Özgüven nedir, nasıl kazanılır?
Sonradan kazanılan özgüven duygusu yaşamın mutlu ve kaliteli bir şekilde devam edebilmesi için oldukça önemlidir. Aile ve Çift Terapisti Uzman Psikolog Naciye Tokaç özgüven nedir, özgüven nasıl kazanılır sorularının cevaplarını verdi.
Doğuştan getirilmeyen ancak doğumla birlikte gelişmeye başlayan içsel bir özellik; benliğin kendisi hakkındaki düşüncesi olarak tanımlayabileceğim özgüven; yaşamın iyi, mutlu, dengeli sürdürülmesi için olmazsa olmazdır. Burada bahsettiğim benlik kavramı ise; kişinin öz yapısı, kendisi hakkındaki ruhsal değerlendirmesi, kısaca varlığının kendisidir.
Yaşamında herkes iyi, mutlu, dengeli, değerli günler geçirmek; bu hayatı boşuna yaşamamış olmak istiyor. Birçok kişi yetenekleri olduğunu, aslında başarabileceği çok şeyin olduğunu ancak başarısız olma kaygılarından ve cesaret edemediğinden yakınmaktadır. İşte burada özgüven dediğimiz durumla karşılaşıyoruz. Yeterince kendine güvenemeyen kişi denemeyi, denese de başarısız olma kaygılarından dolayı o işe hiç girişmemeyi tercih diyor. Bu da hiçbir zaman yeteneklerini ortaya koyamamasını sağlıyor.
Özgüven nasıl kazanılır?
Kendine yeterince güvenemeyen kişi sadece yapacağı işlerde değil, insanlarla ilişkilerinde de zorlanmaktadır. Örneğin; işyerinde üstlerine, aile içinde ebeveynlerine veya aile büyüklerine, bazen eşine, akrabalarına, sosyal ortamda arkadaşlarına karşı da kendisini savunamamaktadır. Yargılanma, yanlış anlaşılma veya anlaşılamama endişesi, kendisini ifade edemeyeceği düşüncesi, kendisini olduğu haliyle ifade etmesini engeller. Bu durumda kişi ya her şeyi çok iyi, mükemmel yapacak ki başkalarına karşı kendisini gösterebilecek, bu da kendisinden yüksek standartlar beklemesini sağlar. Ya da hiç davranışta bulunmayarak, kendisini gizleyerek yaşamına devam eder. Ancak içten içe kendisini küçümseyici konuşmaları da devam eder.
Kendine güvenmeyen kişi; problemlerle karşılaştığında ne yapacağını bilemediğinde çaresiz, başaramayacağına, üstesinden gelemeyeceğine inandığı için güçsüz ve beceriksiz hisseder. Bir ilişkiye başlamak istediğinde, birisine teklifte bulunmak istediğinde karşılık görmeyeceği, reddedileceğine inandığı için sevilebilir biri olmadığını, değer verilebilir biri olmadığını düşünür. Sıklıkla yetersiz, başkalarını etkileyebilecek birisi olmadığı için atılganlık yapmaz. Kendisini zayıf ve incinebilir birisi hissettiği için de deneme cesareti göstermez.
Buraya kadar kendine güvenmeyen kişinin neler hissettiği neler yaşadığından bahsettik bundan sonrasında ise bu kişilerin özgüven kazanması ve özgüvenli davranabilmesi için neler yapabileceğinden bahsedelim.
Ne hissettiğinizi, ne düşündüğünüzü fark edin!
Öncelikle kişinin ne hissettiği, ne düşündüğünü fark etmesi önemlidir. Kendisinde en çok neyi problem olarak görüyor? Örneğin; iş hayatında aslında daha yetenekli olabileceğini, yeteneklerini gösterebileceğini ve daha iyi bir kariyere sahip olabileceğini düşünüyor ancak kendisini ifade edemediğinden bunu gösteremediğini düşünüyordur. Burada kişinin kendisiyle ilgili birçok olumsuz düşünce, inancı olduğunu görmekteyiz. İlk yapılması gereken kişinin kendisini objektif bir tutumla değerlendirmesi ki gerçekte ben kimim ve yeteneklerim ne kadar sorularının cevabı gerçekçi bir şekilde analiz edilmiş olur.
Özgüvenle ilgili şunu da söyleyebilirim. Kendine güvenmemek varolan durum olmayabilir, kişinin kendisini objektif bir tutumla değerlendiremediği için kendisini başkalarına göre görece yetersiz, değersiz ve başarısız hissetmesiyle de ilgilidir. Hiç kimse birbirinden daha üstün değildir. Tabiî ki her zaman daha zeki, akıllı, girişken, daha pratik düşünebilen, daha çözüm odaklı birileri olabilir. Ancak bu diğerlerinin yetersiz olduğu anlamına gelmez.
Herkes kendi içsel dünyası, varlığı içinde değerlidir ve diğerlerinden farklıdır. Tüm bunlarla söylemek istediğim; herkesin kendisini olduğu haliyle, varoluşuyla kabul etmesinin gerekliliğidir. Ancak o zaman var olan özelliklerini kullanmaya, varsa eksikliklerini gidermeye başlar. Böylece kişide özgüven gelişmeye başlar.
Özgüveni gelişen ve kendisini değerli hisseden kişi aynı zamanda yaşama sevincine de kavuşur. Çünkü kendisiyle barışık ve kendisini seven kişi başkalarıyla da daha olumlu ilişkiler kuracaktır. Bu durumda yaşamın zorunluluk olmaktan çıkıp keyif veren bir eylem olmasına katkı sağlayacaktır.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Ebeveynler, kreş ve anaokulu yöneticileri dikkat: Salgınlar kapıda
Akşam 5 dakikalık yürüyüşün 5 faydası! Etkilerini duyunca şaşıracaksınız
Beyin cerrahı uyardı: Kuaförde saç yıkatmak felce yol açabilir! Özellikle bu kişiler risk altında
Kilosu 35 TL! Kendisi küçük, faydaları büyük: 'YAŞLANMAYI GECİKTİRİYOR, BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİYOR'
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu önerdi! Metabolizma hızını yüzde 100'e çıkarıyor! 'Göbek yağlarını eritiyor, karnı dümdüz yapıyor'