Engin Cezzar'ın "unutamadığı rol": Enver Paşa

Usta tiyatro sanatçısı Engin Cezzar 82 yaşında hayatını kaybetti. Akıllara Keşanlı Ali Destanı ile kazındıysa da onun için en önemli rollerinden biri “İttihat ve Terakki”de Enver Paşa’ydı.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Henüz 24 yaşındayken Shakespeare'in ölümsüz eseri 'Hamlet'i oynayan, Gülriz Sururi ile kurdukları tiyatroda yıllarca oyuncu ve yönetmenlik yapan Engin Cezzar’ın bugün nispeten daha az hatırlanan ancak kendisinin “uzun süre etkisine kapıldım” dediği eser ise “İttihat ve Terakki”ydi.

1969 yılında Engin Cezzar ve Dormen Tiyatrosu sanatçılarının ortaklaşa hazırladıkları “İttihat ve Terakki” 29 Mart’ta Dünya Sineması’nda gösterilmeye başlandı. “59 sanatçının bir anda sahnede görüleceği” oyun diye duyurulan eserin hazırlıkları uzun sürmüştü.

Güngör Dilmen’in yazdığı ve Engin Cezzar’ın sahneye koyduğu oyunun provası için yeterince büyük bir sahne bulunamamış, “İtalyan Hayriye Cemiyeti”nin büyük salonu kullanılmıştı.

Gazetelerde oyuncu listeleri paylaşılıyor, Abdülhamit’i Ege Ernat, Sultan Reşat’ı Turgut Boralı, Talat Paşa’yı Erol Keskin, Enver Paşa’yı Engin Cezzar, Cemal Paşa’yı Ahmet Mekin, Alman Sefiri Wangenheim’ı Cahit Irgat, Lawrence’ı Zafer Önen, Derviş Vahdeti’yi Mehmet Akan, Yakup Cemil’i Metin Serezli ve Mustafa Necip’i Arif Erkin canlandıracağı duyuruluyordu. Ve Enver Paşa rolü için Engin Cezzar’ın zayıflama kürlerine girdiği… Cezzar, oyunun sahnelenmesi ardından “İttihat ve Terakki”deki Enver Paşa rolünün hayatına etkisini ise şu ifadeleri anlatacaktı:

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

“İttihat ve Terakki’nin en renkli simasıdır Enver Paşa. Gerek tarihi, gerek sahnedeki kişiliği bakımından da çok çarpıcı bir tiptir. Genç tiyatro yazarı Güngör Dilmen'in bu oyunu konusunu 1908-1918 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nun son 10 yılına hakim olan İttihat ve Terakki partisinin hikayesinden alır. Enver Paşa, Talat Paşa ile Türkiye'ye özgürlük hareketini tanıtmış, bir yerde Meşrutiyet’i silah zoruyla kabul ettirmiş bir kişi. Fevkalade iyi niyetli ve cesur bir asker. Ama 33 yaşında tecrübesiz bir Harbiye nazırı. Yaşının verdiği atılganlık ve Alman hayranlığının etkisi altında. Bu yüzden büyük hatalar yapar. 60.000 kişilik bir ordunu Allahu Ekber dağında kırılmasına o sebep olmuştur. Enver Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nun parlak günlerinin geri gelmesini arzu eder. Hep iyi şeyler yapmak istemesine rağmen peş peşe hatalar yapar ve yenilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Onun gibi izzet, ikbal görmüş bir kişinin gurbet ellerinde kaderine terk edilmiş olması ve kör bir ideal uğruna Kafkas cephesinde bile bile ölüme atılması pek hazindir.

Enver Paşa’yı oynamak için çok çalıştım, uzun bir süre o havada kaldım. Zaman zaman etkisine kapıldığım olmuştur. Bu yüzden "Benim unutamayacağım rolüm, İttihat ve Terakki’nin Enver Paşa’sıdır." diyebilirim...”