Tarihte bugün: 2 haziran

Yazar Orhan Kemal, 1970 yılında Sofya'da 56 yaşındayken hayata veda etti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan Orhan Kemal 15 eylül 1914 yılında Adana'nın ceyhan ilçesinde dünyaya geldi.
 
Babası milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey, annesi ortaokul mezunu aydın bir kadın olan Azime Hanım'dı.
 
Babası siyasal nedenlerle 1931'de Suriye'ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye'ye giderek bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı. Bir yıl sonra tek başına Türkiye'ye döndü ve Adana'da çırçır fabrikalarında işçilik yaptı.
 
Bu yıllardaki birikimleri, ilerde romanlarına hayat verdi. 1937'de çırçır fabrikasında (Milli Mensucat) bir işçi olan Nuriye Hanım ile evlendi, bir yıl sonra ilk çocuğu Yıldız doğdu.
 
1938'de Niğde'de askerliğini yaparken 'Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak' ve 'yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik' suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkum edildi.
 
1940'ta, Bursa Cezaevi'nde tanıştığı Nazım Hikmet'in toplumcu görüşlerinden etkilendi; kendisinden Fransızca, felsefe, siyaset dersleri aldı. Orhan Kemal'i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu.
 
İlk öykülerini Orhan Raşit takma adıyla yayımladı. İlk kez 1943 yılında 'İkdam' gazetesinde 'Asma Çubuğu' öyküsünde 'Orhan Kemal' adını kullandı. 1943'te tahliye olunca Adana'ya döndü. Amelelik, hamallık gibi işlerde çalıştı.
 
1944'te doğan oğluna Nazım adını verdi. 1949'da üçüncü çocuğu Kemali'nin doğumundan sonra ailesiyle İstanbul'a yerleşti ve ölümüne kadar kitap ve makale yazarak geçindi. 1957'de dördüncü çocuğu Işık doğdu.
 
1958'de 'Kardeş Payı' adlı öyküsü ile Sait Faik Hikaye Armağanı'nı aldı. 1966'da bir ihbar üzerine hücre çalışması ve komünizm propagandası yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı; suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı.
 
1967'de '72. Koğuş' oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği tarafından En İyi Oyun Yazarı seçildi. 1969'da Türk Dil Kurumu Ödülü'nü ve Sait Faik Hikaye Armağanı'nı 'Önce Ekmek' adlı kitabı ile aldı.
 
Bulgar Yazarlar Birliği'nin çağrısı üzerine gittiği Sofya'da, tedavi görmekte olduğu hastanede 2 haziran 1970'te hayata veda etti.
 
Anısını yaşatmak için İstanbul'da Orhan Kemal Müzesi açıldı. 1972'den bu yana adına bir roman yarışması (Orhan Kemal Roman Armağanı) düzenlenmektedir.
 
Yaşamı, yoksul kesimin, işçilerin, öğrencilerin, sokaktaki adamın yaşamını anlatan öykü ve romanlar yazmış ve insan-toplum ilişkilerini gerçekçi bir dille yansıtmıştı. 27'si roman, 19'u öykü kitabı olmak üzere 51 eser bıraktı.
 
Yapıtlarından bazıları
 
'Avare Yıllar', 'Baba Evi', 'Murtaza', '72. Koğuş', 'Cemile', 'El Kızı', 'Ekmek Kavgası', 'Bereketli Topraklar Üzerinde'
 
Günün diğer önemli olayları
 
1475: Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Türk orduları, Kırım Yarımadası sahillerine çıktı.
1742: Fransız yazar Marquis de Sade hayata merhaba dedi.
1793: Fransa'da Maximillian Robespierre öncülüğünde Jakobenler iktidarı ele geçirdi.
1924: ABD Kongresi, ülkede doğmuş bütün Amerikan yerlilerine oy hakkı tanıdı. 1948'e kadar kimi eyaletler yerlilere oy hakkını yaşama geçirmedi.
1927: Paris Güzel Sanatlar Okulu'nda öğrenim görmüş ünlü ressam Avni Lifij, İstanbul'da 41 yaşında hayatını kaybetti.
1935: Türkiye'de ilk kez pazar günü resmi tatil uygulamasına başlandı.
1941: Türk Ceza Kanunu'nun 526'ncı maddesinde yapılan değişiklikle Arapça ezan ve kamet okuyanlara ceza öngörüldü.
1953: İngiltere Kraliçesi Elizabeth taç giydi.
1960: Başbakan Cemal Gürsel, 28 nisan olaylarında ve 27 mayısta ölenlerin Anıtkabir etrafına gömüleceğini açıkladı.
1961: Yurtdışında öğrenim görmek serbest bırakıldı.
1964: Demokratik, laik ve ulusal bir Filistin devleti kurmayı amaçlayan ve çeşitli ulusal örgütleri bir araya getiren Filistin Kurtuluş Örgütü kuruldu. Yaser Arafat, 3 şubat 1968'de örgütün başına geçti.
1967: Tiyatro sanatçısı ve yönetmen Asaf Çiyiltepe 33 yaşında yaşamını yitirdi.
1977: Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alpaslan Türkeş, "utanmaz adam Bülent Ecevit'ten biz hesap soracağız" dedi.
1977: Başbakan Süleyman Demirel, Genelkurmay Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı ve MİT Müsteşarlığı'na yazı göndererek, CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e İstanbul Taksim'de düzenlenen mitingde Sheraton Oteli'nin üst katındaki bir odadan uzun menzilli ve dürbünlü bir silahla ateş edileceğinin haber alındığını bildirdi ve gerekli önlemlerin alınmasını istedi. CHP'nin 3 haziranda Taksim'de düzenlediği miting olaysız geçti.
1980: Osmanlı'dan bu yana devam eden buğday ve ekmek fiyatları üzerindeki devlet kontrolü kaldırıldı.
1980: Yahya Demirel, mobilya davasında Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesi'nce dört yıl ağır hapse çarptırıldı.
1981: Devlet Başkanı Kenan Evren'in emri ve Türkiye Futbol Federasyonu'nun kararıyla Ankaragücü takımı birinci futbol ligine çıkarıldı.
1991: Şair Ahmed Arif, 64 yaşında Ankara'da vefat etti.
1992: Danimarka'da referandum yapıldı. Avrupa Birliği'nin esaslarını belirleyen Maastricht Anlaşması reddedildi.
1995: Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir, Avrupa Parlamentosu Sosyalist Grup Başkanı Pauline Green, Radikal lider Catherine Lalumiere ve Yeşiller sözcüsü Claudia Roth'u 'fahişe' olarak niteledi.
1997: Susurluk Davası, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde başladı.
1998: Adana'nın Ceyhan ilçesi merkez üslü depremde 144 kişi öldü.
 
Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
1 haziran