Son Dakika... Gözler ABD-İran Müzakerelerinde: İsrail Vurmaya Mı Hazırlanıyor?

İran ile ABD arasında yürütülen nükleer müzakerelerin barışla sonuçlanması bölgenin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Alternatifinin bir savaş olduğunu vurgulayan gözlemciler, sürecin kritik bir eşikte ilerlediğine dikkat çekiyor. Müzakerelerin başarısız olması durumunda bölgeyi sarsacak bir savaşın fitili Eylül'de ateşlenebilir. Türkiye süreci yakından takip ediyor. Hürriyet Gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, İran-İsrail-ABD üçgeninde yeni bir savaşın fitilinin ateşlenip ateşlenmeyeceğine dair görüşlerini bugün köşesinde kaleme aldı. İşte Selvi'nin yazısı;

Haberin Devamı

İRAN’la ABD arasındaki müzakerelerin anlaşmayla sonuçlanmasını çok istiyorum. Çünkü bunun alternatifi savaş demek.

The New York Times gazetesi, Netanyahu’nun Beyaz Saray’ı ikinci kez ziyareti sırasında Trump’a İran’ı vurma planını ilettiğini yazdı.

Trump’ın ise İsrail’in saldırı planını reddederek İran ile nükleer müzakere yolunu seçtiği ifade edildi. Trump, İsrail’in İran’a yönelik saldırı planını ötelediği yönündeki soruya, “Ben bunu öteledim demezdim ama bunu yapmak için acele etmiyorum” cevabını verdi.

Ucu açık olan bu yanıt her kelimesiyle ayrı bir şekilde değerlendirilmeyi hak ediyor. Çünkü barışla da savaşla da sonuçlanabilecek kritik bir sürecin içindeyiz.

Dış politika benim alanım değil. Ama bir Ankara gazetecisi olarak Türkiye’yi de yakından ilgilendiren ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuz için değinmek istedim.

Haberin Devamı

TÜRKİYE VE İRAN

Netanyahu, 7 Nisan’da Beyaz Saray’a yaptığı ziyarette iki başlık üzerinde duruyor.

1-Türkiye’yi şikâyet ediyor.

2-İran’ı vurma planını sunuyor.

İKİNCİ ONE MINUTE

Türkiye’yi şikâyeti Trump’tan tarihi bir ayar yemesine neden olmuştu. Trump, Netanyahu’yu “Sen de makul olmalısın” diye uyarmıştı. Türkiye’de kafamız iç siyasetle meşgul olduğu için Trump’ın, İsrail Başbakanı’na verdiği tarihi ayarı yeterince değerlendiremedik. Bu, Amerikan Başkanı tarafından Netanyahu’ya çekilen bir “One minute” idi. Birinci “One minute”i Erdoğan, Davos’ta İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’e çekmişti.

2- Netanyahu’nun Beyaz Saray’a İran’ı vurmak için bir saldırı planıyla gittiği bizzat ABD Başkanı Trump tarafından da doğrulandı.

OLUMLU İLERLİYOR

Trump ise savaştan önce diplomasiye şans tanınması gerektiğini söylüyor. İran’la nükleer müzakerelerin başlaması yolunu seçiyor. Trump’ın müzakere yolunu seçmesi Netanyahu’yu memnun etmiyor. Ama söz konusu ABD Başkanı Trump olunca kabul etmekten başka şansı yok.

ABD ile İran arasındaki görüşmeler Umman’ın ev sahipliğinde başladı. Çarşamba günü teknik heyetler görüşecek, cumartesi günü ise İran Dışişleri Bakanı Arakçi ile Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Witkoff, üçüncü kez bir araya gelecekler. Şimdilik görüşmelerin olumlu yönde ilerlediği söyleniyor.

Haberin Devamı

Müzakereler iki başlık halinde sürdürülüyor.

1- İran’ın nükleer çalışmalarının denetimi.

2-İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması.

İRAN İSTERSE

İran büyük bir devlet hafızasına sahip, diplomasinin imkânlarını iyi kullanan bir ülke. ABD Başkanı Trump ise anlaşma yaparak İsrail’in İran’ı vurmasını önlemek istiyor. Çünkü Trump, İsrail-İran savaşının bölge açısından bir felaket olacağının farkında.

Ayrıca Çin’le mücadelesinde Rusya ve İran’ı, Çin’den uzaklaştırmayı planlıyor. Trump, Çin’le dünya liderliği için bir bilek güreşi yapıyor. O nedenle Rusya- Ukrayna savaşının bitmesini ve İsrail-İran savaşının çıkmamasını istiyor.

Ama Trump’ın İsrail’in İran’a saldırısını ertelediği yönündeki soruya verdiği cevabın ikinci bölümünde, “Öteledim demezdim ama bunu yapmak için de acele etmiyorum” diye bir cümlesi var.

EYLÜL AYINA DİKKAT

Bu, İsrail’in saldırı ihtimalinin tamamen ortadan kalktığı anlamına gelmiyor. Askıya alınmış durumda. Peki ne bekleniyor? ABD ile İran arasındaki nükleer müzakereler başarısızlıkla sonuçlanırsa, o zaman İran’a saldırı ihtimali kapıda demektir.

Haberin Devamı

Peki bununla ilgili bir takvim konuşuluyor mu? Davul-zurna çalarak savaş olmaz. Ama yabancı kaynaklar eylül ayına işaret ediyor. İran’ı vurma planlarının eylül ayına göre revize edildiği söyleniyor.

Burada şu soru karşımıza çıkıyor? ABD mi vuracak, yoksa İsrail mi?

Batılı kaynaklar İsrail’in vuracağı yönünde. ABD vurmayacak mı? ABD’nin İran’ı vurmayacağı ama İsrail’in vurmasını da engellemeyeceği söyleniyor. İsrail’in planları hazır. İsrail vurur, ABD engel olmaz ve lojistik destek verir diyorlar.

Bu da çok tehlikeli.

Bölgemizi ateşe atacak olan bu planın gerçekleşmemesini ve ABD ile İran arasındaki müzakerelerin anlaşmayla sonuçlanmasını dilerim. Çünkü bölgemiz açısından bir felaket olur.

İran’ın da İsrail’e ve ona destek olan ülkelere yönelik vekil unsurlarını da harekete geçirerek güçlü bir cevap vermesi söz konusu olacak.

Eğer önlemezse bu kez ciddi bir İsrail- İran savaşına tanık olabiliriz. Bu bir felaket demektir.

Haberin Devamı

TRUMP-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİ

Bu sürecin önemli kilometre taşlarından biri ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başkan Trump arasındaki görüşme olacak.

Trump’ın mayıs ayında çıkacağı Ortadoğu turu kapsamında ülkemizi ziyaret etmesi bekleniyor. Trump’ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaretinin ardından Türkiye’ye gelme ihtimali var. Olmazsa haziran ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyareti planlanıyor.

SAVAŞIN ADI

Eğer ABD ile İran arasındaki müzakereler başarıyla sonuçlanmazsa, o zaman Erdoğan-Trump görüşmesinin gündem maddelerinden birini de İran konusu oluşturacak. Erdoğan, İsrail’in İran’a saldırmasına elbette ki karşı çıkar. Bunu bölgemiz açısından tehlikeli bulur. Ama Türkiye’den bu savaşta tarafsız kalması ve Suriye’nin hava sahasının kullanılmasına engel olmaması istenebilir.

Savaşın adı bile kötü. Ama hele içinde İsrail ve ABD varsa daha da kötü.

Dilerim savaş değil barış çabaları kazanmış olur.