Kolonoskopi artık daha kolay
Gastroenteroloji ve Hepatoloji Uzmanı Doç. Dr. Eylem Karatay, karbondioksitli kolonoskopi nedir, hangi durumlarda uygulanır ve avantajları nelerdir sizler için anlattı.
Kolonoskopi, bağırsakların iç yüzeyinin kolonoskop adı verilen bir cihazla görüntülenmesi ve gerektiğinde biyopsi alınmasını sağlayan endoskopik bir işlemdir. Kolonoskopi, kolon ve rektum kanseri için en etkili testtir, hastalığı erken teşhisinde ve tedavisinde önemli faydalar sağlar.
Kolon veya rektumda polip yetişkinlerde oldukça yaygındır ve genellikle zararsızdır. Ancak adenom olarak bilinen bazı polipler kansere dönüşebilir. Kolon ve rektumu incelemek için esnek, ışıklı bir tüp kullanan kolonoskopi sırasında polipler tespit edilebilir ve çıkarılabilir. Test adenom veya kanser bulamazsa ve hastalık için risk faktörlerine sahip değilseniz, önümüzdeki on yıl boyunca bunu geliştirme şansınız düşüktür. Bunun nedeni, testin çok az adenomu gözden kaçırması ve kolorektal kanserin yavaş büyümesidir. Bir veya iki küçük, düşük riskli adenom çıkarılsa bile, en az beş yıl boyunca kanser geliştirme olasılığınız yoktur ve testi daha erken tekrarlamak çok az fayda sağlar. Bu nedenle çoğu insan on yılda bir muayeneye ihtiyaç duyar ve yalnızca daha büyük, daha ciddi polipleri olan kişiler her beş yılda bir muayeneye daha sık ihtiyaç duyabilir.
Riskleri nelerdir?
Kolonoskopi güvenli bir işlemdir. Ancak nadir de olsa bazı komplikasyonlara neden olabilir. Beslenmenizi kısıtlamalı ve önceden müshil almalısınız ve muayene sedasyon gerektirdiğinden, birinin sizi eve bırakması gerekir ve bir gün dinlenmeniz gerekebilir.
Neden yapılır?
Kolonoskopi, bağırsaklarda var olduğu düşünülen rahatsızlıkların tanı ve tedavisi için uygulanan bir yöntemdir. Hastaya verilen sedatif ilaçlar sayesinde ağrı ve acı hissedilmeyen kolonoskopi yöntemi, özellikle 50 yaş ve üzeri kişilerin her 5 yılda bir yaptırması gereken bir işlemdir. Kolonoskopi aşağıda sıralanan durumlarda yapılan bir işlemdir:
• 50 yaş üzerindeki kişilerin rutin bağırsak taramaları
• Makattan gelen taze kan varlığı
• Dışkıda gizli kan saptanması
• Birinci derece yakınlarda bağırsak kanseri ya da bağırsak polibi öyküsü olması
• Radyolojik görüntüleme sırasında saptanan şüpheli görünüm varlığı
• Nedeni açıklanamayan karın ağrısı ve kilo kaybı vakaları
• Kronik ishal ya da kabızlık varlığı
• Kolon divertikülleri
• Kan damarlarında görülen anormallikler
• Nedeni açıklanamayan anemi ve demir eksikliği varlığı
• Tanısı konmuş kolon kanseri vakalarının takibi
• Bağırsakta var olan poliplerin takibi ve çıkarılması
• İltihaplı bağırsak hastalıkları varlığı
• Kronik inflamatuar bağırsak hastalıkları
Tüm bunların haricinde kolonoskopi, cerrahi operasyonla çıkarılması gereken bölgelerin işaretlenmesi, mukozektomi olarak tanımlanan büyük poliplerin ve erken dönem kanserli dokuların çıkarılması, polipektomi olarak bilinen poliplerin alınması, şüpheli bölgelerden patolojik tanı için biyopsi işlemi, kısmı bağırsak tıkanıklıklarının giderilmesi amacıyla kalıcı ya da geçici stent yerleştirilmesi ve yabancı cisimlerin çıkarılması için de yapılabilir.
Kolonoskopi nasıl uygulanır?
Kolonoskopi uygulamasında önce hastaya sedatif ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Hastanın solunumu, tansiyonu ve nabzının görüntülenmesi amacıyla vücudunun farklı noktalarına elektrotlar bağlanır. Hastanın kolonoskopi pozisyonu alması sağlandıktan sonra kolonoskopi cihazı makata yerleştirir.
Kolonoskop cihazının ucunda bulunan kamera sayesinde elde edilen görüntü monitöre yansıtılır. Bazı durumlarda bağırsakların daha rahat ve ayrıntılı bir şekilde görüntülenebilmesi için laparoskopik cerrahide olduğu gibi bağırsakların içine karbondioksit gazı verilerek, bağırsaklar şişirilir.
Kalın bağırsak boyunca ilerletilen kolonoskoptan elde edilen ayrıntılı görüntü aracılığıyla gerekli görülen bölgeden yine kolonoskop cihazında yer alan özel aletler ile biyopsi yapılabilir, kalın bağırsak duvarında polip görülmesi durumunda kolonoskop cihazı ile çıkarabilir. İşlem boyunca kolonoskop cihazı tarafından elde edilen görüntü kaydedilir.
Kolonoskopi, ortalama olarak 15 ile 60 dakika arasında sürer. İşlemin ardından hastanın yaklaşık bir saat kadar hastanede istirahat etmesi gerekir.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Gözlerdeki sinsi tehlike! Kalıcı görme kaybına neden olabilir
Uzmanı, ergenlerle sağlıklı iletişim kurmanın yollarını açıkladı
Mantar zehirlenmelerine karşı kritik uyarı: “Zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir”
2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası! Dikkat! Löseminin bu belirtisi gribal enfeksiyonlarla karıştırılabiliyor
Doğum korkusu ortadan kalkıyor! Sezaryenle mücadelede ‘Tokofobi’ hamlesi