Kum fırtınaları Ereğli'yi tehdit ediyor

Bir zamanlar 20 bin hektarın üzerinde alana sahip olan ve 150'nin üzerinde türde kuşa ev sahipliği yapan Konya'nın Ereğli ilçesindeki Akgöl Sazlığı kuruduktan sonra bölgede ciddi bir çölleşme ve rüzgar erozyonu başladı.

Haberin Devamı

Topraklarının yüzde 89'u hafif, orta, şiddetli ve çok şiddetli olmak üzere erozyon ve bunun sonucunda çölleşme riskiyle karşı karşıya bulunan Türkiye'de erozyon ve çölleşmeye en önemli örnek Karapınar gösteriliyor.

Kumul tepelerinin mera olarak kullanılması sonucu bitki örtüsünün zayıflaması, toprağı tutan geven, yavşan ve sığır kuyruğu gibi bitkilerin sökülmesi ve bunlara ilave olarak rüzgarın hızının 110 kilometreye çıkmasıyla kum fırtınalarının oluştuğu Karapınar'da sorunlar 1960'lı yıllarda başladı.

Türkiye'de görülen rüzgar erozyonunun önemli bölümünün bulunduğu Karapınar'da, çölleşme ve kum fırtınaları yüzünden birçok kişi evini terk ederek zorunlu göç etti.

Kum fırtınaları Konya-Adana yolunu kapatırken, yaşam olumsuz etkilendi, okullar sık aralıklarla tatil edildi.

Giderek yayılan bu tehlikenin önlenmesi için 1962 yılında 130 bin dekarlık alanda çölleşmeyle mücadele başladı ve dikilen milyonlarca fidan, uygulanan birçok proje ile Karapınar'daki rüzgar erozyonu ve çölleşme önlenmeye çalışıldı.

Çölleşmeyle mücadelede nedeniyle dünyanın tanıdığı Karapınar'da bu kadar çalışmaya karşın halen rüzgar erozyonu görülüyor ve çölleşme bölgeyi ciddi anlamda tehdit ediyor.

Karapınar'daki bu sorun son birkaç yıldır Ereğli çevresinde de hissedilmeye başladı. Yaklaşık 50 yıl önce 20 bin hektarlık sulak alana sahip Akgöl Sazlıkları'nın ((Ereğli Sazlıkları) kuruması, bölgedeki ekolojik dengeyi bozdu.

Sular çekildi, kuşlar gitti, erozyon başladı

1980'li yıllara kadar flamingo, tepeli pelikan, macar ördeği, küçük kerkenez, dik kuyruk, alaca balıkçıl, küçük sumru gibi 150'nin üzerinde türde binlerce kuşa ev sahipliği yapan Akgöl Sazlığı, 1985 yılından sonra İvriz ve Zanapa çayının üzerine tarımsal sulama amaçlı kurulan İvriz Barajı, diğer akarsular üzerine yapılan Ayrancı, Gödet, İbralı ve Deliçay Barajları yüzünden kurudu.

Kuşların uğramaz olduğu, yağışlara rağmen ortasında çok az suyun bulunduğu Akgöl Sazlığı sulak alan özelliğini kaybedince bölgede ciddi bir çölleşme ve rüzgar erozyonu başladı.

Yaklaşık 20 yıl önce dünyanın en önemli 16'ncı sulak alanı olan Akgöl Sazlığı ve çevresi, son yıllarda oluşan hızı saatte 90 kilometreye ulaşan kum fırtınaları yüzünden 100 bin nüfuslu Ereğli ilçesini tehdit eder oldu.

Rüzgar erozyonu yüzünden bitki köklerinin yüzeye çıktığı, 40 yıl önceki Karapınar'ı andıran bölgede ayrıca mikroklima bozulduğu için elma ve beyaz kirazda don olayları görülmeye başladı.

Tarımda da sorunlar yaşanıyor

İlçe, ekolojik dengenin bozulması nedeniyle tarımsal üretimde sorunlar yaşamaya başladı.

Ereğli Tarım İlçe Müdürü Özkan Özgüven, Akgöl çevresinde bulunan yaklaşık 300 bin dekarlık sahanın rüzgar erozyonu tehdidi altında bulunduğunu, ilçeye yaklaşık 15 kilometre mesafede olan bölgede son 3 yıldan beri görülen rüzgar erozyonunun yaşamı olumsuz etkilemeye başladığını bildirdi.

Ereğli Kaymakamı Cevdet Can, Karapınar benzeri görülen rüzgar erozyonu ve kum fırtınalarının sürekli olmadığını ifade ederek, "Birkaç kez olsa da gelecek açısından risk oluşturuyor. Önlem alınmazsa önümüzdeki yıllarda boyutu daha büyük olacak. Erozyon ve çölleşme yüzünden 100 bin nüfuslu ilçeden göçün başlamaması için birçok çalışma hayata geçiriliyor. Geç olmadan kurtarıcı adımları atmalıyız" diye konuştu.

Kum fırtınalarının en fazla Ereğli Devlet Hastanesi ve Ereğli Polis Meslek Yüksek Okulu'nu etkilediğini belirten Özgüven, "Geçen yıl fırtınalar yüzünden Polis Okulu bile tatil edildi. Kum fırtınaları nedeniyle Ereğli Devlet Hastanesi'ndeki hastalar, başka yerlere sevkedildi. Erozyon yüzünden sulama kanalları metrelerce toprakla doluyor ve verimli toprak heba oluyor" dedi.

Özgüven, tarım ilçe müdürlüğü olarak başlatılan çalışmalar kapsamında bölgede 2 yıl içinde 300 binden fazla akasya, iğde gibi çit bitkileri dikimi yapıldığını bildirdi.

Konya İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yetkilileri ise Akgöl'deki kötü gidişin durdurulması için ağaçlandırma çalışmalarına başlandığını belirterek, "Ereğli'ye fidanlık şefliği kuruldu. Ağaçlandırma seferberliği kapsamında Konya'da yılda 10-12 milyon fidan toprakla buluşturulacak. Bunun önemli bölümünü Ereğli'de dikmeyi planlıyoruz" diye konuştu.