Tarihte bugün: 19 mayıs

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, 1919 yılında karargahıyla beraber Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

19 mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Atatürk'ün Samsun'a ayak bastığı tarih olan 19 mayıs aynı zamanda Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanmaktadır.
 
Atatürk gençlerden sık sık bahsederken, yaş sınırı dışında fikri olarak gençliği, yani fikirde yeniliği ifade etmiştir. Şu sözü çok anlamlıdır: "Genç fikirli demek, doğruyu gören ve anlayan gerçek fikirli demektir."
 
Atatürk'ün gençliğe armağan ettiği ve Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanan 19 mayıs tarihinin önemini anlayabilmek için Atatürk'ün 16-19 mayıs 1919 tarihleri arasında gerçekleştirdiği İstanbul-Samsun yolculuğunu hatırlamamız gerekir.
 
Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli olaylardan biri Atatürk'ün Samsun'a ayak basışıdır.
 
Türk milleti Birinci Dünya Savaşı sonrasında kötüleşen koşullar içinde kurtuluş çareleri ararken büyük bir lider Mustafa Kemal Atatürk ortaya çıktı ve Samsun'a ayak basarak Milli Mücadele'yi başlattı. Dolayısıyla Atatürk'ün İstanbul'dan başlayan yolculuğu bir kurtuluş dönemini simgeler.
 
Samsun işgal kuvvetleri için önemli noktalardan biriydi. Stratejik bakımdan büyük öneme sahipti ve Karadeniz'den Orta Anadolu'ya açılan en rahat ve güvenilir kapıydı.
 
İngilizler 9 mart 1919'da Samsun'a askeri birlik çıkarmışlardı. Buna tepki olarak Türk Makineli Tüfek Birliği'nden Hamdi adındaki bir teğmenin askerlerini alarak dağa çıkması dikkatleri bu bölgeye çekti.
 
İngiliz Yüksek Komiserliği'nin de Türk halkının silahlandığı konusundaki şikayetleri üzerine bu bölgeye güvenilir bir kumandanın olağanüstü yetkilerle gönderilmesine karar verildi.
 
Bu kumandan Mustafa Kemal Atatürk'tü. Atatürk uzun zamandan beri ülkenin içinde bulunduğu bu umutsuz duruma üzülüyor ve bir şeyler yapmak için Anadolu'ya geçmek istiyordu. Bu onun için bulunmaz fırsattı.
 
Atatürk beraberindeki kişilerle beraber 16 mayıs 1919 cuma günü öğleden sonra, Bandırma vapuruyla Galata Limanı'ndan ayrıldı. 18 mayıs 1919 pazartesi günü beklenen yolculuğun sonuna gelindi.
 
Atatürk, İstanbul'dan başlayan ve Samsun'da sona eren yolculuk esnasında görevli bir askerdi ve giyimi de buna uygundu ancak Samsun'a ayak bastığı günden birkaç gün sonra asker değil, sivil olarak hareket edecekti.
 
Atatürk'ün Samsun'a çıkışında gördüğü manzara pek parlak değildi. Şehirde İngiliz işgal kuvvetleri vardı. Halk kendisini koruyamayacak durumdaydı.
 
Atatürk bugün müze haline getirilen Hıntıka Palas'ta kaldıkları süre içinde hep bu sorunları düşündü, yolculukta geçirdiği uykusuz geceler sona ermemişti. Şimdi de burada uykusuz geceler başlıyordu. Kurtuluş Savaşı başlıyordu.
 
Milli Mücadele'yi başlatmak üzere Samsun'da Anadolu'ya ayak bastığı 19 mayıs 1919 tarihinin önemi nedeniyle de 19 mayısı Türk gençliğine armağan etti. 19 mayıs aynı zamanda Atatürk'ün de doğum günüydü.
 
Günün diğer önemli olayları
 
1762: Alman filozof Johann Gottlieb Fichte hayata merhaba dedi.
1890: Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri Ho Şi Minh doğdu.
1915: Kaymakam rütbesindeki Mustafa Kemal, Arıburnu Cephesi'nde gösterdiği cesaret ve kahramanlık dolayısıyla miralaylığa terfi etti.
1924: Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, Haliç Konferansı diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 hazirana kadar sürecek görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü.
1926: ABD'li siyahi lider Malcolm X doğdu.
1934: Bulgaristan'da darbe oldu, faşist cephe iktidarı ele geçirdi.
1935: 'Arabistanlı Lawrence' adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence motosiklet kazasında öldü.
1940: Bugünkü adıyla BJK inönü Stadı'nın temeli atıldı.
1943: Ankara'daki Gençlik Parkı törenle açıldı.
1945: İsmet İnönü'nün 19 mayıs törenindeki konuşması çok partili düzene geçişin sinyalini verdi: "Harp zamanlarının ihtiyatlı tedbirlere lüzum gösteren darlıkları kalktıkça, memleketin siyaset ve fikir hayatında demokrasi prensipleri daha geniş ölçüde hüküm sürecektir."
1966: Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, "27 Mayıs Devrimi'nin neticelerini kimsenin tasfiye etmeye gücü yetmez. Türk Silahlı Kuvvetleri ve onun komutanları, şu ve bu prensibin aleti değildir" dedi.
1975: ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
1977: Milliyetçi Hareket Partisi lideri Alpaslan Türkeş 'katil Ecevit', 'komünistler Moskova'ya', 'elde kuran, hedef Turan' gibi sloganları yasakladı.
1981: Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk'ün AOÇ'deki evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
1982: Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
1995: Gözaltında kaybedilen ve 55 gün sonra Beykoz Kimsesizler Mezarlığı'nda bulunan Hasan Ocak yeniden toprağa verildi. Dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, "toplumdan hükümet adına özür diliyorum" dedi.
2004: Pop müziği sanatçısı Çetin Alp 57 yaşında İstanbul'da yaşama veda etti.

Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
1 mayıs
2 mayıs
3 mayıs
4 mayıs
5 mayıs
6 mayıs
7 mayıs
8 mayıs
9 mayıs
10 mayıs
11 mayıs
12 mayıs
13 mayıs
14 mayıs
15 mayıs
16 mayıs
17 mayıs
18 mayıs