Covid-19 geçirdikten sonra spora ne zaman başlanmalı?

Son 2 yıldır hayatımızı işgal eden coronavirüsün hem sağlığımıza hem de sosyal hayatımıza son derece yoğun etkileri olmuştur. Her ne kadar virüste mutasyonların gelişmesiyle hastalığın şiddetinde azalma gözlense de, semptomları hafif olanların da şiddetli olanların da iyileşme sonrası ortak şikayetleri çabuk yorulma, nefes yetmemesi ve çarpıntı yönündedir. Neredeyse belirti vermeden Covid geçirdiğini tarif eden hastalarda bile yürürken veya ev işlerini yaparken çabuk yorulma yakınması olmaktadır. Aktif spor yapma alışkanlığı olan bireylerde veya sporcularda ise durum çok daha rahatsız edici vaziyettedir, hatta moral bozucudur. Peki Covid-19 geçirdikten sonra spor hayatımızı nasıl yönetmeliyiz?

Haberin Devamı

Covid PCR testi pozitif saptanan ve aktif spor yapan bir bireyin spora geri başlamasına karar vermek için hastalık şikayetlerinin ciddiyetine ve covide bağlı ek bir komplikasyon gelişme durumuna bakmak gereklidir. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı veya bayılma şikayetleri olması durumunda kalp şeridi olan EKG çekilerek doktor tarafından mutlaka değerlendirilmesi ve uygun görülürse efor testi veya kalp ultrasonu olan eko gibi ek tetkikler yapılması gereklidir. Burada amaç kalp kası inflamasyonu demek olan miyokardit açısından tetkik etmektir. İyi olan haber ise pandeminin başına göre bugün miyokardit oranlarının çok daha düşük olduğu bilinmektedir.

Hastalığı hafif geçirmiş olan; yani 4 günden daha kısa süre ateş, 1 haftadan daha kısa süre kas ağrıları, halsizlik gibi belirtileri olan bireylerde az önce bahsedilen göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı veya bayılma şikayetleri yoksa izolasyon sırasında spor yapmaması önerilmektedir ve izolasyon sonrası egzersize başlayabilmektedir.

Orta derecede şikayetleri olan hastalarda ise; yani 4 günden uzun süren ateş, 1 haftadan uzun süren kas ağrıları, halsizlik belirtileri olan ve yoğun bakımda olmamak üzere hastanede servis yatışı olan hastalarda ise doktorunuzun değerlendirme yapmasından sonra sportif faaliyetlere başlanması önerilir. Böyle hastalarda mutlaka EKG çekilmesi ve doktorun gerek duyması halinde efor testi, eko, holter veya MR gibi ek tetkiklerle değerlendirme yapılması gereklidir. Ek tetkiklerin gerekliliğine yine göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı veya bayılma şikayetine göre karar verilmektedir. Tetkikler sonucunda uygun görüldüğü takdirde sportif faaliyetlere izolasyon tamamlandıktan sonra veya ağrı kesici-ateş düşürücü tedavi kullanmadan iyilik hali en az 10 gün sağlandıktan sonra başlanabilir.

Ciddi klinik tabloyla Covid geçiren hastalarda, yani yoğun bakım yatışı olan veya entübe olan hastalarda ise 3-6 ay kadar spora ara verilmesi gereklidir. Bu süreden sonra tekrar kardiyolojik değerlendirmeler yapılarak kontrollü spora dönüş sağlanmalıdır.

Örnek bir antremana dönüş programı şöyle olabilir;

Evre 1: 1. ve 2.gün - (En az 2 gün) - 15 dakika veya daha kısa süre: Hafif aktiviteler (yürüyüş, bisiklete binme), maksimum kalp hızının %70’inden fazla değil. Ağırlık antremanı yok.
Evre 2: 3.gün - (En az 1 gün) - 30 dakika veya daha kısa süre: Hafif koşu veya tempolu yürüyüş eklenebilir – maksimum kalp hızının %80’ini geçmeyecek.
Evre 3: 4.gün - (En az 1 gün) - 45 dakika veya daha kısa süre: Daha zorlayıcı antremana geçilebilir - maksimum kalp hızının %80’ini geçmeyecek. Hafif ağırlık antremanı eklenebilir.
Evre 4: 5. ve 6.gün - (En az 2 gün) - 60 dakika – Normal antreman programı - maksimum kalp hızının %80’ini geçmeyecek
Evre 5: 7.gün – Tamamen normal antreman programına dönüş- yarışmalı spor veya ağırlık antremanı dahil.
Maksimum kalp hızı: 220-yaş