Betimleyici Anlatım (Betimleme) Nedir? Betimleyici Anlatım Özellikleri Nelerdir?

Canlı ve cansız tüm varlıkların ayırt edici özelliklerini detaylı bir şekilde anlatmaya betimlemek denir. Hem düzyazılarda hem de manzum eserlerde kullanılan betimleyici anlatım teknikleri, metindeki duygu ve düşüncelerin okurlara aktarılmasını sağlar.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Betimleyici Anlatım (Betimleme) Nedir?

Betimleyici anlatım, bir insanın, durumun, mekanın ya da nesnenin tasvir edilmesi anlamına gelir.

Betimleyici Anlatım Özellikleri Nelerdir?

1- Betimleyici anlatımlarda niteleme sıfatları kullanılır. Bu sıfatlarla varlıkların rengi, biçimi ve dış görünüşü hakkında bilgiler verilir.

Örnekler:

Kırmızı bisiklet - Renk
İri adam - Biçim
Soğuk hava - Durum
Dağınık masa - Görünüm

2- Tasvir, okurların olayları ve karakterleri zihninde canlandırmasını kolaylaştırır. Bu da öykü ve roman türündeki eserlerin hem daha kolay hem de daha keyifli bir şekilde okunmasını sağlar.

3- Betimleyici anlatım hem nesnel hem de öznel olabilir.

A - Nesnel Betimleyici Anlatım

"Hava birden karardı. Yağmur şiddetini arttırdı. Sokak kedileri ve köpekleri, ıslanmamak için balkonların ve saçaklarına altına sığındı. Kasabanın çıkışındaki dağın üstünde dumanlar tütüyordu. Kuşlar acı acı ötmeye başladı."

İzlenime dayalı tüm anlatımlar nesneldir. Yukarıdaki metinde de yazar, karakterin gözlemlerine yer vermiş, ona kişisel hiçbir yorum katmamıştır.

B- Öznel Betimleyici Anlatım

"Kaşlarını çattı. Belli ki sinirlenmişti. Ya uykusunu alamamıştı ya canı başka bir şey sıkkındı. Sinirli bir şekilde etrafa bakındı. Sanki çatacak birini arıyordu. Bir süre sessizce bekledikten sonra hiçbir şey demeden dükkandan çıktı ve hızla yürümeye başladı."

Yukarıdaki metinde ise hem gözlem hem de tahmin vardır. Tahmine dayalı yorumlar ise kişiden kişiye değişir. Bu nedenle bu metin nesnel değil özneldir.

4- Nesneler ve insanlar betimlenirken mübalağa, tezat ve mecaz gibi söz sanatlarına başvurulur.


Betimleyici Anlatım Örnekleri

1- Fiziksel Betimleme

''Kısa boylu ve uzun saçlıydı. Yüzünde üç günlük sakal vardı. Hem yorgun hem de bezgin görünüyordu."

2- Açıklayıcı Betimleme

"Çok hızlı konuştuğu için sık sık nefesi kesiliyordu. Buna rağmen konuşmaya devam ediyor, kimseye söz hakkı tanımıyordu."

3- Sanatsal Anlatım

"Yükselen güneş, hepimiz için yeni bir umut ışığı oldu. Kalbimiz, ilk kez aşık olduğumuz zamanlar gibi hızla atıyordu."