Kanser aşısı tüm kanser türlerinde faydalı mı?
Etkin ve daha az yan etkiyi gösteren tedavi stratejileri kanserle mücadelede çığır açıyor. Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Tek, kanser üzerine geliştirilen aşıların faydaları ve nasıl etki sağladıkları hakkında merak edilenleri sizler için cevaplıyor.
İnsan vücudu kendini dış etkenlerden bağışıklık sistemiyle korumaktadır. Bağışıklık sistemini temel iki bölüm oluşturur; hümoral bağışıklık (B hücreleri) ve hücresel bağışıklık (T hücreleri).
Kanser oluşumunda bağışıklık sisteminin zaafı özellikle de hücresel bağışıklık dediğimiz T hücrelerinin üzerindeki bazı reseptörlerle tümör hücrelerinin üzerindeki uyumlu karşı reseptörlerin bağlanması sonucu (anahtar-kilit modeli) vücudumuzun tümöre (yabancı hücreye) tolerans göstermesi veya tanıyamaması uzun zamandır bilinmekteydi. Artık günümüzdeki teknolojiyle bu ilişkiyi bozan ilaçlar (immünoterapi tedavileri) sayesinde çoğu kanser türünde uzun yaşam süreleri elde edildi.
Kanserler tamamen tedavi edilebilen hastalıklara dönüşebilir
Her tümör hücresinin biyokimyasal yapısı daha iyi anlaşıldıkça tümöre karşı T hücrelerini aşırı şekilde uyaracak antijenik özellikleri fazla proteinlere karşı aşı çalışmaları son zamanlarda daha etkin olmaya başladı.
Ayrıca T hücreleri, üzerindeki reseptörlerde yapılan bir dizi işlemlerle yüzey reseptörleri değişime uğratılıp T hücreleri daha tümöre spesifik daha etkin savaşan hücreler haline getirilebilmekte ve bu sayede hem etkin hem de daha az yan etkili tedavi stratejileri kanserle tedavide çığır açmaktadır.
İlaç-antikor tedavileri de uzun zamandır özellikle lenfomalar ve meme kanserinde kullanılmaktadır. Son zamanlarda bu tarzda geliştirilen yeni ilaçlar öncekilerine göre daha etkin olmaktadır.
Özetleyecek olursak; kanser tedavileri günümüzde daha etkilidir, her gün artan yeni tedavi seçenekleri belki gelecekte çoğu kanser türünü kür olacak bir hastalık haline dönüştürecektir.