Canlı Yayın
Bugün hayatımızdaki dijital cihazları hatırlamak istediğimiz şeyleri kaydettiğimiz dijital beyinler olarak kullanıyoruz. İhtiyacımız olan her şeye istediğimiz an internetten ulaşabiliyoruz. Bu nedenle öğrenme gereği duymuyoruz. Çok değil 20 - 25 yıl önce, anne babalarımızın bir yılda tükettiği içeriğe neredeyse 1 günde maruz kalmaya başladık. Yani dikkatimizin dağılmak için ortalama üç yüz kat daha fazla sebebi var. Onların zamanında başarılı olmak için zamanlarını iyi yönetmeleri gerekiyordu. Bizde ise bu yeterli değil. Çünkü günü planlayıp, toplantıya tam saatinde bile gitseniz, toplantının ortasında kendinizi arkadaşınızın Instagram’da paylaştığı Bodrum fotoğraflarında gezerken bulmanız işten bile değil. Odaklanma konusunda işlerin pek de yolunda gitmediği aşikar. Peki bu işin bir çözümü yok mu?
Dikkatini yönetebilen fark yaratacak
Mindfulness, zihinlerimizi doğru yönetme konusunda tam da bu konuda son dönemde trend olan bir kavram. Mindfulness’ı "meraklı ve tarafsız bir dikkat ile içimizde ve dışımızda olup bitenleri gözlemleyebilme becerisi" diye tanımlayabiliriz. Mindfulness ve odaklanma ilişkisi konusunda görüşlerini aldığım bu işin eğitmeni Erhan Ali Yılmaz dikkat yönetimi konusunda şöyle diyor: “Doğruyu söylemek gerekirse beyni tek bir göreve odaklayabilmeyi başarmak için çelik gibi dikkat lazım. Zamanı yönetip kendimize her saat tek bir görev bile versek, o sırada ona odaklanamadıktan sonra başarılı olmak çok zor. Bu yüzden inancım şu: Modern dünyada zamanını yönetebilen değil dikkatini yönetebilen fark yaratır. Ya da diğer bir değişle elveda zaman yönetimi hoş geldin dikkat yönetimi.”
Seksi ve fit bir dikkate nasıl sahip oluruz?
Peki Mindfulness dikkat yönetiminde nasıl işimize yarayacak? Erhan Ali Yılmaz şöyle cevaplıyor: “Mindfulness kavramı bütünüyle dikkati geliştirme ve sonrada objektif bir şekilde onu yönetme temeline dayanıyor. Nasıl olacak derseniz sizi pilates salonu metaforuna alalım. Farz edelim bu hafta bir pilates salonuna yazıldınız. Haftada 3 defa egzersizleri yapmaya başladınız. Başınıza gelecek senaryo şöyle olur. İlk egzersiz sonrası vücudunuz yeni denediği bu spora alışana kadar biraz ağrı çekersiniz. Devam ederseniz ağrılar geçer. Bu seferde üşenme ile tanışırsınız. Üşenmenize rağmen kendinizi zorlayıp devam ederseniz o da geçer. Bu seferde rutine dönüp sıkılma gelir. Sıkılsam da patlasam da çatlasam da devam edeceğim derseniz o da geçer. Bunlar olurken zaman akar, kaslarınız güçlenir. Hareketleri daha rahat yapmaya başlarsınız. Gün geçtikçe de daha keyifli bir hal alır. Dikkat kasımızı güçlendiren mindfulness egzersizleri de eğer yeterince yapılırsa günlük hayatımızda her an yanımızda taşıyacağımız güçlü bir dikkat sahibi olmamızı sağlar.”
Hayatımızdaki bazı hedefleri gerçekleştirmek için önce odaklanmak sonra da o hedefi başarabileceğimiz seviyeye çekmek önemli. Mesela oyunlar bunu çok iyi başarırlar. Minecraft gibi bir oyunda küçücük bir bahçeli ev yapan da Eiffel Kulesini yapanlarda aynı keyfi alır. Burada herkes kendi yeteneklerine göre kolaydan zora bir görev alır ve ilerledikçe başarmanın ve gelişmenin duygusuyla devam etmek ister. Buna “akış” denir ve akıştayken aslında hiçbir zaman odaklanamadığınız kadar odaklanmış oyun dışındaki dünyadan kopmuşuz demektir.
Her büyük hedefin mini adımları vardır
Peki gerçek hayattaki bir görevi nasıl akışta gibi odaklanarak gerçekleştirebiliriz? Bu noktada görüşlerini aldığım Oyunlaştırma kitabının yazarı Altuğ Yılmaz; “Bunun için hedefinizi küçültmek ve var olan bir davranışa bağlayarak alışkanlığa çevirerek başlayabilirsiniz” diyor. Ercan Altuğ Yılmaz bu konuyu Standford Üniversitesinden akademisyen BJ Fogg "Tiny Habits - Küçük Alışkanlıklar" isimli teorisi üzerinden örnekleyerek anlatıyor: “Fogg’un iddiasına göre her büyük hedefin mini adımları vardır. Bu adımları başarı ile tamamladığınızda bu yeni alışkanlık diğer küçük alışkanlıkları da kendiliğinden getiriyor. Fogg’un modeline göre bir alışkanlığın gelişebilmesi için üç şeye ihtiyaç var: Doğru tetikleyici, yapılacak alışkanlık aksiyonunun kolay olması ve bunu yapmak için motivasyonumuzun olması. Olayın koptuğu yer, bu alışkanlıkların otomatik çalışabilmesi yani tetikleyicinin her seferde doğru şekilde çalışıp size yapılması gereken davranışı hatırlatması için başarı ile davranışı her tamamladığınızda sevinmeniz.”
Dikkat yönetimi için birkaç teknolojik tüyo
Gelelim teknolojiyi doğru yöneterek çok daha kolay bir şekilde uygulayabileceğimiz bazı basit yöntemlere. Siz de herkes gibi internet sitelerindeki reklamlardan rahatsız oluyorsanız ve okuduğunuz şeye odaklanamıyorsanız; Firefox ya da Chrome’un okuma moduna geçebilirsiniz. Video izleyerek çalışanlar, YouTube’un “Turn of the lights” eklentisi ile çalışabilirler. Turn off the Lights sayfayı karartarak sadece izlemek istediğiniz videoya odaklanmanızı sağlayan bir uygulama. Sosyal medya ve eposta uyarıları ile rahatsız edilmek istemiyorsanız “Freedom” isimli uygulama tam size göre. Okuma hızınızı artırmak ve okuduğunuz şeylere daha fazla odaklanmak istiyorsanız ise HeKu IT isimli uygulamayı telefonlarınıza indirebilirsiniz.
Bugün hayatımızdaki dijital cihazları hatırlamak istediğimiz şeyleri kaydettiğimiz dijital beyinler olarak kullanıyoruz. İhtiyacımız olan her şeye istediğimiz an internetten ulaşabiliyoruz. Bu nedenle öğrenme gereği duymuyoruz. Çok değil 20 - 25 yıl önce, anne babalarımızın bir yılda tükettiği içeriğe neredeyse 1 günde maruz kalmaya başladık. Yani dikkatimizin dağılmak için ortalama üç yüz kat daha fazla sebebi var. Onların zamanında başarılı olmak için zamanlarını iyi yönetmeleri gerekiyordu. Bizde ise bu yeterli değil. Çünkü günü planlayıp, toplantıya tam saatinde bile gitseniz, toplantının ortasında kendinizi arkadaşınızın Instagram’da paylaştığı Bodrum fotoğraflarında gezerken bulmanız işten bile değil. Odaklanma konusunda işlerin pek de yolunda gitmediği aşikar. Peki bu işin bir çözümü yok mu?
Dikkatini yönetebilen fark yaratacak
Mindfulness, zihinlerimizi doğru yönetme konusunda tam da bu konuda son dönemde trend olan bir kavram. Mindfulness’ı "meraklı ve tarafsız bir dikkat ile içimizde ve dışımızda olup bitenleri gözlemleyebilme becerisi" diye tanımlayabiliriz. Mindfulness ve odaklanma ilişkisi konusunda görüşlerini aldığım bu işin eğitmeni Erhan Ali Yılmaz dikkat yönetimi konusunda şöyle diyor: “Doğruyu söylemek gerekirse beyni tek bir göreve odaklayabilmeyi başarmak için çelik gibi dikkat lazım. Zamanı yönetip kendimize her saat tek bir görev bile versek, o sırada ona odaklanamadıktan sonra başarılı olmak çok zor. Bu yüzden inancım şu: Modern dünyada zamanını yönetebilen değil dikkatini yönetebilen fark yaratır. Ya da diğer bir değişle elveda zaman yönetimi hoş geldin dikkat yönetimi.”
Seksi ve fit bir dikkate nasıl sahip oluruz?
Peki Mindfulness dikkat yönetiminde nasıl işimize yarayacak? Erhan Ali Yılmaz şöyle cevaplıyor: “Mindfulness kavramı bütünüyle dikkati geliştirme ve sonrada objektif bir şekilde onu yönetme temeline dayanıyor. Nasıl olacak derseniz sizi pilates salonu metaforuna alalım. Farz edelim bu hafta bir pilates salonuna yazıldınız. Haftada 3 defa egzersizleri yapmaya başladınız. Başınıza gelecek senaryo şöyle olur. İlk egzersiz sonrası vücudunuz yeni denediği bu spora alışana kadar biraz ağrı çekersiniz. Devam ederseniz ağrılar geçer. Bu seferde üşenme ile tanışırsınız. Üşenmenize rağmen kendinizi zorlayıp devam ederseniz o da geçer. Bu seferde rutine dönüp sıkılma gelir. Sıkılsam da patlasam da çatlasam da devam edeceğim derseniz o da geçer. Bunlar olurken zaman akar, kaslarınız güçlenir. Hareketleri daha rahat yapmaya başlarsınız. Gün geçtikçe de daha keyifli bir hal alır. Dikkat kasımızı güçlendiren mindfulness egzersizleri de eğer yeterince yapılırsa günlük hayatımızda her an yanımızda taşıyacağımız güçlü bir dikkat sahibi olmamızı sağlar.”
Hayatımızdaki bazı hedefleri gerçekleştirmek için önce odaklanmak sonra da o hedefi başarabileceğimiz seviyeye çekmek önemli. Mesela oyunlar bunu çok iyi başarırlar. Minecraft gibi bir oyunda küçücük bir bahçeli ev yapan da Eiffel Kulesini yapanlarda aynı keyfi alır. Burada herkes kendi yeteneklerine göre kolaydan zora bir görev alır ve ilerledikçe başarmanın ve gelişmenin duygusuyla devam etmek ister. Buna “akış” denir ve akıştayken aslında hiçbir zaman odaklanamadığınız kadar odaklanmış oyun dışındaki dünyadan kopmuşuz demektir.
Her büyük hedefin mini adımları vardır
Peki gerçek hayattaki bir görevi nasıl akışta gibi odaklanarak gerçekleştirebiliriz? Bu noktada görüşlerini aldığım Oyunlaştırma kitabının yazarı Altuğ Yılmaz; “Bunun için hedefinizi küçültmek ve var olan bir davranışa bağlayarak alışkanlığa çevirerek başlayabilirsiniz” diyor. Ercan Altuğ Yılmaz bu konuyu Standford Üniversitesinden akademisyen BJ Fogg "Tiny Habits - Küçük Alışkanlıklar" isimli teorisi üzerinden örnekleyerek anlatıyor: “Fogg’un iddiasına göre her büyük hedefin mini adımları vardır. Bu adımları başarı ile tamamladığınızda bu yeni alışkanlık diğer küçük alışkanlıkları da kendiliğinden getiriyor. Fogg’un modeline göre bir alışkanlığın gelişebilmesi için üç şeye ihtiyaç var: Doğru tetikleyici, yapılacak alışkanlık aksiyonunun kolay olması ve bunu yapmak için motivasyonumuzun olması. Olayın koptuğu yer, bu alışkanlıkların otomatik çalışabilmesi yani tetikleyicinin her seferde doğru şekilde çalışıp size yapılması gereken davranışı hatırlatması için başarı ile davranışı her tamamladığınızda sevinmeniz.”
Dikkat yönetimi için birkaç teknolojik tüyo
Gelelim teknolojiyi doğru yöneterek çok daha kolay bir şekilde uygulayabileceğimiz bazı basit yöntemlere. Siz de herkes gibi internet sitelerindeki reklamlardan rahatsız oluyorsanız ve okuduğunuz şeye odaklanamıyorsanız; Firefox ya da Chrome’un okuma moduna geçebilirsiniz. Video izleyerek çalışanlar, YouTube’un “Turn of the lights” eklentisi ile çalışabilirler. Turn off the Lights sayfayı karartarak sadece izlemek istediğiniz videoya odaklanmanızı sağlayan bir uygulama. Sosyal medya ve eposta uyarıları ile rahatsız edilmek istemiyorsanız “Freedom” isimli uygulama tam size göre. Okuma hızınızı artırmak ve okuduğunuz şeylere daha fazla odaklanmak istiyorsanız ise HeKu IT isimli uygulamayı telefonlarınıza indirebilirsiniz.
SON DAKİKA
