Glutensiz Beslenme Nedir, Nasıl Yapılır? Glutensiz Beslenmede Neler Yemek Yasak?
Çok sayıda gıdada bulunan glüten, bazı insanlarda gerçek bir hoşgörüsüzlüğe neden olabilir. Sağlık nedenleriyle, glütensiz bir diyet benimsemeleri gerekir. Gluten, buğday, arpa, yulaf veya çavdar gibi belirli tahıllarda bulunan bir proteindir. Çölyak hastalığının veya glüten intoleransının yanı sıra alerji veya aşırı duyarlılığın da temelindedir. Peki, glutensiz beslenme nedir, nasıl yapılır?
Glutensiz Beslenme Nedir?
Glüten buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan çözünmeyen proteinlerin kümesi için genel bir terimdir. Glutenin en toksik fraksiyonu, ekmek hamuruna uzama özellikleri sağlayan çözünür prolaminler (buğday için gliadinler dahil) ile temsil edilir. Diğer kısım olan glutelinler hamura esneklik sağlar. Eğer gluten vb ekmek, makarna, kuskus gibi tahılların yapılan ürünlerde doğal olarak bulunur.
Ayrıca birçok endüstriyel gıdaların hazırlanmasında katkı maddesi olarak kullanılır. Soya sosunda, bazı kıyılmış etlerde (saf sığır etinde değil), sosislerde, soslarda, et küplerinde ve hatta dondurmada bulunur. Ayrıca ilaçlarda da bulunur. Glutensiz bir diyet uygulamayan çölyak hastaları, protein, vitaminler, mineraller (demir gibi) ve yağ gibi bağırsaklardaki besin maddelerinin zayıf emilimi dahil olmak üzere komplikasyonlar yaşayabilir.
Glutensiz Beslenme Nasıl Yapılır?
Taze ürünler (et, balık, yumurta, süt ürünleri, meyveler, sebzeler), baklagiller veya nişastalara ek olarak, glüten intoleransı olan kişiler pirinç, karabuğday, kinoa, mısır ve darı gibi bazı tahılları da yemeye devam edebilir.
Buğdaylı makarna yerine, bakliyat veya mısırdan yapılan makarna tüketebilirler. Buğday unundan yapılan geleneksel ekmek yerine, mısır unundan yapılan ekmekleri veya özellikle organik mağazalarda satılan çok sayıda unlu ekmekleri tercih edebilirler. Unlara gelince, örneğin kek yapmak için kestane, mısır, kinoa, karabuğday olanları almak daha iyidir.
Temel süt ürünleri de güvenlidir; yoğurt, süzme peynir, süt, geleneksel olgun peynirler. Öte yandan, işlenmiş peynir ezmeleri ve tatlılar genellikle glüten içerir. Pirinç, kinoa, karabuğday ve mısır, glüten içeren tahılların (buğday, yulaf vb.) yerini alabilir.
Glutensiz Beslenmede Neler Yemek Yasak?
Gluten buğday, kılçıksız buğday, yulaf, çavdar ve arpada bulunur. Makarna ve ekmek yemeyi bırakmak basit görünse de, işlenmiş gıdalardaki glüteni izlemek daha karmaşıktır. Soya sosu, kullanıma hazır endüstriyel soslar, soğuk etler veya tatlılar gibi çoğu işlenmiş üründe katkı maddesi olarak glüten kullanılır. Beslenmenizden glüteni azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak için, seçimleriniz, kompozisyonlarını kontrol etmek amacıyla kendi pişireceğiniz çiğ yiyeceklere (meyveler, sebzeler, et, balık, süt ürünleri vb.) yönelik olmalıdır.
Dondurulmuş krema kalıpları, bağlayıcı olarak buğday unu içerebilir. Taze meyve (aynı zamanda komposto veya meyve suyunda) ve pişirilmemiş, çiğ olarak satın alınan taze sebzeler tercih edilmelidir. Çölyak hastaları için glütensiz beslenmenin faydaları yadsınamaz olsa da, hasta olmayanlar için aynı şey söylenemez. Her durumda, önceden tıbbi tavsiye almadan asla glüten hariç bir diyete başlamamalısınız.
Her Zaman Glütensiz Yemek Doğru mu?
Çölyak hastalığı olan kişilerde glüten tüketmek, koroner kalp hastalığı geliştirme riski taşır. Diğerleri için bu diyetin hiçbir etkisi yoktur. Hatta tavsiye edilmez. Glüten sağlık için gerekli bir madde değildir, bu nedenle büyük sonuçlar olmadan diyetten çıkarılabilir. Önemli olan, glutensiz ürünler (pirinç, mısırdan yapılan ekmek ve makarna) ve izin verilen nişastaların tüketimiyle geleneksel ekmek ve makarna tüketiminin azaltılmasını veya ortadan kaldırılmasını telafi ederek diyeti küresel olarak dengelemektir.
Sarımsak, soğan, arpacık soğanı ve taze otlar glütensizdir, yemeklerinizin tadını iyileştirmek için her zaman evde yemek yeme alışkanlığı edinin. Glütene duyarlı kişiler, yani glüten tüketiminin baş ağrısı, mide bulantısı veya kas problemleri gibi bazı rahatsızlıklara yol açabileceği söylenebilir. Bu durumda, birkaç günlük glütensiz beslenme, üstünlüğü geri kazanmayı mümkün kılacaktır.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
BU DA LEVREKLİ ÇÖKERTME KEBABI! Muğla'nın çökertme kebabı Rize'ye gelince balıklı oldu
LEZZETİYLE SINIRLARI AŞTI! Sadece Güney Doğu'da değil İzmir'in o ilçesi de güne kebapla başlıyor! iŞTE KUYU KEBABI VE ÇORBASININ LEZZET SIRRI
En uzun gece ne zaman, bugün mü, yarın mı? 21 Aralık en uzun gece ile ilgili bilgiler!
HASTALIKLARA KARŞI ŞİFA DEPOSU; İLAÇ DEĞİL ÇEREZ! Doğuda kışın vazgeçilmez lezzeti! Hem çiğ hem pişmiş tüketiliyor
MasterChef Mehmet Yalçınkaya açıkladı! Hicaz pilavının lezzet sırrı çözüldü! Meğer püf noktası...