Çocuklarda yaratıcılığı geliştirmek için kodlama kullanılabilir mi?

Dünyada her şey hızla değişiyor ve dönüşüyor. Bu değişime en büyük katkı şüphesiz teknoloji ile oluyor. Teknolojideki hız iş dünyasındaki yetenek ihtiyaçlarının da değişmesine neden oluyor ve dolayısıyla bu durum çocuklarımızın geleceği ile ilgili hepimizi kaygılandırıyor ve düşündürüyor.

Haberin Devamı

Bu yüzden Türkiye’de ve dünyada çoğu ebeveyn bu konuda ne yapabilecekleri üzerine düşünüyor, araştırıyor. Bu kapsamda son günlerde hepimizin sıkça duyduğu “Kodlama eğitimleri” gündemi oldukça meşgul ediyor. Bu kelimenin hayatımıza nasıl girdiğine değinmeden önce teknolojinin hayatlarımıza girme nedeni olan bilgisayarlarla başlamak daha yerinde olur.

Bilgisayarlar önceleri sadece çok büyük hesaplamalar için yapıldı sonra yavaş yavaş hayatın her alanına girmeye başladı. Sadece ana kartlar kullanılarak kapıların otomatik açılması, buzdolaplarının yönetilmesi, çamaşır makinalarının yönetilmesi gibi işler yapıldı. Çocuklarda bilgisayar kullanımının yaygınlaşması oyun ve sosyal medya sayesinde oldu. Kodlama ve yazılımla ilgili ise, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda 5. 6. ve 9. sınıflarda zorunlu olmak üzere Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersleri veriliyor. Bu dersler kapsamında temel bilgi teknolojileri ve kodlama dersleri veriliyor. Ayrıca 9. sınıflarda yapay zeka eğitimleri kapsamında Phyton programlama dili öğretiliyor. Özellikle Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’nin bilgisayar ve yazılım bölümünün müfredatı çok daha kapsamlı. Bu konuda sunulan bir diğer imkan da MIT tarafından geliştirilmiş scratch "scratch.mit" uygulaması, bu sayede çocuklar animasyon ve oyunlar ile kodlama öğrenebiliyor.

Haberin Devamı

Aslında aileler bu konuda çok aktif etkileşimlere girmeye başladılar bile, Türkiye’ de henüz okullara tam olarak yerleşmemiş olsa da farklı platformlarda ebeveynler çocuklarını dahil ettikleri gruplar oluşturuyorlar ve çocuklarına özel kodlama eğitimi aldırıyorlar.

Ancak kodlama eğitimleri tek başına tabii ki çözüm değil, bir adım daha ileri giderek çocuklara belli şeyleri tasarlamayı da öğretmek gerekiyor. Tasarlama bilincini geliştirmek için dünyada maker adında bir hareket başlatıldı "makersturkiye" ve çocukların dahil olduğu çalışmalar da yapılıyor. Çoğunlukla küçük robotlar, sensörlü kontrol sistemleri tasarlanıyor ve yapılıyor. Aslında çocukların gelişimi için daha etkili olan herhangi bir programlama dilini bilmelerinden çok algoritma kurabilmeleri ve sistem tasarlayabilecek yetkinliğe erişebilmeleri. Çünkü bu tip uygulamalarla yaratıcı düşünme kabiliyetleri gelişiyor.

Yurt dışındaki uygulamalardan bahsetmem gerekirse, özellikle Raspberry Pi çocuklara kodlamayı özendirmek için çok güzel çalışmalarıyla ön plana çıkıyor. Raspberry pi’yi çok çok ucuz ve çok güçlü cep telefonu büyüklüğünde bir bilgisayar gibi düşünülebilir. Raspberry Pi ekibi çalışmalarını bir hayır kurumu gibi sürdürüyor ve eğitim kurumlarının bu bilgisayarlara ücretsiz veya oldukça ucuz erişmesini sağlıyor. Online eğitim uygulamaları ve sınıf uygulamalarıyla çocuklara interaktif kodlama eğitimi sağlanıyor. Hatta platform dünyanın her yerinden eğitmenler, çocuklar için eğitim içeriği ve videoları sağlayabilsinler diye tüm katılımcılara açık tutuluyor. Web sitelerine "raspberrypi" üzerinden ulaşabilirsiniz. Bir diğer online eğitim mecrası olan Khan Academy ise Türkçe içerikleriyle dikkat çekiyor. Aslında sadece kodlama değil, cebir, sağlık gibi çok geniş kapsamlı konularda eğitim videoları bulmak mümkün. Bunun yanında python, javascript gibi kodlama dilleriyle ilgili Türkçe eğitim içerikleri de var, çocuklar için oldukça güzel bir fırsat sunan bu akademiye ise "khanacademy" linkinden ulaşılabilir.

Haberin Devamı

Tüm bu girişimlere rağmen Türkiye’de bu eğitimler herkesin ulaşabildiği veya farkında olduğu seviyede değil. Daha etkin ve daha amaca hizmet edecek şekilde müfredatlara dahil edilmesi gerekiyor. Bir çocuğun oyun başında saatlerce zaman geçirmesi, kaygı, öfke, zamanı kullanamamasına, hatta bir hobi edinmesine engel olup sosyalleşmesini de sınırlarken; kodlama ve yazılıma yönelmesi ise üretme, analitik düşünme ve tasarlama becerisini geliştiriyor. Çocuklar ve gençler akıllı telefon ve bilgisayar kullanımı konusunda çok istekli olduklarından, bu ilgi alanları yaratıcılıklarını geliştirecek nitelikte kullanmalarını sağlamak gerekiyor. Çünkü bu tip bir yaklaşım belki de ileride iş seçimini ve kariyer yaşamını da olumlu etkileyebilir. Ve böylece ülkemizde de bu alanda daha nitelikli işler çıkmasına ve yetenekli çocuklar yetişmesine, global değişime bir katkı sağlanmasına destek olabilir.

Haberin Devamı

Çocukların eğitim ve gelişimine katkı sağlamaya, yollarını açmaya çalışırken bireysel farklılıklar, ilgi alanları, yetenek gibi faktörlerin de mutlaka göz önünde bulundurulması gerekiyor. Ebeveynler çocuklarıyla ilgili olumsuz yorumlar ve kıyaslamalarla bu konuları bir yarışa dönüştürmemeli.

Haberin Devamı

Uzman Pedagog Zeynep Şimşek