Öfkeyi kontrol etmekte neden zorlanılır?

Öfkenin birçok probleme neden olabildiğini belirten Uzm. Klin. Psikolog Özlem Nur Tulum, öfke problemi hakkında merak edilenleri sizler için anlattı.

Haberin Devamı

Öfke; mutluluk, sevgi, kırgınlık gibi doğal ve geçici bir duygudur. Öfke hissetmek de son derece insanidir. Diğer duygulardan tek farkı; ifade ediş şekli sağlıksız olduğunda, birey hem kendisine hem de çevresine büyük zararlar verebilmektedir. Öfkeyi sözel olarak ifade etmek ve sakinleşme yollarını aramak en sağlıklı yoldur. Öfkeyi doğru ifade edebilme ve yönetebilme becerisinin adı öfke kontrolüdür. Bu noktada birey, istediklerinin ne olduğunun farkına varmalı, bunları açık ve karşısındakini incitmeyecek kelimelerle aktarmalıdır. Öfke ikincil bir duygudur.

Genel olarak öfkeli biri, en temelde incinmiş, hayal kırıklığına uğramış ve üzgün hisseder çünkü öfke ikincil bir duygudur; kişinin, rahatsızlığını veya üzüntüsünü dile getirme repertuarının kısıtlı olduğu veya kendisini ve duygularını ifade etmesine izin verilmediği durumlarda daha sık görülür. Yetersizlik, değersizlik, kıskançlık, korku, endişe, reddedilme ve anlaşılamamak öfkeyi ortaya çıkaran diğer duygulardır. Öfkenin kaynağı olan bu duyguları fark edip paylaşabilmeniz hem sizin hem ilişkileriniz için kurtarıcı olacaktır. Öfke, şefkat ve anlayış gördüğünde hafifler. İfade edilmemiş ve bastırılmış öfke içe yönelip depresyon veya dışarıya yönelip saldırganlık olarak ortaya çıkabilir. Hangi şekilde ortaya çıkacağı; kişinin, mizacına ve yetiştirilme tarzıyla ilişkilidir. Pasif öfke yaşayan bireyler, öfkelendiklerini fark etmeyebilirler. Pasif öfke yaşandığında; duygularınız alaycılık, geri çekilme ya da anlamsızlık olarak kendini gösterilebilir. Okula veya işe gitmeme ya da kötü performans sergileme, aile ve arkadaşlara yabancılaşma veya sosyal ortamlarda kötü performans gösterme gibi mutsuzluğa neden olan tutumlar görülür. Pasif agresif olan kişiler, durumu fark etmese dahi dışarıdan bakanlar için kasıtlı olarak kendilerini sabote etmek istiyormuş gibi görünecektir.

Haberin Devamı

Öfkeyle konuşmak iyi bir yöntemdir Öfkem bana ne anlatmak istiyorsun? Neye ihtiyacım var?

Sorularını kendinize sorabilirsiniz. Haklı bir öfke duyuyor olsanız dahi (örneğin; gerçekten de bir haksızlığa uğradınız) öfkenin katmanlarına baktığımızda; aslında, hayal kırıklığı ve incinmişlik hislerini fark ederiz. Bazı durumlarda da bireyin, öfke eşiği çok düşüktür ve toleransı zayıftır. Böyle durumlarda, çocukluk ve ergenlik çalışıldığında; bireyin, ebeveynlerinden birine veya her ikisine karşı yeterince sevgi, saygı veya güven gibi duyguların hissettirilememesi dolasıyla duyduğu öfkeyi görürüz. Dirençliyseniz bazı farkındalıkları kazanmak ve iyileşmek uzun zaman alır. Öfke kontrol sorunu yaşamanızın altında; en temelde, nerede incindiğinizi bulmak, öfkeyi nasıl kontrol altına alabileceğinizi ve onu nasıl sağlıklı şekilde ifade edebileceğinizi keşfetmek psikoterapi ile mümkündür. Ayrıca, içsel dinamiklerinizi keşfetmek ve enerjinizi sürekli öfkelenmekten ziyade daha verimli yönetebilmek için terapiden faydalanabilirsiniz. Öfkelendiğinizin farkına varıp hemen bulunduğunuz ortamdan temiz hava alabileceğiniz bir yere çıkabilir, ortam değiştirebilir veya dikkatinizi başka şeylere yönlendirebilirsiniz. Unutulmamalıdır ki öfke hepten dışlamamızın doğru olmayacağı insanın temel duygularından bir tanesidir ve sürekli olarak onu bastırmaya çalışmak sonrasında daha büyük sorunlara neden olabilir. Eğer, öfke sağlıklı bir şekilde ifade edilemezse bir süre sonra bu duygu bireyin bedenine yönelir ve yüksek tansiyon, diyabet, psikosomatik rahatsızlıklar (ülser, egzama, gerginliğe bağlı kronik baş ağrısı, nedeni saptanamayan alerjiler) yaşatabilir. Ayrıca; öfkeli kişi, öfkesi dindikten sonra çok fazla tepki verdiği için yaşayacağı suçluluk duygusu yüzünden depresyon gibi duygudurum bozukluğu yaşayabilir.

Haberin Devamı