Miyom nedir, belirtileri nelerdir?

Kadınlarda miyom belirtileri ve nedenlerini açıklayan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Aydın Köşüş, miyom tanısının hangi yöntemlerle konulacağı hakkında bilgi verdi.

Haberin Devamı

Uterin miyomlar, çocuk doğurma yıllarında sıklıkla görülen uterusun kansersiz büyümeleridir. Leiomyom veya fibroid olarak da adlandırılan rahim miyomları, rahim kanseri riskinde artışla ilişkili değildir ve neredeyse hiçbir zaman kansere dönüşmez.

Miyomların büyüklüğü, insan gözü tarafından tespit edilemeyen küçük miyomlardan uterusu deforme edebilen ve büyütebilecek çok büyük kitlelere kadar değişir. Tek bir fibroidiniz veya birden fazla fibroidiniz olabilir. Aşırı büyüme durumlarında, çoklu miyomlar uterusu göğüs kafesine ulaşacak kadar genişletebilir.

Birçok kadın yaşamları boyunca rahimde miyom geliştirme riskine sahiptir. Ancak uterus miyomlarınız olduğunu bilmiyor olabilirsiniz çünkü çoğu zaman semptomlara neden olmazlar. Doktorunuz pelvik muayene veya doğum öncesi ultrason sırasında tesadüfen miyomları tespit edebilir.

Miyom Belirtileri Nelerdir?

Miyom olan birçok kadının herhangi bir semptomu yoktur. Semptomlar miyomların yeri, büyüklüğü ve sayısından etkilenebilir.

Haberin Devamı

Semptomları olan kadınlarda, uterus fibroidlerinin en yaygın belirti ve semptomları şunlardır:

•Ağır adet kanaması
•Bir haftadan fazla süren adet dönemleri
•Pelvik basınç veya ağrı
•Sık idrara çıkma
•İdrar torbasını boşaltmada zorluk
•Kabızlık
•Sırt ağrısı veya bacak ağrıları

Miyomlar genellikle bulundukları yere göre sınıflandırılır. Kas içi miyomlar uterus kas duvarında büyür. Submukozal miyomlar uterus boşluğuna doğru gelişir. Subserosal fibroidler uterusun dışına uzanır.

Miyom Nedenleri Nelerdir?

Uterus miyomlarının nasıl geliştiği kesin olarak bilinmiyor, ancak araştırma ve klinik deneyimler şu faktörlere işaret ediyor:

Genetik değişiklikler: Birçok fibroid, genlerde normal uterus kas hücrelerinden farklılıklar içerir.

Hormonlar: Hamilelik için hazırlıkta her adet döngüsü sırasında uterus endometriumunun gelişimini uyaran iki hormon olan östrojen ve progesteron, fibroidlerin büyümesini teşvik ediyor gibi görünmektedir.

Fibroidler normal uterus kas hücrelerinden daha fazla östrojen ve progesteron reseptörü içerir. Miyomlar menopozdan sonra hormon üretimindeki azalmaya bağlı olarak küçülme eğilimindedir.

Diğer büyüme faktörleri: Vücudun insülin benzeri büyüme faktörü gibi dokuları korumasına yardımcı olan maddeler fibroid büyümesini etkileyebilir.

Doktorlar uterus fibroidlerinin uterusun düz kas dokusunda (miyometriyum) bir kök hücreden geliştiğine inanmaktadır. Tek bir hücre tekrar tekrar bölünür ve sonunda yakındaki dokudan farklı, sert, lastik kıvamında bir kitle oluşturur.

Haberin Devamı

Rahim fibroidlerinin büyüme modelleri değişir, yavaş veya hızlı büyüyebilir veya aynı boyutta kalabilirler. Hamilelik sırasında mevcut olan birçok fibroid, hamilelikten sonra küçülür veya kaybolur.

Miyom Gelişiminde Risk Faktörleri Nelerdir?

Uterus fibroidleri için üreme çağındaki bir kadın olmaktan başka bilinen birkaç risk faktörü vardır. Fibroid gelişimi üzerinde etkisi olabilecek faktörler şunlardır:

Irk: Üreme çağındaki herhangi bir kadın miyom geliştirebilse de, siyah kadınların diğer ırksal gruplardan kadınlara göre miyomları daha olasıdır. Ek olarak, siyah kadınların genç yaşlarda miyomları vardır ve daha şiddetli semptomlarla birlikte daha fazla veya daha büyük miyomlara sahip olmaları muhtemeldir.

Kalıtım: Annenizin veya kız kardeşinizin miyomları varsa, miyom geliştirme riski artar.

Haberin Devamı

Diğer faktörler: Erken yaşta adet kanaması, obezite, D vitamini eksikliği, aşırı kırmızı et tüketimi, yeşil sebze, meyve ve süt ürünlerini yeterince tüketmeme, bira da dahil olmak üzere alkol almak, miyom geliştirme riskinizi arttırıyor gibi görünüyor.

Miyom Komplikasyonları Nelerdir?

Rahim fibroidleri genellikle tehlikeli olmasa da, rahatsızlığa neden olabilirler. Ağır kan kaybından yorgunluğa neden olan kansızlık gibi komplikasyonlara yol açabilirler. Nadiren kan kaybından dolayı kan verilmesi gerekir.

Miyomlar genellikle hamile kalmayı engellemez. Bununla birlikte, miyomların, özellikle submukozal fibroidlerin infertiliteye veya gebelik kaybına neden olması mümkündür. Miyomlar ayrıca plasental abrupsiyon, fetal büyüme kısıtlaması ve erken doğum gibi bazı gebelik komplikasyonları riskini artırabilir.

Miyom Gelişimi Önlenebilir Mi?

Araştırmacılar fibroid tümörlerinin nedenlerini araştırmaya devam etseler de, bunların nasıl önleneceğine dair çok az bilimsel kanıt mevcuttur. Uterin fibroidleri önlemek mümkün olmayabilir, ancak bu tümörlerin sadece küçük bir yüzdesi tedavi gerektirir.

Haberin Devamı

Ancak normal kiloyu korumak, meyve ve sebze yemek gibi sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak fibroid riskinizi azaltabilir. Ayrıca, bazı araştırmalar hormonal kontraseptif kullanımının daha düşük fibroid riski ile ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.

Miyom Tanısı Nasıl Konur?

Pelvik muayene
Uterin fibroidler, rutin bir pelvik muayene sırasında sıklıkla rastlantısal olarak bulunur. Doktorunuz uterusunuz şeklinde düzensizlikler hissedebilir, bu da fibroidlerin varlığını gösterebilir.
Rahim fibroidi belirtileriniz varsa, şu testler istenebilir:
Ultrason
Tanıyı doğrulamak ve miyomları haritalamak ve ölçmek için ultrason kullanır.
Laboratuvar testleri
Anormal menstrüel kanamanız varsa, doktorunuz olası nedenleri araştırmak için başka testler isteyebilir. Bunlar, kronik kan kaybı, kanama bozuklukları veya tiroid problemlerini dışlamak için kan testlerini içerebilir.

Diğer görüntüleme testleri

•Histerosonografi: Salin infüzyon sonogramı olarak da adlandırılan histerosonografi, uterus boşluğunu genişletmek için steril salin kullanır, bu da submukoz miyomların ve kadınlarda uterusun astarının görüntülerini almayı kolaylaştırır.

•Histerosalpingografi: Histerosalpingografi, röntgen görüntülerindeki uterus boşluğunu ve fallop tüplerini vurgulamak için bir boya kullanır. Kısırlık problemi varsa doktorunuz önerebilir. Bu test, doktorunuza fallop tüplerinizin açık veya kapalı olup olmadığını belirlemesine yardımcı olabilir ve bazı submukozal fibroidleri gösterebilir.

•Histeroskopi: Bunun için doktorunuz rahim ağzından rahminize histeroskop adı verilen küçük, ışıklı bir teleskop yerleştirir. Daha sonra doktorunuz rahim içine salin enjekte ederek uterus boşluğunu genişletir ve uterus duvarlarını ve fallop tüplerinin açıklıklarını inceler.

Geleneksel ultrason yeterli bilgi vermezse, aşağıdakiler gibi diğer görüntüleme çalışmaları istenebilir:

Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Bu görüntüleme testi, miyomların boyutunu ve yerini daha ayrıntılı olarak gösterebilir, farklı tümör tiplerini tanımlayabilir ve uygun tedavi seçeneklerini belirlemeye yardımcı olabilir. MRI çoğunlukla daha büyük rahmi olan kadınlarda veya menopoza yaklaşan kadınlarda kullanılır.

Miyom Tedavisi Nasıl Yapılır?

Rahim fibroid tedavisinde tek bir yaklaşım yoktur, birçok tedavi seçeneği vardır.

Miyomlarda takip tedavisi: Rahim miyomları olan birçok kadın hiçbir belirti veya semptom göstermez veya sadece yaşayabilecekleri hafif rahatsız edici işaret ve semptomlar bulunur. Bu hastalarda, dikkatli takip en iyi seçenek olabilir.

Miyomlar kanserli değildir. Genellikle yavaş büyürler ya da hiç büyümezler ve üreme hormonu seviyeleri düştüğünde menopozdan sonra küçülme eğilimi gösterirler.

Miyomlarda ilaç tedavisi: Rahim fibroidleri için ilaçlar, adet döngüsünü düzenleyen, ağır adet kanaması ve pelvik basınç gibi semptomları tedavi eder. Miyomları ortadan kaldırmazlar, ancak küçültebilirler. Miyom tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:

Gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) agonistleri: GnRH agonistleri adı verilen ilaçlar, östrojen ve progesteron üretimini engelleyerek sizi geçici menopoz benzeri bir duruma sokarak fibroidleri tedavi eder. Sonuç olarak, adet kanaması durur, miyomlar küçülür ve anemi sıklıkla iyileşir. Birçok kadın GnRH agonistlerini kullanırken sıcak basmaları yaşar. GnRH agonistleri tipik olarak 3-6 aydan fazla kullanılmaz. Uzun süreli kullanım kemik kaybına neden olabilir. Planlı bir ameliyattan önce miyomlarınızın boyutunu küçültmek için kullanılabilir.

Progestin salan intrauterin cihaz (Mirena): Progestin salan RİA , miyomların neden olduğu ağır kanamayı hafifletebilir. Mirena yalnızca semptomların giderilmesini sağlar. Miyomları küçültmez veya yok etmez. Ayrıca hamileliği önler.

Traneksamik asit (Lysteda, Cyklokapron): Hormonal olmayan bu ilaç, adet dönemlerini hafifletmek için alınır. Sadece ağır kanama günlerinde alınır.

Oral kontraseptifler: Adet kanamasını kontrol etmeye yardımcı olabilir, ancak fibroid boyutunu azaltmazlar.

Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar: Miyomlarla ilgili ağrıyı hafifletmede etkili olabilir, miyomların neden olduğu kanamayı hafif azaltabilir.

Miyomlarda Non-invaziv Tedaviler

MRG odaklı ultrason tedavisi: Bu tedavi yöntemleri uterusunuzu koruyan, kesi gerektirmeyen ve ayaktan tedavi ile yapılan invaziv olmayan bir tedavi seçeneğidir. Tedavi yüksek enerjili bir ultrason dönüştürücü ile donatılmış bir MRI tarayıcısının içindeyken gerçekleştirilir. Görüntüler doktorunuza rahim fibroidlerinin kesin yerini verir. Fibroidin yeri hedeflendiğinde, ultrason transdüseri, küçük fibroid doku alanlarını ısıtmak ve yok etmek için ses dalgalarını fibroide odaklar.

Minimal invaziv prosedürler

Uterin arter embolizasyonu: Küçük embolik ajanlar rahmi besleyen arterlere enjekte edilir, miyomlara kan akışını keserek büzülmelerine neden olur. Bu teknik, miyomları küçültmede ve neden oldukları semptomları hafifletmede etkili olabilir. Yumurtalıklarınıza veya diğer organlarınıza kan akışını bazen etkileyebilir. Bununla birlikte, araştırmalar komplikasyonların cerrahi fibroid tedavilerine benzer olduğunu ve transfüzyon riskinin önemli ölçüde azaldığını göstermektedir. Genç ve çocuk sahibi olmak isteyen kadınlarda tercih edilmez.

Laparoskopik radyofrekans ablasyonu: Bu prosedürde radyofrekans enerjisi rahim fibroidlerini yok eder ve onları besleyen kan damarlarını daraltır. Bu, laparoskopik veya transservikal bir prosedür sırasında yapılabilir. Kriyomiyoliz adı verilen benzer bir prosedür miyomları dondurur.

Laparoskopi sırasında, doktorunuz fibroidin içine birkaç küçük iğne yerleştirmek için özel bir cihaz kullanır. İğneler fibroid dokusunu ısıtır ve tahrip eder. Sonraki 12 ay boyunca, fibroid küçülmeye devam eder ve semptomları iyileştirir. Rahim dokusunun kesilmemesi nedeniyle doktorlar bu yöntemi histerektomi ve miyomektomiye daha az invaziv bir alternatif olarak görmektedir. Radyofrekans ablasyona transservikal yaklaşımda miyomları bulmak için ultrason rehberliği kullanılır.

Laparoskopik veya Robotik Miyomektomi

Miyom ameliyatı, laparoskopik veya robotik cerrahi ile yapılabilir. Laparoskopik miyomektomi ameliyatında karından açılan küçük deliklerden, uterusu yerinde bırakılarak sadece miyomlar çıkarılır. Robotik miyomektomi, uterusunuzun büyütülmüş, 3 boyutlu görünümünü verir ve diğer bazı teknikleri kullanarak mümkün olandan daha fazla hassasiyet, esneklik ve el becerisi sunar.

Histeroskopik Miyomektomi

Histeroskopik miyom ameliyatı, miyomlar rahim içinde (submukozal) ise bir seçenek olabilir. Vvajina ve rahim ağzından rahim içine sokulan aletler kullanılarak miyomlar çıkarılır.

Endometrial ablasyon: Histeroskopi ile uterusunuzun astarını yok etmek, menstrüasyonu sona erdirmek ya da adet akışınızı azaltmak için ısı, mikrodalga enerjisi, sıcak su veya elektrik akımı kullanılır.Tipik olarak, endometriyal ablasyon anormal kanamayı durdurmada etkilidir. Kadınların endometriyal ablasyondan sonra hamile kalma olasılığı yoktur, ancak dış gebelik gelişmesini önlemek için doğum kontrolüne ihtiyaç vardır.

Geleneksel cerrahi prosedürler

Geleneksel cerrahi prosedürler şunlardır:

Açık miyomektomi

Birden fazla fibroidiniz, çok büyük miyomlarınız veya çok derin miyomlarınız varsa, miyomları çıkarmak için açık ameliyat tercih edilebilir.

Rahim alınması (Histerektomi)

Bu ameliyat uterusun çıkarılması anlamına gelir. Ancak histerektomi büyük bir cerrahidir. Histerektomi çocuk sahibi olma yeteneğinizi sonlandırır. Ayrıca yumurtalıklarınızı çıkarmayı seçerseniz, ameliyat sonrası menopoz semptomları yaşayacaksınız.

Histerektomi ve endometriyal ablasyon ameliyatı yapılırsa gelecekte hamilelik şansınız yoktur. Ayrıca, gelecekteki doğurganlığı optimize etmeye çalışıyorsanız uterus arter embolizasyonu ve radyofrekans ablasyonu sizin için uygun olmayabilir. Miyom tedavisi gerekiyorsa ve doğurganlığınızı korumak istiyorsanız miyomektomi genellikle tercih edilen tedavidir.

Miyom ameliyatı fiyatları ameliyatın laparoskopik, açık, vajinal, histeroskopik yada robotik olmasına göre farklılık gösterir. Laparoskopik ve robotik miyom ameliyatı diğer ameliyatlara göre daha pahalı ameliyatlardır. Hatanın muayenesi sonrasında hangi ameliyatın yapılacağına doktorunuz karar verecektir.