Hepatitten her yıl 1 milyon kişiyi ölüyor
Çeşitli yollarla buluşan hepatit, her yıl 1 milyon kişinin yaşamını yitirmesine neden oluyor. Uzmanlar, yeterli hijyenin sağlanmadığı yerlerde dövme, manikür, pedikür, diş çekimi yapılması hepatitin bulaşma açısından risk oluşturduğunu söyledi.
Medical Park Gebze Hastanesi Gastroentereloji ve Hepatoloji Uzmanı Doç. Dr. Züleyha Akkan Çetinkaya, hepatit hakkında bilgiler verdi. Çetinkaya, "Hepatit, karaciğerin herhangi bir nedenle iltihaplanmasına verilen isimdir. Sebebi başta virüsler olmak üzere alkol, vücudun kendi kendine yaptığı bazı hastalıklar, birtakım ilaçlar olabilir. Neden olan bu zararlı durumlar, karaciğer hücresinin çalışmasını bozar. Buna bağlı olarak da kanda bazı maddelerin miktarı artar veya azalır. Özellikle karaciğeri seven, vücuda girince karaciğer hücresine yerleşen bu hepatit virüsleri, en sık karşılaşılan virüsler arasındadır." dedi.
Hemodiyaliz hastaları risk altında
Hemodiyaliz hastalarının risk altında olduğunu söyleyen Doç. Dr. Çetinkaya, "Kan yolu ve cinsel temas ile bulaşırlar. Ancak hepatit B virüsü pozitif hamile bir anneden bebeğine de gerekli önlemler alınmazsa geçebilir. Hepatit B virüsü, cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olduğu için cinsel partnerinde olanlar ayrıca bu virüsü taşıyan bir hastanın kanıyla temas eden açık yarası olan kişiler risk grubundadır. Öte yandan hemodiyaliz hastaları veya sık kan nakli yapılması gerekenler de risk gruplarından sayılabilir. Yeterli hijyenin sağlanmadığı ortamlarda diş çekimi, dövme ve manikür-pedikür yapılması da bulaşma açısından risk yaratır. Bunun yanı sıra bazı hastaların öykülerinde herhangi bir risk faktörü bulunmuyor. Böyle durumlarda horizontal bulaşmadan söz edilir. Bunu hangi yolla olduğu tam belli olmaz. Ama genellikle virüs içeren kan tükürük gibi sıvıların açık yarası olan cilde teması sonucu olduğu düşünülüyor." diye konuştu.
Hepatit B daha bulaşıcı
Hepatit B'nin diğerlerine göre daha bulaşıcı olduğunu ifade eden, Çetinkaya şu şekilde konuştu: "Hepatit C virüsü de esas olarak kan ve vücut sıvılarının; açık yaraya ya da göz içine teması gibi durumlarda bulaşır. Cinsel yolla bulaşma oranı ise çok düşüktür. Hepatit B, hepatit C’ye göre bulaşıcılığı daha yüksek bir virüstür. Örneğin bir iğnenin ele batması ile hastalık bulaşma riski yüzde 5 ile 30 arasındayken, hepatit C için yüzde 3 civarındadır. Tüm dünyada 350 milyondan fazla hepatit B virüsü taşıyıcısı olduğu tahmin ediliyor ve bu nedenle yılda 1 milyon civarında ölüm gerçekleşiyor. 185 milyon kişiden fazlasında ise hepatit C virüsüne rastlanıyor. Bu oran Kuzey Amerika, Asya Pasifik Bölgesi’nde düşükken, Orta Doğu, Doğu Asya ve Kuzey Afrika’ da yüksektir. Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği’nin yapmış olduğu TURKHEP 2010 çalışmasına göre ise Türkiye’de hepatit B taşıyıcılığı oranı yüzde 4, hepatit C oranı 0.95 olarak bulundu."
Erişkinde yüzde 3, yenidoğanda yüzde 90 kronikleşiyor
Hepatitin yeni doğan çocuklar daha fazla görüldüğünü dile getiren Doç. Dr. Züleyha Akkan Çetinkaya, "Hepatit B’nin kuluçka dönemi 1-6 ay arasında olmakla beraber, genelde virüs alındıktan 2 ay sonra hastalık yapıyor. Hepatit C virüsü alındıktan sonra 2-24 hafta arasında hastalık yapmakla beraber ortalama 7-8. haftalarda hepatite neden olur. Erişkin bir kişi virüsü aldıktan sonra akut hepatit B gelişir. Çoğunlukla hiçbir şikayet vermeden geçer. Bazen hafif grip benzeri semptomlar, eklem ağrıları, kırgınlık olabilir. Ancak binde bir oranında çok ağır geçirilip, karaciğer nakli gerektiren klinik duruma da sebep olabilir. Akut hepatit B erişkinlerde yüzde 3-5 kronikleşir. Ancak hepatit B yenidoğan döneminde alınırsa yüzde 90’ı kronikleşir." şeklinde konuştu.
Üretici, ürününü sandalla taşıyor
Kronikleşme sinsidir
Hepatitin sinsice ilerlediğini belirten Çetinkaya, "Kişide hepatit B varsa ve inaktif taşıyıcılık denen durum oluşmuşsa, kişi çoğunlukla tesadüfen yapılan bir kan testinde ortaya çıkana kadar durumdan haberdar olmaz. Bazen de kronik hepatit veya siroz ilerlemişse, halsizlik, vücutta sararma, idrar renginde koyulaşma, vücutta morluklar, karın şişliği, yemek borusu varislerinden kanama gibi ağır tablolarla da ortaya çıkabilir. Hepatit C‘nin ise kronikleşme oranı çok yüksektir. Erişkin bir kişi bu virüsü alırsa yüzde 70-80 kronikleşir. Genelde şikayetsiz olurken, bir kısım hastada halsizlik, yorgunluk, gözaklarında sararma, idrar renginde koyulaşma gibi, tüm hepatitlerde görülebilecek bulgulara da rastlanabilir. Kronikleşme hepatit C için sessiz ve sinsidir. Genelde ileri hastalık haline gelene kadar bir bulgu vermez." ifadelerini kullandı.
Hepatit C tedavisi yüz güldürüyor
Doç. Dr. Züleyha Akkan Çetinkaya, "Hastalığın hangi evrede olduğunu anlamak için kan testi ve karaciğer ultrasonografisi gibi görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç vardır. Taşıyıcılık saptanmışsa hastanın durumuna göre belirlenen periyodlarda hastanın takibi gereklidir. Eğer hastalık aktif hale geçmişse karaciğer biopsisi ile karaciğerin durumu değerlendirilir ve tedavi gerekli görülürse ilaç tedavisine geçilir. İlaç tedavisi esnasında da yakın doktor takibi önemlidir. İlaçlar ile vücuttan hepatit B’yi tamamen atmak çok düşük oranlarda gerçekleşiyor. Ancak ilaç tedavisi virüsün baskılanmasını sağlayarak, karaciğer hasarının ilerlemesini önlediği için çok önemlidir. Hepatit C tedavisi ise piyasa yeni çıkan ilaçlar ile yüzde 90‘ların üzerinde tedavi başarısı elde ediliyor. Tedavi kararı ve şekli hastadan hastaya farklılık gösterebileceğinden dolayı iyi bir hekim hasta birlikteliği her iki hepatit takibinde önemlidir." dedi.
Risk altındakiler aşılanmalı
Hepatiten korunmak için aşı yapılmalı diyen Çetinkaya, "Kan teması olma ihtimali olan her yerde, uygun korunmanın sağlanması çok önemli. Bütün kan vericileri, hepatit virüsü yönünden test edilip, virüs saptananlardan kan alınmamalıdır. Bununla beraber kan temasının olduğu tüm cerrahi, tıbbi veya kozmetik malzemeler uygun şekilde steril edilmeli. Hepatit C için herhangi bir aşı yok ama hepatit B ise aşı mevcut. Sağlık çalışanları gibi risk altındakiler, tüm yenidoğanlar ve ailesinde hepatit B olan kişiler aşılanmalıdır." diye konuştu.
Hepatit B ve C'den korunmak için
Doç. Dr. Züleyha Akkan Çetinkaya, hepatitten korunmak için şu tavsiyelerde bulundu:
-Hastanelerde, diş tedavi merkezlerinde, kan ile temas etmiş alet kullanan berber, kuaför, dövmeci gibi yerlerde kullanılan malzemelerin sterilizasyonuna çok dikkat edilmeli.
-Evde hepatit B ve C virüsü olan kişinin kullandığı jilet, tıraş bıçağı gibi aletler sadece kendine ait olmalı, başkaları ile paylaşılmamalıdır. Hepatit B için ise diğer aile üyeler mutlaka suretle aşılanmalı.
-Tüm gebeler hepatit B yönünden test edilmeli. Hepatit B olan hamile bir kadının bebeğine doğumdan hemen sonra hiperimmünglobulin verilmeli ve hemen aşılama programına alınmalı. -Cinsel yolla bulaşmaması önlem alınmalı.
-Hepatit B virüsü oldukça dirençli bir virüstür. Kuru yüzeylerde 10 gün canlı kalabilir. Taşıyıcıların el veya vücut sıvıları ile temas etmiş yüzeyler yüzde 10 çamaşır suyu ile bolca ıslatılıp temizlenmeli.
Bulaşık makinasında turşu yapımı
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Hava sıcaklıkları 10 derece birden düşecek! Ani sıcaklık değişimine dikkat! Damar tıkanıklığı ve kalp krizini tetikliyor
Uzmanı uyardı! "Pirinç eriştesi veya mantardan ölebilirsiniz" Uzakdoğu'ya seyahat edenler dikkat
Vitamin mineral eksikliği tetikliyor! Büyüme ağrısını iyi tanıyın
Uzmanından sağlıklı dişler için altın tavsiyeler
Yorgun ya da sıçrayarak uyanıyorsanız aman dikkat! Uykuda ense terlemesi de önemli bir belirti... Meğer hepsi bu hastalığın sinyaliymiş