Atatürk'ün son arzusu: Hatay nasıl vatan toprağına katıldı? | Video

Mustafa Kemal Atatürk'ün uğruna ölüme yürüdüğü "Burası benim namusumdur, benim şahsi davamdır" dediği bir şehir. Hatay... Misak-ı Milli sınırları içinde yer alan Hatay, Atatürk'ün ısrarlı çabası ile 81 yıl önce anavatana katıldı. Hatay'ın vatan topraklarına katılma serüveni nasıl gerçekleşti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Çok kültürlü bir yapının başkenti Hatay. Hitit, Urartu, Asur ve Perslerin hakimiyetinin ardından sonra Makedonya kralı İskender ele geçirdi bu toprakları. Daha sonra Kilikya bölgesindeki bu yer "İskenderun" adı ile anıldı. 1516 yılında Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferinde Osmanlı topraklarına katıldı. Yıllarca Osmanlı Devleti hüküm sürdü.

Almanya'nın yanında Birinci Dünya Savaşına giren Osmanlı İmparatorluğu ağır bir yenilgiye uğradı. Savaş sonunda imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, adeta bir "teslim belgesi olacaktı. Anlaşmanın 7. Maddesine göre; müttefikler herhangi bir tehdit hissederse stratejik bir noktayı işgal edebilecekti.

O sırada Osmanlı Meclisi, Misak-ı Milli sınırlarını çizdi.

Mustafa Kemal'in davası da yıkılmak üzere bir imparatorluktan bir Türk Devleti çıkarmaktı. "Batı ve Doğu Trakya bizde kalmalı, Edirne Vilayeti sınırı Bulgaristan içlerine genişlemeli, Arnavutluk bağımsız olmalı, Anadolu kıyılarına yakın adalar bizim, güneyde Hatay, Halep, Musul bizim olmalı. Geri kalan yerler araplara terk edilmeli" demişti.

Anadolu 4 yıl boyunca ateş altında kaldı. Ama kurtuluş mücadelesini kazandı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Lozan Antlaşması'nda İskenderun Sancağı Milli sınırların dışında kaldı. Fransa İkinci Dünya Savaşı hazırlığı nedeni ile Suriye üzerinde hakimiyet kuramayacağını anlamıştı, ama Hatay ne olacaktı

Türk Hükümeti 9 Ekim 1936'da Fransa'ya resmi bir nota verdi. İskenderun sancağına bağımsızlık verilmesini istedi.

Artık Hatay sorunu Milli bir mesele haline gelmişti. "Ben toprak sevdalısı değilim, antlaşmaya dayanan hakkımızı istiyorum. Meclis kürsüsünde milletime söz verdim "Hatay benim şahsi meselem şakaya gelmeyeceğini bilmelisiniz" dedi, niyetini belli etti.

Hatay'ı vatan topraklarına katmak için çalışmalar sürerken beklenmedik çok yoruldu, çok çabaladı. Mustafa Kemal Atatürk hastalandı. Hastalığı her geçen gün kötüye gitti ama onun aklında tek bir şey vardı: Hatay'ı vatan toprağına katmak.

Bir yandan hastalığı ile bir yandan düşman ile uğraştı Atatürk...

İskenderun Sancağı meselesi Milletler Cemiyeti'ne taşındı. Cemiyetin görevlendirdiği 3 kişilik tarafsız bir heyet kente gönderildi.

Bu arada, 11 Ocak 1937'de gözlemci heyetinin gözü önünde 60 bin Türk'ün katıldığı bir miting yapıldı. 27 Ocak'ta 52 devletin imzası ile İskenderun Sancağına bağımsızlık verilmesi kabul edildi. Bu bağımsızlık, Hatay'ın Türkiye'ye katılması için ilk adımdı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sağlığı da her geçen gün kötüye gidiyordu Atatürk'ün. Hastalığının duyulmasını istemedi, batı basınında hastalığı haber olunca, hemen harekete geçti. Önce Mersin'e, sonra Adana'ya gitti. Ayakta durmakta zorlanıyordu ama, ya savaşla ya da barışla Hatay alınacaktı.

Bir yandan ordu hazırlıkları yapıldı diğer yandan diplomatik görüşmelere hız verildi.

4 Temmuz 1938'de Fransa ile antlaşma imzalandı. Hatay'da tarafsız bir seçim kabul edildi. 13 Temmuz'da yapılan seçimlerde meclis çoğunluğunu Türkler kazandı. Böylece bağımsız Hatay Cumhuriyeti 2 Eylül 1938'de kuruldu.

Bu güzel haberler sırasında Atatürk'ün sağlık durumu daha da kötüleşti. Mustafa Kemal, 26 Eylül'de ilk defa komaya girdi ama pes etmedi. Hasta yatağında onu motive eden tek şey halkına verdiği sözü tutup Hatay'ı bağımsızlığına kavuşturma düşüncesiydi.

Ama ömrü, Hatay'ın Anavatan'a katıldığı günü görmeye yetmeyecekti. 10 Kasım 1938'de hayata gözlerini yumdu.

Ama davası unutulmadı. Aylar sonra 29 Haziran 1939'da Hatay Meclisi kendi iradesi ile Türkiye'ye katılma kararı verdi. 1 gün sonra da 30 Haziran'da, Hatay'ın Türkiye'ye katılması oybirliğiyle onaylandı. Atatürk'ün "Şahsi meselem" dediği Hatay topraklarında Türk Bayrağı İstiklal Marşı eşliğinde göndere çekildi. Nazlı Hilal dalgalandı Hatay'ın rüzgarında.