hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Prof. Dr. Derya Uludüz Prof. Dr. Derya Uludüz

    Kişiliğiniz beyin sağlığınızı etkiliyor

    08.09.2022 Perşembe | 09:52Son Güncelleme:

    Dünya üzerinde yaklaşık 8 milyar insan ve çok fazla kişilik özelliği var. İnsan, belli genetik özellikler, belli eğilimlerle dünyaya gelir ve sonrasında çevrenin etkisiyle bu özelliklerin bazıları zamanla evrilir. Yani kişilik özelliklerimiz ne doğuştandır ne de tamamen dışsal faktörlere bağlıdır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Yapılan bilimsel çalışmalar, kişilik özelliklerimizin yaşlandıkça beyin sağlığımızı doğrudan etkilediğini ortaya koymuştur. Journal of Personality and Social Psychology'de yayınlanan yeni araştırmaya göre; belirli kişilik özelliklerine sahip kişilerin yaşlandıkça bilişsel gerileme yaşama olasılıkları daha yüksek olabilir.

    Nörotisizm kişilik özelliği dış stresörlere karşı olumsuz tepki verme eğilimini yansıtır ve bilişsel gerileme açısından daha fazla risk taşırken, tersine dışa dönük kişilik yapısı daha az riskle ilişkilidir. Beyin sağlığını olumsuz etkileyen kişilik özelliklerini değiştirmek için çaba göstermek, bilişsel işlevi korumaya yardımcı olmanın potansiyel bir yolu olabilir.

    Araştırma şu üç kişilik özelliği üzerine yoğunlaştırıldı; vicdanlı karakter yapısı, nevrotiklik ve dışa dönüklük. Ve bu özelliklere sahip kişilerin yaşlandıkça bilişsel özelliklerinin nasıl etkilendiği gözlendi.

    - Vicdanlı kişilerin organize, çalışkan ve üzerlerine aldıkları işi eksiksiz ve dikkatli bir şekilde yaptıkları gözlendi.
    - Dışa dönüklük konusunda yüksek puan alan kişilerin genellikle daha mutlu olduğu tespit edildi. Yine bu kişilerin daha sosyal ve enerji dolu olduğu bildirildi.
    - Nevrotik kişiliklerin, stres faktörüne karşı oldukça reaktif oldukları gözlendi.
    - Daha az nevrotik olup daha fazla vicdanlı kişiliğe sahip olanların, hafif bilişsel bozulma geliştirme olasılıklarının daha düşük olduğu gözlendi.
    - Dışa dönüklük konusunda yüksek puan alan kişilerin bilişsel işlevi en uzun süre koruma eğiliminde olduğu gözlendi.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Ayrıca verilere bakılarak, daha az nevrotik ve daha fazla dışa dönük olan kişilerin, daha önce hafif bilişsel bozukluk tanısı almalarına rağmen düzenli bilişsel işlevleri iyileştirme olasılıklarının daha yüksek olduğu ileri sürüldü.

    İnsan beyni sürekli değişen bir organ. Yeni şeyler öğrenmek ve çevreyle uyumlu hale gelmek kafanızdaki nöron ağlarının sürekli olarak birbiriyle bağ kurup koparmasını sağlar. Beynin kendi yapısını değiştirmesi gereken bu yeteneğe nöroplastisite denir. Beyniniz gençken daha esnek bir yapıya sahiptir. Yani aslında kişiliğimize yön vermek hiç zor değil. Sonradan daha vicdanlı olmak mümkün olabileceği gibi, daha dışa dönük olmak da mümkün. Üzgün ve endişeli hissetmenize neden olan otomatik düşüncelerle mücadele ederek daha az nevrotik hale gelebilirsiniz. Ama unutmayın nöronlarınız ne kadar uyarlanabilir olursa, uyumluluk veya vicdan gibi belirli kişilik özellikleri de o kadar kolay değişebilir. Beyin yaşlandıkça hala büyüyüp değişebilir ama bu sadece daha yavaş bir hızda gerçekleşir.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Sonuç olarak, kişilik özellikleri kader olmaktan çıkıp sabit düşünce ve davranış kalıpları değiştirilebilir. Dışa dönük, sosyal, enerji dolu ve mutlu bir insan olmak bilişsel sağlığa açılacak kapının en etkili anahtarıdır.