Lupus(Kelebek hastalığı) nedir, belirtileri nelerdir, nasıl bulaşır? Lupus hastalığı tedavisi var mı?
Büyük oranda doğurganlık çağındaki kadınlarda görülen lupus hastalığının detayları araştırılıyor. Kelebek hastalığı (lupus) neden olur, belirtileri nelerdir? Kelebek hastalığı nasıl tedavi edilir?
Daha çok genç yaştaki kadınlarda ortaya çıkan “Kelebek hastalığı” yani sistemik lupus eritematozus hastalığı (SLE), burun sırtından yanaklara doğru uzayan, kelebek şeklindeki döküntü ve kızarıklıkla karakterize olan bir hastalık türü. Peki kelebek hastalığı nedir, diğer belirtileri neler? Kelebek hastalığı neden oluyor?
Lupus(Kelebek) hastalığı nedir?
Kelebek hastalığı, otoimmün hastalıkların en tipik örnekleri arasında yer alıyor. Sistemik lupus eritematozus (SLE) hastalığına yakalanan kişinin bağışıklık sistemi, kendi vücuduna ait dokuları tanımada sorun yaşıyor, onları “yabancı” olarak görüyor ve kendi dokularına savaş açıyor. Lupus, birçok organı etkileyebilen önemli bir hastalıktır.
Kelebek hastalığı hangi yaş aralığında görülüyor?
Ağır seyredebilen ve tedavi edilmezse hayati tehdit yaratabilen kelebek hastalığı, en çok 15-45 yaş arasındaki, yani doğurganlık çağındaki genç kadınlarda görülüyor. Nadiren çocuklarda, yaşlılarda ve erkeklerde de SLE ortaya çıkabiliyor.
Lupus kelebek hastalığı belirtileri nelerdir?
Lupus, burun sırtından yanaklara doğru uzayan, güneşe maruz kalmakla artan kızarıklık, eklemlerde ağrı ve şişme, ateş, kilo kaybı gibi belirtiler gösteren, böbrek, akciğer, beyin, kalp, kemik iliği gibi birçok organı etkileyebilen önemli bir hastalıktır. Oluşum mekanizması; bağışıklık sisteminin kendi vücudumuza ait dokuları tanımada sorunlar yaşaması ve kendi dokularımıza karşı savaş vermesidir. Yani SLE bir otoimmün hastalıktır. Genel olarak belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Yorgunluk.
- Halsizlik.
- Burun ve yanaklarda kelebek şeklinde döküntü. Cildin, güneşe maruz kaldığı her yerinde bu döküntü ve kızarıklıklar oluşabilir.
- Damar iltihabı. Tırnakların etrafında leke şeklinde cilt altı kanama, ağız mukozasında iltihaplanma yapabilir.
- Saç dökülmesi olabilir.
- Parmak uçlarında soğukta ortaya çıkan beyaz ve mor renk değişiminin olduğu raynaud sendromu gelişebilir.
- Eklem ağrısı, eklem iltihabına bağlı şişme, kızarma ve ısı artışı olabilir.
- Kaslarda ağrı ve iltihap gelişebilir.
- Böbrek tutulumu hastaların yüzde 70’inde görülür. Ağır vakalarda böbrek yetmezliğine kadar gidebilen böbrek iltihabı görülebilir.
- Migren, epilepsi, inme, denge problemleri gibi belirtiler ve psikolojik problemler olabilir, inme gelişebilir.
- Sindirim problemleri yaşanır.
- Göğüs ağrısı gibi akciğer ya da kalp zarında iltihaplanma bulguları vardır. Kalp zarı iltihaplanması, yani perikardit lupusta sıktır.
- Zatürre (pnömoni) gelişebilir.
- Lenf nodları, dalak ve karaciğerde büyüme olabilir.
Kelebek hastalığının nedenleri nelerdir?
Lupus hastalığının gerçek sebebi bilinmemektedir. Ancak, eldeki veriler değerlendirildiğinde genetik, enfeksiyonlar, hormonlar, ultraviyole ışınları ve bazı kimyasal maddeler ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu faktörlerin etkisiyle, bağışıklık sistemi normal dışı işlevlerde bulunarak kendi dokularına karşı savaş vermeye başlamaktadır. Sonuç olarak SLE genetik olarak yatkın bireylerde, bazı çevresel faktörlerin tetiklemesi ile oluşan bir hastalıktır.
Kelebek hastalığı nasıl tedavi edilir?
SLE tedavisi, birçok iltihaplı romatizmada olduğu gibi uzun ve karmaşıktır. Genel olarak hastaların uzun süreli güneşten kaçınmaları, düzenli bir hayat sürmeleri, enfeksiyonlara karşı önlem almaları- aşılanmaları, düzenli beslenmeleri, kimyasal içerikli gıdalardan uzak durmaları, aşırı stresten kaçınmaları önerilir. Ayrıca takiplerini aksatmamaları, ilaçlarını hekimlerine danışmadan kesmemeleri, kadın hastaların gebelik planlarını mutlaka hekime danışmaları gereklidir. Özellikle organ tutulumu olan hastaların yüksek doz ve uzun süreli kortizon kullanması gerekebilir.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Araştırma: Kuruyemiş tüketmek demans riskini azaltıyor
Sosyal medyanın gizli tehlikesi "Beyin çürümesi" en çok çocuk ve ergenleri etkiliyor
Zayıflama çayı karaciğer yetmezliğine yol açtı; nakil ile hayata tutundu
İnme tedavisinde "zaman" kritik önem taşıyor
Kalp yetmezliği hastaları "demir eksikliği" tedavisiyle destekleniyor