Canlı Yayın
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Emin Güneş
Toplam uzunluğu 1,5 metre olan kalın bağırsak sindirim sisteminin, ince bağırsaklardan sonra gelen kısmını oluşturur. Kalın bağırsağın son 20 cm.lik kısmı rektum diye adlandırılır ve rektumda anüsle son bulur.
Yiyecekler, mide ve ince bağırsaklarda sindirildikten sonra kalın bağırsaklara gelirler. Vücut için yararlı olan tüm besinler mide, oniki parmak bağırsağı ve ince bağırsaklarda emilir, kalın bağırsakta ise daha çok su emilir. Böylece alınan gıdalar, kalın bağırsaklarda dışkı haline gelip anüsden dışarı atılırlar.
Kalın bağırsak kanseri, bağırsağın iç yüzeyini örten mukozasından gelişir. Bilindiği gibi kanser, hücrelerin durdurulamayan kontrol dışı anormal çoğalmasıdır. Kalın bağırsağın iç mukozasından kaynaklanan bu kanser, erken tanı konulmadığı zaman karşımıza aniden bağırsak tıkanması ile kendini gösterebilir ve zamanında cerrahi müdahale yapılmadığı takdirde ölümle sonuçlanabilir.
Peki, risk faktörleri nelerdir?
Kalın bağırsak kanserinin kesin sebebi bilinmemekle beraber, bazı risk faktörleri vardır.
Kalın bağırsak kanseri, her yaşta görülebilse de % 70-80 den fazlası 50 yaş sonrasında görülür. Eğer ailede, kalın bağırsak kanseri varsa, erken yaşta görülme riski daha da artar. Hayvansal yağdan zengin, lifli gıdalardan fakir beslenme de risk faktörleri arasındadır.
Kolon polipleri nedir, kansere dönüşür mü?
Polip, vücutta mukoza bulunan her organda oluşabildiği gibi, kalın bağırsağın iç mukozasından da kaynaklanabilir. Et beni şeklinde olup, kaynaklandığı mukozaya saplı veya sapsız yaygın biçimde tutunur. Polipler, kalın bağırsağın her bölümünde görülebilse de en çok bağırsağın sol tarafında, inen kısmı denilen bölümlerde görülür. 50 yaş civarında % 25 oranında görülürler ve yine bunların % 25 si yüksek risklidir. Yani bunların kansere dönüşme riskleri yüksektir. Bağırsak kanserlerinin % 90 nı bu poliplerden kaynaklandığından, bu poliplerin tespit edilmesi, çıkarılması ve takibi önemlidir.
Belirtileri nelerdir?
-Dışkılama alışkanlığında değişiklikler,
-Sık sık ishal veya kabızlık olması,
-Bağırsaklarda tam boşalmama hissi,
-Dışkıda kan görülmesi,
-Dışkı çapının incelmesi,
-Nedeni bilinemeyen kilo kaybı,
-Bulantı, kusma
-Uzun süren halsizlik
Tanı nasıl konur?
Tanıda bağırsak sisteminin görüntülenmesi önemlidir. 40 yaş sonrası yapılan dışkıda gizli kan aranması bağırsak kanseri erken tanısında önemli bir yöntemdir. Bu hastalar koloskopi denilen ışıklı bir sistemle anüsden girilerek ince bağırsağa kadar, kalın bağırsağın tüm bölümleri izlenir. Eğer herhangi bir polip ve anormal bir doku ile karşılaşınıldığında, mümkünse polipin tamamı veya bir parçası alınarak patolojiye gönderilir.
Erken tanı için ne yapılabilinir?
-Dışkıda gizli kan testi
-Ailesinde kalın bağırsak kanseri olanların 40 yaşından sonra hiçbir şikayeti olmayanların ise 50 yaşından sonra mutlaka kolonoskopi yaptırmaları,
-Kalın bağırsağında polip saptanaların doktor önerisine göre gerekirse 1-3 yıl arayla periyodik kolonoskopi yaptırmaları önemlidir.
Tedavi
Bağırsak kanserinin tedavisi cerrahidir. Ameliyatla kanseri kısmın çıkarılması cerrahinin temelini oluşturur.
Toplam uzunluğu 1,5 metre olan kalın bağırsak sindirim sisteminin, ince bağırsaklardan sonra gelen kısmını oluşturur. Kalın bağırsağın son 20 cm.lik kısmı rektum diye adlandırılır ve rektumda anüsle son bulur.
Yiyecekler, mide ve ince bağırsaklarda sindirildikten sonra kalın bağırsaklara gelirler. Vücut için yararlı olan tüm besinler mide, oniki parmak bağırsağı ve ince bağırsaklarda emilir, kalın bağırsakta ise daha çok su emilir. Böylece alınan gıdalar, kalın bağırsaklarda dışkı haline gelip anüsden dışarı atılırlar.
Kalın bağırsak kanseri, bağırsağın iç yüzeyini örten mukozasından gelişir. Bilindiği gibi kanser, hücrelerin durdurulamayan kontrol dışı anormal çoğalmasıdır. Kalın bağırsağın iç mukozasından kaynaklanan bu kanser, erken tanı konulmadığı zaman karşımıza aniden bağırsak tıkanması ile kendini gösterebilir ve zamanında cerrahi müdahale yapılmadığı takdirde ölümle sonuçlanabilir.
Peki, risk faktörleri nelerdir?
Kalın bağırsak kanserinin kesin sebebi bilinmemekle beraber, bazı risk faktörleri vardır.
Kalın bağırsak kanseri, her yaşta görülebilse de % 70-80 den fazlası 50 yaş sonrasında görülür. Eğer ailede, kalın bağırsak kanseri varsa, erken yaşta görülme riski daha da artar. Hayvansal yağdan zengin, lifli gıdalardan fakir beslenme de risk faktörleri arasındadır.
Kolon polipleri nedir, kansere dönüşür mü?
Polip, vücutta mukoza bulunan her organda oluşabildiği gibi, kalın bağırsağın iç mukozasından da kaynaklanabilir. Et beni şeklinde olup, kaynaklandığı mukozaya saplı veya sapsız yaygın biçimde tutunur. Polipler, kalın bağırsağın her bölümünde görülebilse de en çok bağırsağın sol tarafında, inen kısmı denilen bölümlerde görülür. 50 yaş civarında % 25 oranında görülürler ve yine bunların % 25 si yüksek risklidir. Yani bunların kansere dönüşme riskleri yüksektir. Bağırsak kanserlerinin % 90 nı bu poliplerden kaynaklandığından, bu poliplerin tespit edilmesi, çıkarılması ve takibi önemlidir.
Belirtileri nelerdir?
-Dışkılama alışkanlığında değişiklikler,
-Sık sık ishal veya kabızlık olması,
-Bağırsaklarda tam boşalmama hissi,
-Dışkıda kan görülmesi,
-Dışkı çapının incelmesi,
-Nedeni bilinemeyen kilo kaybı,
-Bulantı, kusma
-Uzun süren halsizlik
Tanı nasıl konur?
Tanıda bağırsak sisteminin görüntülenmesi önemlidir. 40 yaş sonrası yapılan dışkıda gizli kan aranması bağırsak kanseri erken tanısında önemli bir yöntemdir. Bu hastalar koloskopi denilen ışıklı bir sistemle anüsden girilerek ince bağırsağa kadar, kalın bağırsağın tüm bölümleri izlenir. Eğer herhangi bir polip ve anormal bir doku ile karşılaşınıldığında, mümkünse polipin tamamı veya bir parçası alınarak patolojiye gönderilir.
Erken tanı için ne yapılabilinir?
-Dışkıda gizli kan testi
-Ailesinde kalın bağırsak kanseri olanların 40 yaşından sonra hiçbir şikayeti olmayanların ise 50 yaşından sonra mutlaka kolonoskopi yaptırmaları,
-Kalın bağırsağında polip saptanaların doktor önerisine göre gerekirse 1-3 yıl arayla periyodik kolonoskopi yaptırmaları önemlidir.
Tedavi
Bağırsak kanserinin tedavisi cerrahidir. Ameliyatla kanseri kısmın çıkarılması cerrahinin temelini oluşturur.
SON DAKİKA
