Canlı Yayın
Fem Bozdağ
Aksiyon resmi ün kazandıkça Fluxus, arazi sanatı ve kavramsal sanat gibi akımlara da ilham kaynağı olmuştur. Resim sanatı haricinde aksiyonun diğer sanat dallarına yansıması, performans sanatında performansın doğaçlama odaklı bir şekilde icra edilmesiyle de örneklendirilebilir. Aksiyon resminin ortaya çıkışı öncesindeki diğer sanat dallarına yansımasındaki bir diğer örnek ise Dada akımı sanatçıları tarafından yapılan şiirlerdir. Bu şiirler, hipnoz ya da beyne etki eden madde kullanımı sonucunda sanatçıların akıllarına ilk gelen kelimeleri anlık olarak kağıda yazması ya da ses şeklinde kayıt altına almasıdır.
Bir saatlik meditasyon süresi de, uyku öncesi diş fırçalamak da aslında bir ritüeldir.
Ortalama monoton hayata sahip olan kişilerin dahi sabahın belirli bir saatinde kalkma, yataktan çıktığı anda yaptıkları, günlük sorumluluklarını yerine getirdikten sonra kendilerine ayırdıkları zamanda yaptıkları aktiviteler gibi bilinçsiz ya da bilinçli ritüelleri vardır.
Aksiyon resminde sanatçı o anki hareketlerini tuvale yansıtır. Aksiyon resmi, sanatçının zihnindeki taslağı bedeninin hareketlerine göre hayata geçirmesidir. Saniyelerle birlikte değişen hareketler ve boyanın yerçekimine göre şekil alması, eseri her detayıyla eşsiz kılar. Günlük rutinlerin bir yansıması olarak yorumlayabileceğimiz aksiyon resmi, boya ve tuval yoluyla o ana yönelik ayrıntılardan kalıcı bir hatıra yaratır. Aksiyon resmi, bir fotoğraf için verilen bir poz gibidir ve sanatçı o andaki ruh halini hareketlerine yansıtır. Örneğin çok heyecanlı olan biri normalinden daha abartılı vücut hareketleri sergileyebilir, öfkeli biri ise keskin mimik ve jestlerde bulunabilir.
Aksiyon resimleri yalnızca o ana aittir, ritüeller ise bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde gün aşırı tekrarlanır. Ritüellerden farklı olarak aksiyon resminde ruh hali ve çalışma ortamı her ne kadar aynı olsa da, her bir damla ya da boyanın tuvalde oluşturduğu yolun eşi benzerine rastlamak mümkün değildir. Her sanat eserinin belki saniyeler, belki de aylar süren bir hazırlık aşaması bulunur. Aksiyon resmininin de aslında bir bakıma ritüel olarak saymamızın sebebi de budur. Yalnızca ritüelin gerçekleştirilme şekli, ritüel olgusunun düzenliliği ve sürecin gereklilikleri konusunda biraz hızlı gelişen bir alan olarak görülebilir.
Aksiyon resmi, anlık ve o ana özeldir. Anlık durum ele alındığında, empresyonist bazı eserleri de aksiyon resmi kategorisine koyabiliriz. Doğa ile buluşarak onu güneş açısı gibi detayları baz alarak resmeden empresyonist eserlerdeki sanatçı, aslında doğanın ta kendisidir. Güneş, kendi yörüngesinde sonsuz bir gezintidedir, rüzgar ise yeşillikleri dans ettirir. Doğanın da kendi kanunları altında ritüelleri vardır. İnsan bir biyolojik saate sahipken ve saatin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi adına bir dinlenme zamanına ihtiyaç duyarken, doğa canlıların uykusu için kendi uykusundan feragat eder. Doğa, yerçekimi, basınç, nem ve sıcaklık gibi faktörleri ile aksiyon resimlerine imzasını bırakır. Boya, hava ile etkileşime girer. Bu etkileşim, boyayı kurutur ve onu bulunduğu konumda ölümsüzleştirir. Anın hareketini sabitler, aynı açıyı ya da etkileşimi yakalamak geçmiş saniyeleri geri almak kadar imkansız hale gelir. Aksiyon resimleri, geneline bakıldığında biraz agresif görünebilir. Eser, an içerisinde birçok duyguya tanıklık etmiş olabilir.
Sanatçı, yapıt ile etkileşime geçtikte aslında gündelik hayatının belirli bir parçasını esere mühürler. Aksiyon resmi ile sanatçının bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde hayata geçirdiği anlık ritüellerini görmek mümkündür.
Aksiyon resmi ün kazandıkça Fluxus, arazi sanatı ve kavramsal sanat gibi akımlara da ilham kaynağı olmuştur. Resim sanatı haricinde aksiyonun diğer sanat dallarına yansıması, performans sanatında performansın doğaçlama odaklı bir şekilde icra edilmesiyle de örneklendirilebilir. Aksiyon resminin ortaya çıkışı öncesindeki diğer sanat dallarına yansımasındaki bir diğer örnek ise Dada akımı sanatçıları tarafından yapılan şiirlerdir. Bu şiirler, hipnoz ya da beyne etki eden madde kullanımı sonucunda sanatçıların akıllarına ilk gelen kelimeleri anlık olarak kağıda yazması ya da ses şeklinde kayıt altına almasıdır.
Bir saatlik meditasyon süresi de, uyku öncesi diş fırçalamak da aslında bir ritüeldir.
Ortalama monoton hayata sahip olan kişilerin dahi sabahın belirli bir saatinde kalkma, yataktan çıktığı anda yaptıkları, günlük sorumluluklarını yerine getirdikten sonra kendilerine ayırdıkları zamanda yaptıkları aktiviteler gibi bilinçsiz ya da bilinçli ritüelleri vardır.
Aksiyon resminde sanatçı o anki hareketlerini tuvale yansıtır. Aksiyon resmi, sanatçının zihnindeki taslağı bedeninin hareketlerine göre hayata geçirmesidir. Saniyelerle birlikte değişen hareketler ve boyanın yerçekimine göre şekil alması, eseri her detayıyla eşsiz kılar. Günlük rutinlerin bir yansıması olarak yorumlayabileceğimiz aksiyon resmi, boya ve tuval yoluyla o ana yönelik ayrıntılardan kalıcı bir hatıra yaratır. Aksiyon resmi, bir fotoğraf için verilen bir poz gibidir ve sanatçı o andaki ruh halini hareketlerine yansıtır. Örneğin çok heyecanlı olan biri normalinden daha abartılı vücut hareketleri sergileyebilir, öfkeli biri ise keskin mimik ve jestlerde bulunabilir.
Aksiyon resimleri yalnızca o ana aittir, ritüeller ise bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde gün aşırı tekrarlanır. Ritüellerden farklı olarak aksiyon resminde ruh hali ve çalışma ortamı her ne kadar aynı olsa da, her bir damla ya da boyanın tuvalde oluşturduğu yolun eşi benzerine rastlamak mümkün değildir. Her sanat eserinin belki saniyeler, belki de aylar süren bir hazırlık aşaması bulunur. Aksiyon resmininin de aslında bir bakıma ritüel olarak saymamızın sebebi de budur. Yalnızca ritüelin gerçekleştirilme şekli, ritüel olgusunun düzenliliği ve sürecin gereklilikleri konusunda biraz hızlı gelişen bir alan olarak görülebilir.
Aksiyon resmi, anlık ve o ana özeldir. Anlık durum ele alındığında, empresyonist bazı eserleri de aksiyon resmi kategorisine koyabiliriz. Doğa ile buluşarak onu güneş açısı gibi detayları baz alarak resmeden empresyonist eserlerdeki sanatçı, aslında doğanın ta kendisidir. Güneş, kendi yörüngesinde sonsuz bir gezintidedir, rüzgar ise yeşillikleri dans ettirir. Doğanın da kendi kanunları altında ritüelleri vardır. İnsan bir biyolojik saate sahipken ve saatin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi adına bir dinlenme zamanına ihtiyaç duyarken, doğa canlıların uykusu için kendi uykusundan feragat eder. Doğa, yerçekimi, basınç, nem ve sıcaklık gibi faktörleri ile aksiyon resimlerine imzasını bırakır. Boya, hava ile etkileşime girer. Bu etkileşim, boyayı kurutur ve onu bulunduğu konumda ölümsüzleştirir. Anın hareketini sabitler, aynı açıyı ya da etkileşimi yakalamak geçmiş saniyeleri geri almak kadar imkansız hale gelir. Aksiyon resimleri, geneline bakıldığında biraz agresif görünebilir. Eser, an içerisinde birçok duyguya tanıklık etmiş olabilir.
Sanatçı, yapıt ile etkileşime geçtikte aslında gündelik hayatının belirli bir parçasını esere mühürler. Aksiyon resmi ile sanatçının bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde hayata geçirdiği anlık ritüellerini görmek mümkündür.
SON DAKİKA
