Tarihte bugün: 7 haziran

ABD'li yazar Henry Miller 1980 yılında hayata veda etti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Henry Miller, 26 aralık 1891'de, New York'ta bir terzinin oğlu olarak doğdu. Kentin sokak yaşamından önemli ölçüde etkilenen delikanlı, genç yaşta disipline ve otoritelere karşı cephe aldı.
 
Genç Miller, edebiyat, müzik ve resim konularında kendi kendini yetiştirmek üzere okulunu bıraktı. Çıplak bir kadının rol aldığı bir vodvil tiyatrosuna gidince, tiyatro tutkusu uyandı.
 
Kültürel ilgi alanları dışında Miller, spora da çok düşkündü. Bisiklet sporunda dünya şampiyonu olabilme düşlerini, boksa da meraklı olan genç, beş yıllık sıkı bir antrenmandan sonra unuttu.
 
Maliye memuru olarak çalıştıktan sonra, 21 yaşındaki genç uygarlıktan kaçıp kırsal Batı'ya yerleşti. Miller'in her türden düzene karşı duyduğu antipati, anarşist Emma Goldman'ın yazılarıyla daha da güçlendi.
 
Edebiyat, mistik ve teozofiyle uğraşan Miller, babasının dükkanında çalışmak üzere 1914 yılında doğduğu kent olan New York'a dönmek zorunda kaldı.
 
İzleyen 10 yıl içinde kendine burjuva bir yaşam kurmaya çalışan Miller'in uygarlığa ve uygarlığın örnek ülkesi ABD'ye duyduğu nefret büsbütün körüklendi.
 
1917 yılında piyanist Beatrice Sylvas Wickens ile evlendi ve 1924'te boşandı. İkinci evliliğini June Smith ile yaptı ve 1934'te yeniden boşandı.
 
Bu arada bilet kontrolörlüğü, bulaşıkçılık, çöp kamyonu şoförlüğü gibi işlerin yanı sıra yasadışı alkol işiyle de uğraştı. İşçi bulma kurumunun müdürlüğünü dört yıl yürüttükten sonra, 1924'te bir daha asla memur olmama kararını aldı.
 
Aralarında yayınlanmamış 'Clipped Wings' (Kesik Kanatlar) adlı el yazısı taslağı ve 'Mezzotintos' (1925) adlı düzyazı şiirlerinin derlemesi de bulunan, yazı girişimleriyle ressam olarak yaptığı kısa süreli bir deneme başarısız oldu.
 
Ancak Anais Nin ile kurduğu arkadaşlık sayesinde Paris'te edebi bir kariyer için doğru çevreyi buldu. Kendine özgü bir konusuyla stilinin bulunmamasından oluşan en önemli sorunu kendiliğinden çözülmüş oldu.
 
Bundan böyle sade ve çoğu kez sembolik bir dille, kadınlığı otobiyografik eğilimli çalışmalarının odak noktası yaptı. Çoğu zaman mistikle beslenmiş açık cinsel tasvirleri, Miller'ı geçmişinin abluka ve zorunluluklarından kurtardı.
 
'Yitik neslin' idolü haline gelirken, pornografi yazmakla suçlanmaktan da kurtulamadı. İlk başarısı 1934'te yayımladığı 'Tropic of Cancer' (Yengeç dönencesi) ile geldi.
 
Ahlakçılığa ve burjuva hayatına cephe aldığı bu kitabında Miller doyumu sekste, yemekte ve felsefe yapmakta bulan, Paris'te yaşayan bir ABD'linin bohem yaşantısını anlatır.
 
'Black Spring' (Karabahar, 1936) ve 'Tropic of Capricorn'da (Oğlak dönencesi, 1939) çoğu kez gerçeküstü bir biçim alan stiliyle New York'taki insana düşman yaşamı anlattı. 'Yengeç Dönencesi'nde mutsuz, başarısız evlilikleriyle hesaplaştı.
 
ABD'de yayınlanmasına ancak 1962'de izin verilen bu roman, cinselliği, tabuları yıkarak ele aldığından 60'lı yılların Beat nesli için adeta bir kült kitabı oldu.
 
ABD'de 'The Colossus of Maroussi' (Maroussi Heykeli, 1941) adlı yapıtında Yunanistan'a yaptığı bir yolculuğu konu aldı. Aynı yıl, Paris'teki bohem yaşantısını anlattığı 'Quiet Days in Clichy'yi (Chichy'de Sakin Günler) yazdı.
 
Bu arada suluboya resimleriyle de başarılı olduğunu kanıtlamış olan Miller, 1944'te Polonyalı Janina M. Lepska ile üçüncü evliliğini yaptı; bu evlilikten iki çocuğu oldu; 1951'de boşandılar.
 
Bu dönemde ABD'deki hayatı eleştiren diğer romanlarını da yazdı. 'The Air-Conditioned Nightmare' (Klimalı Kabus, 1945) ve 'Remember to Remember' (Hatırlamayı Unutma, 1947) ilk kez yurduyla ilgili uzlaştırıcı düşünceler de içermekte.
 
'Big Sur and the Oranges of Hieronymus Bosch' (Big Sur ve Hieronymus Bosch'un Portakalları, 1957) adlı kitabında (1944'ten sonra) Kaliforniya'nın Big Sur bölgesindeki hayatı merkezi konumdadır.
 
1953'te evlendiği Eve McClure 1965'te ölünce, Miller beşinci evliliğini Japon Hoki Tokuda ile yaparak ondan da 1978'de boşandı.
 
Bu arada 'Sexus' (1949), 'Plexus' (1953) ve 'Nexus'tan (1960) oluşan 'The Rosy Crucifixion' (Güllü Çarmıha Geriliş) adlı üçlemesini tamamladı.
 
Miller bu yapıtında bir itirafname romanı biçiminde, 1923-1930 arası Paris'e hareket etmeden önceki en kritik yedi yılını gözler önüne serdi.
 
1960 ve 70'li yıllarda, aralarında arkadaşlarına yazdığı mektup derlemeleri de bulunan birçok çalışmasını yayımladı. Henry Miller, 1980 yılında 88 yaşındayken, Pacific Palisades'deki evinde dünyaya gözlerini kapattı.
 
Günün diğer önemli olayları
 
1557: Mimar Sinan tarafından inşa edilen Süleymaniye Camisi açıldı.
1848: Fransız ressam Paul Gaugin hayata merhaba dedi.
1866: Anadolu'da kurulan ilk demiryolu hattı olan İzmir-Aydın demiryolu açıldı.
1914: Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan Panama Kanalı gemilere açıldı.
1929: Vatikan bağımsız devlet oldu.
1939: CHP İdare Heyeti, devlet ve parti yönetimini yeniden ayırmaya karar verdi.
1942: Etimesgut fabrikasında yapılan ilk Türk uçağı havalandı.
1943: İstanbul'da tifüs salgını başladı, bazı sinemalar kapatıldı ve eskicilerin satış yapması yasaklandı.
1945: Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan tarafından imzalanan ve dörtlü takrir olarak anılan önerge, CHP Meclis Grubuna verildi.
1956: Demokrat Parti hükümetinin hazırladığı Yeni Basın Kanunu TBMM'de kabul edildi. Hürriyet Partisi adına konuşan Turan Güneş, "bu kanunla, değil basın özgürlüğü, basın bile kalmayacak" dedi.
1962: 100 kadar işsiz hamal İstanbul valiliğine yürüyüş yaptı.
1977: Semiha Yankı, 13'üncü Uluslararası Altın Orfe Şarkı Yarışması'nda birinci oldu.
1985: Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yönetim Kurulu, parlamento dışındaki partilerin etkinliklerini yayınlamama kararı aldı.
1994: Sosyetenin ünlü ismi Ayşegül Tecimer, tarihi eser kaçakçılığından gözaltına alındı.
1995: Türk vatandaşlarına, bulundukları ülke vatandaşlığına geçme hakkı veren yasa TBMM'de kabul edildi.
1996: Hükümeti kurma görevi Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a verildi.
1999: Ankara Emniyeti'ndeki telekulak şebekesinin Başbakan Bülent Ecevit'in gizli ev telefonunu bile izlemeye aldığı ortaya çıktı.
2005: Tiyatro yönetmeni Mehmet Ulusoy 64 yaşında Paris'teki Saint Joseph hastanesinde yaşamını yitirdi.
 
Tarihte bugün arşivi
 
Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
1 haziran
2 haziran
3 haziran
4 haziran
5 haziran
6 haziran