Romalılar Avrupa’nın IQ’sunu Kurşunla Vurmuş!

Yeni bir araştırma, tarihin karanlık bir yüzünü gün yüzüne çıkardı. Roma İmparatorluğu’nun metal endüstrisinden kaynaklanan devasa kurşun kirliliği, sadece atmosferi değil, Avrupa’daki milyonlarca insanın zihinlerini de etkiledi. Bilim insanlarına göre, bu kirlilik zeka seviyesinde düşüşe neden olmuş olabilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Komedi grubu Monty Python’ın 'Brian’ın Hayatı' filmindeki Reg sinirli bir şekilde sorar: “Hijyen, ilaçlar, eğitim, şarap, kamu düzeni, sulama, yollar, temiz su sistemi ve halk sağlığı dışında, Romalılar bize ne yaptı?”

Elbette farklı coğrafyalar için 'savaş, yıkım, kölelik' gibi yanıtlar da gelebilir ancak yeni bir araştırmaya göre cevaplardan biri Avrupa genelinde yaygın bir zihinsel gerileme olabilir. Bunun nedeni ise imparatorluğu şekillendiren büyük ölçekli metal endüstrisinin yarattığı devasa kurşun kirliliği.

Araştırmacılar madenciliğin ve metal cevherlerinin işlenmesinin yaygınlaşmasıyla birlikte havadaki kurşun kirliliğinin zirve yaptığını ve bunun tüm imparatorluk genelinde IQ’nün (zeka seviyesi) tahmini 2 ila 3 puan düşmesine neden olduğunu belirtti.

"HAYRETLER İÇERİSİNDEYİZ"

Guardian'ın aktardığına göre, ABD Nevada’daki Desert Research Institute’ten Dr. Joseph McConnell, “Neredeyse 2.000 yıl önce Avrupa’daki atmosferik hava kirliliğini ölçüp antik Roma'daki potansiyel sağlık etkilerini değerlendirebildiğimiz için hayret içerisindeyiz,” dedi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

McConnell bulguların endüstriyel faaliyetlerin neden olduğu insan kaynaklı emisyonların, insan sağlığı üzerinde iki bin yılı aşkın bir süredir yaygın hasara yol açtığını gösterdiğini söyledi.

''Bu oldukça çarpıcı bir durum,” diye ekledi.

Romalılar ve kurşun zehirlenmesi

Romalıhekimler kurşun zehirlenmesinin tehlikelerinin farkındaydı. Yine de bu metal su boruları ve tencere-tavalarda yaygın olarak kullanılıyordu. Ayrıca ilaçlara, kozmetik ürünlere ve oyuncaklara da karıştırılıyordu. Romalılar, kurşun içeren şurupların şarabı tatlandırıp koruduğunu keşfettikten sonra bu metali tüketmeye de başlamışlardı.

Gıda ve şaraptan gelen kurşun zehirlenmesi daha çok üst sınıfları etkilerken, tüm nüfus imparatorluğun büyük madenlerinden ve rafinerilerinden kaynaklanan havadaki kurşunu soluyordu. Kurşun, gümüş ve altın rafinerilerinin bir yan ürünü olarak yayılıyordu.

Buz çekirdeklerinde 2.000 yıllık kurşun izleri

McConnell ve uluslararası araştırmacı ekibi Roma dönemine ait havadaki kurşun kirliliği seviyelerini izlemek için Kuzey Kutbu’ndan alınan buz çekirdeklerini analiz etti. Bu çekirdekler milattan önce (M.Ö.) 500’den milattan sonra (M.S.) 600’e kadar atmosferik kurşun konsantrasyonlarının zaman çizelgesini ortaya çıkardı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Araştırmacılar Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan makalelerinde, Roma İmparatorluğu’nun yükselişiyle birlikte M.Ö. 15 civarında kurşun kirliliğinin keskin bir şekilde arttığını açıkladı. Bu seviyeler M.S. 180’de sona eren ve 200 yıl süren Pax Romana (Roma Barışı) döneminin sonuna kadar yüksek kaldı. Bu dönemde imparatorluğun atmosfere yarım milyon tondan fazla kurşun saldığı tahmin ediliyor.

Kurşun kirliliğinin zihinsel etkileri

Bilim insanları, kurşun kirliliğinin etkilerini anlamak için atmosfer modelleri kullanarak kurşunun Avrupa genelinde nasıl yayıldığını haritaladı. Daha sonra modern çalışmalardan yararlanarak bu nörotoksik metalin çocuklarda birikebileceği miktarı ve bunun IQ üzerindeki etkisini hesapladı.

Araştırmaya göre, Roma İmparatorluğu’nun zirvesinde çocukların kanındaki kurşun seviyeleri ortalama 2,4 mikrogram/dekilitreye yükselebilir ve bu da IQ’larında 2,5 ila 3 puanlık bir düşüşe neden olmuş olabilir. Arka plan kurşun seviyeleri de dikkate alındığında çocukluk dönemi kan kurşun seviyeleri 3,5 mikrogram/dekilitreye ulaşmış olabilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Bazı tahminlere göre, Roma İmparatorluğu en parlak döneminde 80 milyondan fazla kişiyi barındırıyordu bu da dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birinin madencilik ve metal işleme kaynaklı kurşun kirliliğine maruz kalmış olabileceği anlamına geliyor.

McConnell, “IQ’da 2,5 ila 3 puanlık bir düşüş çok gibi görünmeyebilir, ancak bu düşüş tüm nüfusu etkiledi ve Pax Romana’nın yaklaşık 180 yılı boyunca devam etti,” dedi.

Araştırmacı şunları söyledi: “Epidemiyologlara, antik tarihçilere ve arkeologlara, tespit ettiğimiz arka plan atmosferik kurşun kirliliği seviyelerinin ve sağlık etkilerinin tarihi değiştirip değiştirmediğini değerlendirmek kalıyor.”

Sanayi devrimi ve kurşun kirliliği
Roma İmparatorluğu’nun ardından havadaki kurşun kirliliği azalmış olsa da Orta Çağ’da yeniden yükseldi ve Sanayi Devrimi ile birlikte 20'nci yüzyılda zirve yaptı. Özellikle fosil yakıtların ve araçlarda kullanılan kurşunlu yakıtların yanması bu artışta etkiliydi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) 2021’de yayımladığı bir çalışma, kurşunlu yakıtların yasaklanmasıyla 1970’lerin sonları ile 2016 yılları arasında bir ila beş yaş arasındaki çocukların kanındaki kurşun seviyelerinin 15,2’den 0,83 mikrogram/dekilitreye düştüğünü ortaya koydu.