhûr Nilüfer Hâtun İmâretini inşâ ettirdi.
Not: Bu yazıda Salih Gülen’in kaleme aldığı “Osmanlı Hatırası- İlginç Yönleriyle Osmanlılar”, Yitik Hazine Yayınları / Tarih Dizisi’nden yararlanılmıştır.
SON DAKİKA
