Bir milletin zaferi Karabağ: 44 günde neler yaşandı?
Kuşkusuz 2020 yılının en önemli olaylarından biriydi 2. Karabağ Savaşı. Azerbaycan'ın zaferiyle sonuçlanan savaş 44 sürmüş, yaklaşık 3 bin Azerbaycan askeri şehit düşmüştü. Bugün Karabağ savaşının yıldönümü. Savaşın üzerinden 2 yıl geçti. Peki tarihin en önemli olaylarından biri olan 2. Karabağ Savaşı'nda 44 gün boyunca neler yaşanmıştı, şimdi Karabağ'da neler oluyor? CNN TÜRK ekibinden Fulya Öztürk, mini bir belgeselle anlattı.
Tam 30 yıl önce bir milletin toprakları dünyanın gözü önünde gasp edilmiş, 1 milyon dan fazla insan evini, toprağını terk etmek zorunda kalmış, Ermenistan Azerbaycan toprağı olan Karabağ'a saldırmış, Azerbaycan Türklerini öldürmüş, cebren kuşatmış ve Karabağ yerleşmişti. Bu olay 30 yıllık zulmün adı olarak kayıtlara geçmişti. Bu zulüm, bu gasp bitmeliydi, elbette bitecekti. 30 yıllık sabır 27 Eylül 2020 Pazar sabahı taştı. O sabahtan sonra bambaşka bir Azerbaycan sahnedeydi.Tam 30 yıl önce bir milletin toprakları dünyanın gözü önünde gasp edilmiş, 1 milyon dan fazla insan evini, toprağını terk etmek zorunda kalmış, Ermenistan Azerbaycan toprağı olan Karabağ'a saldırmış, Azerbaycan Türklerini öldürmüş, cebren kuşatmış ve Karabağ yerleşmişti. Bu olay 30 yıllık zulmün adı olarak kayıtlara geçmişti. Bu zulüm, bu gasp bitmeliydi, elbette bitecekti. 30 yıllık sabır 27 Eylül 2020 Pazar sabahı taştı. O sabahtan sonra bambaşka bir Azerbaycan sahnedeydi.
27 Eylül 2020'de Ermenistan Azerbaycan'da sivillere yönelik saldırı düzenlemiş, bu olaydan sonra Bakü yönetimi savaş hali ilan etmişti. Azerbaycan temkinli, istekli, kararlıydı. Çünkü yıllarca diplomasinin, anlaşmaların sonuç vermediği bir sorun adeta kangrene dönüşmüştü. Bu iş bitecek, yıllardır çözülemeyen Karabağ meselesi artık çözülecekti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dağlık Karabağ konusunda yumruğunu masaya vuruyor, kararlılık mesajları veriyordu.
2020 yılında bir kez daha dünyanın gözünü çevirdiği Dağlık Karabağ'da Azerbaycan işgal edilmiş topraklarını kurtarmak için mücadele verirken, Ermenistan Azerbaycan Türklerini tıpkı 1. Karabağ Savaşı'nda olduğu yasaklı bombalarla öldürüyor, savaş suçu işliyordu. Azerbaycan'ın Karabağ sınırına yakın şehirleri Gence, Berde, Terter'e Smerç füzeleriyle saldıran Ermenistan, dünyanın gözü önünde yine katliam yapıyordu.
Bombalar, ölüm, gözyaşları... Karabağ'da yaşananları anlatmak için çoğu kez kifayetsiz kaldı kelimeler... Enkazdan bir çocuk çıkardılar. Küçüktü o, küçücük. Bir füze kopardı onu hayattan. Dünya sağır oldu o insanlık dışı saldırıların olduğu günlerde ve kör. Sivil kayıplar artıyor, Azerbaycan ise intikamı cephede alıyordu. Adım adım Karabağ'da ilerliyor, Ermenistan tarafından işgal edilmiş toprakları birer birer kurtarıyordu. Ermenistan git gide güç kaybediyor, ağır kayıplar veriyor, yenilginin ilanına doğru gidiyordu. Öyle de oldu. 10 Kasım gecesi Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Karabağ yenilgisini kabul etmiş, Rusya'nın da arabuluculuğuyla 30 yıldır işgal edilen Azerbaycan topraklarından geri çekileceğine dair mutabakata imza atmıştı. Azerbaycan'ın Karabağ zaferi o gece ilan edildi. Azerbaycan Türkleri o gece zaferi kutlamıştı.
Savaş sona erdi, zafer ilan edildi. Yapılan anlaşmalar birer birer yerine getirilmeye başladı. O savaşta 2881 Azerbaycan askeri şehit düştü. Adres gözetmeden sivil yerleşim yerlerine füzeleri attı Ermenistan. 93 sivil şehit düştü. Anneler babalar yaşlılar gençler ve çocuklar öldü. 4 bin 186 ev kullanılamaz hale geldi. Ancak dünya Paşinyan vahşetine gözlerini ve kulaklarını kapadı. Tam 44 gün sürdü savaş. Sonunda gasp edilmiş Azerbaycan toprakları aslına rücu etti. Azerbaycan Karabağ’ına kavuştu. Fiilen kavuşma içinse epey bir zaman var. Çünkü Ermenistan 30 yıl boyunca Karabağ'a çok büyük zarar verdi. Yaktı, yıktı, yok etti. Yenilgiden sonra bölgeyi terk ederken ağaçları bile kestiler. Mayınlar döşediler. Giderken bile zarar verip öyle gittiler. Dolayısıyla Türk ve Azerbaycan askerinin bölgede çok büyük işi var. Bölgede temizlik çalışmaları devam ediyor.
Azerbaycanlılar yeniden Karabağ'da yaşayacakları günü bekliyor. Tıpkı sanatçı Firüz Sehaved gibi. Bir gün onu zaferden sonra Karabağ Ağdam'daki evine götürmüştük. Bir evi yoktu aslında. Ermenistan Karabağ'da taş üstünde taş bırakmadı çünkü. Ama o yıkık dökükte olsa evinin duvarları öpmüş, Karabağ’a ilk kavuştuğunda gönlünün derinlerinden kopan türküyü söylemişti.
Karabağ'da işgalden kurtarılan yerlerde Türk ve Azerbaycan askerleri mayınları temizliyor, bir yandansa onarım çalışmaları yapılıyor. "Kimseyi erkenden sevindirmek istemem ama bir tarih belirledim kafamda" diyen Cumhurbaşkanı Aliyev sır vermese de bölgedeki askeri kaynaklara göre Karabağ'da yeniden yaşamın başlaması en az 5 yılı bulabilir.
Karabağ’da patlayıcılar temizlendikten sonra Türk firmaları da yoğun bir şekilde görev alacak. Yollar, okullar, hastaneler yani Karabağ yeniden inşa edilecek. Yani eve dönüş için daha uzun bir zaman var ama Azerbaycanlılar beklemeye razı. Çünkü artık Azerbaycan bayrağı Karabağ'da dalgalanıyor.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
SON DAKİKA! Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Şam'da Ahmed eş-Şera ile bir araya geldi
ABD, HTŞ lideri Colani'nin Başına Koyduğu '10 Milyon Dolar' Ödülü Kaldırdı
SON DAKİKA! Almanya'daki Noel Pazarı Saldırganının Profili Ezber Bozdu
'Battaniyeli kaplanlar' geri gönderildi: Rejimin çöküşü sırasında Irak’a kaçan Esad'ın askerleri iade edildi
“Gölge Başkan” Elon Musk! Bütçe krizinde tartışmalar alevlendi: “Yetkinin kimde olduğu belli”