Boşanma Avukatı Serpil Çınar: En iyi mücadele etik olandır
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de evlenme oranları düştü, boşanmalarda ise artış oldu. Artık çevremizden ve birçok tanıdıklarımızdan evliliğin bitirilmesi yönünde adımlar atıldığını çok fazla duyar olduk. Bu kadar gündemde olan bir konu için de uzman boşanma avukatı Serpil Çınar’dan en merak edilenleri, en sık sorulan soruları ele aldık.
Boşanma avukatı nedir, kime denir?
Bizim ülkemizde bir avukat her alandan dava alabilir, belli bir alanda alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bazı ülkelerde hukuk fakültesi öğrencisi mezun olduktan sonra belli bir alanda uzmanlık yapmakta ve sadece o alandan dava alma yetkisine sahip olmaktadır. Ancak bizim ülkemizde böyle bir uygulama yok. Her alandan dosya alabilme yetkimiz var; fakat uygulamada her hukuki dalda uzmanlık elbette mümkün değil. Bu nedenle belli yıllar tecrübe kazanılan bir alanda avukatlar, sadece o alandan dava almayı tercih etmektedir. Sonrasında da dışarıdan bu şekilde avukatlar anılıyor, yoksa bu meslekte boşanma avukatı, ceza avukatı ya da gayrimenkul avukatı olarak bir uzmanlık sıfatımız bulunmuyor.
Son dönemlerde boşanmalar arttı mı?
İstatiksel veri oranları, evlenme oranının düştüğü, boşanmaların ise arttığını göstermektedir. Artık her şey değiştiği gibi evlenme-boşanma oranları da değişti. Şimdi yeni gelen nesil evliliğe farklı bakış açısına sahip ve evlenme yaşları eskiye nazaran da yükseldi. Eskiden okulu bitir, erkek ise askere git, işe gir ve sonra evlilik, sonra çocuk sahibi olma gibi sırasıyla tamamlanıyordu. Şimdi ise evlilik daha sonraki sıralara alınıyor, hemen evlilik düşünülmüyor.
Evlenme sonrasında yaşanılan uyumsuzluk veya geçinememe durumlarında da ilk aşama boşanma sürecine giriş oluyor. Geçmiş yıllara göre boşanmaya bakış açısı ve evlilik değişkenlik gösterdiği için elbette sayılar, oranlar da tersine dönmüş durumda. İlk anlaşmazlıkta hemen boşanma avukatı ile irtibata geçmeliyim ya da boşanma davası nasıl açılır diye yakın çevreye sorular soruluyor. Dosya devamında da çekişmeler artıyor, bir eş istanbul 'un en iyi boşanma avukatı benimkisi derken diğer eş benim avukat tecrübeli boşanma avukatı gibi birbirlerine mesajlar gönderip avukat yarışına giriyor. Meslektaşlarımız açısından boşanma davaları son derece önemli ve her biri kendi müvekkili adına gereken temsili sonuna kadar yerine zaten getiriyor, getirecektir de.. Bu konuda eşlerin avukatları yarıştırma çabası boşunadır. Özellikle benim mesleğimi icra ettiğim yer istanbul ilidir ve bu şehirde meslektaşlar olarak çok kalabalığız, bu şehirde uzman boşanma avukatı arayışına girerek yıpratan, bir türlü kararını veremeyen çok fazla kişi bulunmaktadır. Bu durum anlaşmalı boşanma için avukatı tarafından yönlendirilmek isteyen ya da sadece beklediği bir cümleyi duyar duymaz çekişmeli boşanmaya çevirmek isteyen kişiler de söz konusu. Boşanma davası için avukat arayışı önemli bir husus. Görüştüğünüzde aynı frekansta olunabilecek, hak arama konusunda aynı tarza sahip ve bu yolda anlaşılabilecek kişilerle çalışmaya oturulmalıdır.
Boşanma davalarında neden artış mevcut, sizin yorumunuz nedir?
Birden fazla nedeni var açıkçası, sadece bir neden üzerinden bir şey diyemem. Her evlilik kendi içerisinde farklı nedenleri barındırıyor ve her dosyanın kendine özgü bir durumu var. Evlilik, sözleşmedir. Çiftler birbirine iyi günde, kötü günde, hastalıkta, sağlıkta yanında olacağına dair bir söz verir ve imzalar. Fakat herkes bu sözü tutmuyor. Boşanmaların artışında benim yorumum ve en çok gördüğüm husus eşlerin birbirlerine olan “tahammül”ün azalmasıdır. Artık insanların birbirine tahammülü kalmadı, şimdi herkesin iş stresi ve bir yaşam mücadelesi var. Eve geldiğinde en ufak bir tartışmaya, huzursuzluğa katlanacak durumda değil. Tahammül edilemediği vakit, diğer neden sosyal medya hesapları gelmektedir. Aradığını bulamayan ya da memnuniyetsiz olan eş, diğer seçeneklere artık çok kolay erişebiliyor. Bir telefon kadar uzaklıkta bir bağı oluyor ve seçeneğine kısa sürede erişebiliyor.
Boşanma davası süreci hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Her dava, tarafların birbirlerine olan güven zedelenmesinden doğar ve yasal hak arama yoludur. Özellikle boşanma davalarında bir ailenin dağılması ve uzun yıllar kurulan evlilik birliğinin bitimi söz konusu olduğundan eşler açısından travmatik olabiliyor. Gerek maddi ve manevi tazminat gerekse de mal rejimi gibi konularda taraflar anlaşamamış ise artık eşler için bu durum savaş niteliği taşıyor.
Boşanma davası iki türdür: birisi anlaşma, diğeri ise çekişmeli boşanmadır. Son zamanlardaki verilere göre davaların %70’i çekişmeli boşanma davası olarak açılmaktadır ve en sık tercih edilen boşanma davası türüdür. En uzun süreç ise çekişmeli boşanma davasında görülmektedir, buna rağmen en çok tercih edilen türdendir. Anlaşmalı boşanma davası tek celsede sona ermektedir; ancak çekişmeli boşanma davası en az 3-4 duruşma sürmektedir. Anlaşmalı boşanma davası tarafların protokolü hazırlaması sonrasında açılan bir dava türüdür.
Böyle bir durumda ilk tavsiyem hırs devreye girmemeli, mümkün olduğunda taraflar soğukkanlı olmalıdır. Boşanma davası açmak yeterli değildir, dava öncesindeki süreçte soğukkanlı bir şekilde hazırlık yapılmalıdır. Hızlı davranılması gerekiyorsa hemen aile mahkemesi üzerinden bir dava açılmalı ya da tam tersi durumda belli bir çalışma sonrası dava açılmalıdır. Taraflar boşanma sürecine girdiği zaman en iyi boşanma avukatı ile anlaşmalıyım, birden fazla boşanma avukatları tutmalıyım, tüm parasını almalıyım, karşı tarafı parçalamalıyım, bir şekilde onu mahvetmeliyim gibi arzularla hareket ediyor. Aile hukuku konusunda uzman olan bir vekil ile hareket edilmesi elbette önemlidir ancak psikolojik olarak da konu ele alınmalıdır. Eş ve çocukların en hafif yarayla bu durumu atlatması ve soğukkanlı bir şekilde süreci n yönetilmesi gerekmektir. Dava esnasında eşler sürekli tartışmamalı, süreci avukatı ile yönetmeli, çekişmeli bir boşanma davası adımı atılmışsa kısa sürede sona ermeyeceği de bilinmelidir. Özellikle istanbul, Ankara, İzmir gibi büyük illerde yer alan çekişmeli boşanma davalarına kısa sürede sonuç alınamaz, dosya yoğunluğu çok fazladır. Hatta İstanbul'da hem Anadolu Yakası hem de Avrupa Yakası tarafında boşanma davaları yoğunlukla görülmektedir.
Bu süreçte avukatın yükümlülüğü ve süreç yönetimi nasıl olmaktadır?
Dava başlangıcında bir ön görüşme yapıyoruz, tarafların durumuna göre hangi tür boşanma davasının uygun olacağını belirtiyoruz. Akabinde boşanma kararına ve boşanma sebebine göre dava açılıyor. Türk Medeni Kanunu'nda yer alan boşanma sebepleri olmalıdır. Örneğin; haysiyetsiz hayat ya da onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma sebebi, kanun maddesinde geçmekte, şartları uygun ise bu sebebe dayalı olarak boşanma davası açılmalıdır. Bu sürecin yıpratıcı olduğu ve uygulamada yeknesaklık olmadığını da mutlaka belirtiyoruz. Bir avukat, mahkemenin sonucu hakkında garanti veremez. Bu davayı yüzde yüz kazanacağız, karşı tarafı parçalayacağız gibi cümlelerle bir savaşa hazırlık söz konusu olamaz. Bizler dosya adına hukuki mücadelede dosya vekilliği gibi sorumluluğu tam anlamıyla yerine getireceğimizi belirtebiliriz. Her evlilik bir olmayacağı gibi her dosya da bir değildir. Başkalarının evliliği ile kendi evliliğini kıyaslayamayacağın gibi kendi boşanma dosyanı da başkalarına ait boşanma dosyası ile kıyaslayamazsın diye mutlaka uyarıyoruz. Her dosya kendine özel olaylar barındırır, her dosyada talepler farklılık taşır. Boşanmak için avukat önemlidir; uyum sağlanacağı bir kişi ile çalışmakta yarar vardır. İlk arayış istanbul anadolu yakası ya da avrupa yakası en iyi boşanma avukatı değil, daha önce çevreden boşanma davalarına bakan avukatlar konusunda tavsiye alınmalıdır. Tanışma sonrasında çalışma ve uyum konusunda anlaşılabilecek bir vekil ile yola başlanmalıdır.
Boşanma davasında avukat tutma zorunluluğu var mıdır?
Kişiler davalarını kendisi yürütebilirler, avukatla birlikte dava açma zorunluluğu bulunmamaktadır ama avukatla yürütülmelidir. Anlaşmalı da olsa çekişmeli boşanma dosyası da olsa Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu, 6284 Sayılı Kanun ve onlarca uluslararası sözleşme ve Yargıtay kararları gibi derya deniz konuya hakim olunmalıdır. Misal birçok çift avukat olmadan anlaşmalı boşanma davasını gerçekleştireceği kanaatinde. Ancak yasal hakkını bilmeden imzalanan bir sözleşme nasıl bir kişinin yararına olacaktır. Mutlaka ama mutlaka boşanma davalarının bir avukatla yürütülmesi gerekmektedir.
Boşanma davaları ne kadar sürmektedir?
Çekişmeli boşanma davaları en uzun süren dava türlerinden olduğundan ilk onu cevaplamak istiyorum. Her mahkemenin sürecine göre elbette değişiklik gösterir, ancak en az 1 sene sürmektedir. Çünkü hukuki olarak belli prosedürlerin yerine getirilmesi gerekmektedir. İlk dilekçeler aşaması tamamlanmalıdır, zaten bu aşama bile 2-3 ay sürer. Akabinde duruşmalar süreci başlıyor ve delillerin toplanması halinde dosya karara bağlanmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davası ise yaklaşık 1 ay kadar sürmektedir, bazı durumlarda 1 haftada dahi bitmektedir.
Boşanma davaları neden bu kadar uzun sürüyor?
Aslında her dosya uzun sürmemektedir, bazı mahkemelerin iş yükü fazla olduğunda duruşma ertelemelerinden kaynaklı boşanma davaları uzun sürüyor. Bazı dosyalarda deliller, tanık sayıları fazla olduğundan süreç de uzamaktadır. Dosya takibi, delillerin toparlanması ve süreci yönetmek davanın uzun sürmemesi açısından çok fazla önem taşımaktadır.
Eşlerden birisi boşanmak istemeyince süreç değişiyor mu?
Anlaşmalı boşanma davasında, eşlerin her ikisinin de boşanmayı istemesi ve boşanmaya bağlı unsurlarda ortak bir karara varmalıdır. Elbette protokolü imzalayan ama duruşmada boşanmaktan vazgeçmesi halinde anlaşmalı boşanma süreci tamamlanmamış olacak, süreç uzayacaktır.
Çekişmeli boşanma davasında ise diğer eşin boşanmak istememesi bir şey değiştirmemektedir. Hakim, tarafların birlikteliğinin sona erip ermemesine dair bir yargılamada bulunacaktır ve evlilik birliğini sona erdiren nedenler var ise boşanma kararını verecektir. Her zaman yanlış bir algıdır ve boşanmak istemeyen eş, her daim bu tehdit ile karşı tarafı korkutmaktadır. Ancak bir tarafın boşanmak istememesi, süreci tahmin ettiği gibi değiştirmemektedir. Davayı açan kişi, boşanma davasına dayandırdığı nedenleri ispatlamalıdır.
Boşanma davasını ilk kim açmalı?
Her iki taraf da boşanmak istiyor ise aynı dosyada iki dava görülebilmektedir. İki taraf da boşanmak istediğini, boşanmaya dair nedenlerinin neler olduğunu sıralayabilir. Bir tarafın daha önce açması, hakim ve hukuk açısından hiçbir önem taşımaz. En önemli konu “ispat”tır, kişi hukuken dayandırmış olduğu nedeni, karşı tarafın kusurunu ispatlamakla mükelleftir. Davayı kimin açtığı değil, dayandırdığı vakıaların ispatı mühimdir.
Dava devam ederken sadakat de devam eder mi?
En çok karşılaştığımız sorulardan birisidir. Dava açılır açılmaz artık boşanma sürecine girilmiş eşler, artık bekar gibi hareket etmektedir. Resmi olarak yapılan evlilik ancak resmi yollarla sona erdirilebilir. Bu nedenle boşanma davasının açılması ile artık bekar olmaz. Boşanma kararının mahkeme tarafından verilip bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Dava devam ederken başka birisi ile flört eden kişi eşine hala sadakat yükümlülüğü devam ettiğinden aldatmış olacaktır.
Bir kadının boşanma davasında hakları nelerdir?
Öncelikle şiddet gören kadının eşine karşı uzaklaştırma kararı alması mümkündür, alınan tedbir kararı ile bir süre güvenliğini koruyabilecektir. Bunun yanında boşanma davasında çalışmıyor ve boşanma ile evlilikteki refah seviyesi düşecek ise yoksulluk nafakası isteyebilecektir. Anne bakımına muhtaç çocuk sahibi ise velayetle birlikte iştirak nafakası talebinde bulunabilir. Dava devam ederken de tedbir nafakası adı altında talepte bulunabilecektir. Evlilik birliğinden beklenen menfaatinin zedelenmesi halinde maddi ve evlilik birliğinde kişilik hakları saldırıya uğradığı için manevi tazminat talebinde bulunabilecektir.
Çocukların velayeti anneye mi veriliyor yoksa babaya mı verilir?
En merak edilen konulardandır velayet. Çocuğun bakım ve gözetimini her iki ebeveyn de yerine getireceğinden bahisle velayet talebinde bulunabilir. Mahkeme çocuğun yaşını, bakım ve gözetim sorumluluğunu yerine getiren ebeveynin durumunu, pedagog görüşünü ele alarak karar verecektir. Velayet konusu hassas bir konudur ve çocuğun üstün yararı ve menfaati gözetilerek karar verilecektir.
Ne kadar nafaka miktarlarına hükmedilir?
Kanunda maaş miktarına oranla belli bir miktar nafaka verilir diye bir madde bulunmamaktadır. Nafaka miktarını birden fazla etken belirlemektedir. O nedenle kesin ve net şekilde nafaka miktarını belirtmek yanlıştır. Öncelikle nafaka alacaklısının ihtiyacı, gideri çok önemlidir. Zenginleşme değil, boşanma nedeniyle ekonomik sarsılmaması adına hükmedilir. Ayrıca nafaka borçlusu olan kişinin sosyal ekonomik durumuna göre değer belirlenmektedir. Hakim sed raporu sonrası ve ihtiyacına göre nafaka değeri belirleyecektir.
Aldatmalara ilişkin deliller nasıl olmaktadır?
Hukuka uygun olan ve aldatmayı ispatlayan her türlü delil, dosyaya sunulabilir. Hukuka uygun olması şartıyla mesaj dokümanları, otel kaydı, arama kayıtları, tanık beyanları gibi her türlü delil ile ispatlanabilir. Özel hayatın gizliliğini ya da haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu ile elde edilen deliller hükme esas alınmamaktadır.
Ses kayıtları delil olabiliyor mu?
Hukuka uygun olan her türlü delil dosyaya sunulabilir. Hukuka aykırı olan delil ise hükme esas alınmayacağı gibi sunan kişi hakkında soruşturma başlatılabilecektir. Sorun şu ki; insanlar boşanma aşamasına yaklaştığını anladığında ileride sunmak adına birbirlerinin sesini rızası olmadan kaydediyorlar. Birbirlerine tuzak kurarak delil üretme çabasına giriyorlar, akabinde de mahkemeye delil diye sunuluyor. Hakim elbette tuzak ile elde edilen her türlü delili hukuka aykırı olduğundan hükme esas almamaktadır. Son derece yanlış bir davranıştır.
Boşanma davalarında tazminat talep edilebiliyor mu?
Boşanma davası ile birlikte talep edilebilir ya da boşanma davasından ayrı olarak da istenilebilir. Tazminat, zenginleşme aracı değildir. Çekişmeli boşanma davalarında tazminat miktarları uçmakta ve yüksek değerlerde talepte bulunulmaktadır. Oysa her iki tarafın sosyal ekonomik durumu, kusur oranı, evlilik yılı çok önemlidir. Her biri değerlendirildikten sonra hakim tarafından tazminata hükmedilecektir.
Eşe karşı uzaklaştırma kararı nasıl alınabilmektedir?
Eşinden şiddet görme tehlikesi altında olan ya da şiddet gören kişi, polisten, savcılıktan ya da aile mahkemesinden yapacağı başvuru ile talepte bulunabilir. Tedbir kararı 6284 Sayılı Kanun’a dayandırılarak verilmektedir ve belli bir süre verilebilir. Sınırlıdır. Karşı tarafa tebliğ edildiği andan itibaren geçerli olacaktır.
Boşanma davasında duruşmaya katılma zorunluluğu var mı?
Anlaşmalı boşanma davasında katılma zorunluluğu vardır. Her iki tarafın avukatı dahi olsa, taraflar duruşmaya gelecek ve duruşmada beyanda bulunacaktır. Ancak çekişmeli boşanma davasında avukatlar var ise duruşmaya katılma zorunluluğu bulunmamaktadır. Çekişmeli boşanmada avukat yok ise davacı, duruşmaya gelmelidir. Aksi halde dosya işlemden kaldırılacaktır.
Boşanma sürecinde olan kişilere tavsiyeniz nelerdir?
Öncelikle sabırlı olmalarını ve dava açıldıktan sonra hayatlarına kaldığı yerden devam etmelerini tavsiye ediyorum. Aksi halde psikolojik olarak yıpranacaklardır. Boşanma sürecinde çocuk var ise süreçten en az zararla çıkmaları sağlanmalı, boşanmaya neden olan olaylar çocuklara yansıtılmamalıdır. Çocukların her zaman yararına hareket edilmeli, öncelik çocuklar olmalıdır.
Başka evlilikler ile kendi evliliğinizi kıyaslamayacağınız gibi dosyalar da bir olmayacaktır. Her dosya kendine özel bir olay taşır, her biri farklılık gösterecektir. Diğer dosyalarla, çevredeki davalarla kıyaslama doğru değildir. Avukatı tarafından verilecek bilgiler ve hukuki yol konusunda da aceleci davranmamalarını, zamana bırakmalarını şiddetle tavsiye ediyorum.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Ankara'da korkunç kaza! Önüne gelene çarptı
KABİNE TOPLANTISI GÜNDEM MADDELERİ | Kabine Toplantısı ne zaman, YARIN MI? Asgari ücret, Suriye’deki gelişmeler...
Kayak Merkezlerinde Yılbaşı Yoğunluğu
100 Binde 1 Görülüyor: Doktorlara Ameliyatta 'Mide' Şoku!
Bu Kaçıncı? Fenomenin 'Estetik' Ölümü Sonrası Aynı Soru Gündemde: Her Estetik Güvenli Mi?