Mani Nedir, Özellikleri Nelerdir? Mani Örnekleri Nelerdir?

Halk edebiyatında kullanılan nazım türlerinden biri de mani olarak ifade edilmektedir. Maniler toplumun her kesimi ile yakından ilgili olmaktadır. Konusu oldukça çeşitli olan mani türünün aşk, sevda, ayrılık, özlem ve daha pek çok konu için dile getirildiği belirtilmektedir. Mani, bir halkın duygularını yansıtan en güzel edebiyat ürünlerinden biri olarak ifade edilmektedir.

Haberin Devamı

Mani Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Mani kelimesi Türkçeye Arapçadan geçen bir sözcük olarak belirtilmektedir. Maniler dörtlükler halinde söylenen nazım şekillerinden biri olarak belirtilmektedir. Halkın her türlü duygu ve düşüncesinin yer verildiği manileri söylemenin belirli kuralları bulunmaktadır. Tek bir dörtlük olarak dile getirilen manilerin ilk iki dizesi doldurma dize olarak adlandırılmaktadır. Manilerde bu ilk iki dize için bir özen gösterilmezken son iki dize anlatılmak istenenlerin ifade edildiği dize olmaktadır. Manilerde kafiye şeması '' a a x a'' şeklinde olmaktadır. Ramazan aylarının bir geleneği haline gelen maniler genellikle yedi hece şeklinde söylenmektedir.

Manilerin ilk iki dizesi ile son iki dizesi arasında anlam bakımından bir benzerlik bulunmamaktadır. Manilerde herhangi bir konu kısıtlaması olmamaktadır. Bu edebiyat ürünleri kim tarafından söylendiği belli olmayan anonim eserler olarak ifade edilmektedir. Kendine has bir söyleyişi bulunan manileri okuyan kişilere manici, mani düzücü, mani yakıcı gibi isimler verilmektedir. Halk kültürünün önemli bir parçası olan manilerin çeşitleri de bulunmaktadır.

Maniler kendi arasında dörde ayrılmaktadır. Bunlardan ilki olan düz mani dört dizeden meydana gelir ve aaxa şeklinde bir kafiye şeması ile ifade edilmektedir. Kesikli mani de ise ilk dizedeki hece sayısı eksik bırakılmaktadır. Anlamlı ya da anlamsız kelimelerden oluşan kesikli maniye cinaslı mani de denilmektedir. Yedekli ya da artık mani olarak ifade edilen türde ise dört dizeye iki dize daha ilave edilmektedir. Yedekli manide dörtlükler arasında bir anlam bağlantısı bulunmaktadır. Karşılıklı manide iki kişinin karşılıklı olarak birbirlerine söyledikleri manilerden oluşmaktadır. Bu maniler atışma havası şeklinde söylenmektedir.

Mani Örnekleri Nelerdir?

Birden fazla çeşide sahip olan maniler için şu örnekleri vermek mümkün olmaktadır:

Ah o beni o beni
Kakül örtmüş o beni
Ben yarimi unutamam
Unutsa da o beni

Ağlarım halime
Bağ bana olsun
Bahçe sana olsun bağ bana
Değme zincir kar etmez

Zülfün teli bağ bana
Yar dayandı bana
Sineme yar dayandı
Bu nasıl bir sevda idi
Tutuştu yar da yandı

Dereler olmasaydı
Çiçekler solmasaydı
Ölüm Allah'ın emri
Ah bu ayrılık olmasaydı