İlişkide sınır koymak neden önemli?
"Aileme, arkadaşlarıma, iş yerindeki yöneticime sınır koymak istiyorum fakat yapamıyorum" diyen pek çok kişiye rastlıyorum. Her zaman yapmak istediklerimize odaklanırsak sorunlarımızın temelini anlamaktan uzaklaşabiliriz. Oldurma gayesi ile çıktığımız yolda her olduramadığımızda kendimize öfkelenebilir, üzülebilir veya eylemlerimizde kaygılanabiliriz. Bu kısır döngüden çıkmak adına kendimize doğru soruyu sormamız ve adım adım merakla sorunlarımıza yaklaşmamız gerekir. Neden ve niye soruları yargılayıcı sorulardır. Psikolojik Danışman Ekrem Çağrı Öztürk konu hakkında bilgiler verdi.
Bir bebek dillenmeye başladığında ‘Bu ne?’ sorusunu biraz daha büyüdüğünde ‘Nasıl?’ sorusunu sorar. Bizlerde bu soruları yetişkin hayatımıza entegre ederek kendimizi anlayabiliriz. ‘Sınır koymak benim için ne demek?’, ‘Sınır koyunca ne olacağını düşünüyorum?’, ‘Sınır koyarken ne yaşıyorum?’ Gibi sorularla yaklaşarak kendimize cevaplar arayabiliriz. Örneğin sınır koymanın saçma olduğunu düşünebilirim fakat sınır koymadığımda sürekli olarak çevrem tarafından istemediğim davranışlara maruz kalabilirim. Sınır koyunca karşı tarafın üzüleceğini, küseceğini veya eskisi kadar sevmeyeceğini düşünüyor olabilir. Bu sebeple sınır koymak yerine geçiştirmek, lafı dolandırarak üstünü kapatmak, şaka ile karışık net olmayan cevaplar vererek ilişkisini zarar görmeden devam ettireceğine inanır. Fakat ifade edilmemiş her duygu ve düşüncenin ilişkilerimize bir şekilde yansıyacağını ve sonrasında daha zor bir iletişime dönüşeceğini fark edemeyiz.
Bazı ebeveynler çocuklarının yaptığı olumsuz davranışlar sonucu üzülmesin diye hiçbir şey demezler. Sınır çizilmeyen çocuklar rüzgarda uçan yaprak misalidir. Sınırlar belirlendikten sonra o sınırlar içerisinde çocuğa alan tanınması gerekir. Çocuğuna kıyamayan aileler farketmeden çocuklarına sınır koymanın olumsuz bir şey olduğunu aşılamış olurlar. Bunun karşılığında çocuk hep daha fazlasını ister veya istediği şekilde davranma hakkını kendinde bulur. Sınır koyulmayan kişi her zaman daha fazlasını yapma hakkını sizde bulabilir.
Havaalanında pistin çizgileri belli değilse pilot uçağı nereye indireceğini bilemez. Sınır koymak iki tarafın iletişime nerede ve nasıl başlayıp nerede ve nasıl bitireceğini bilmesine yardımcı olur. Aynı zamanda karşınızdaki kişinin duygu manipülasyonunda bulunmasını veya sürekli olarak istekte bulunmasını engeller. Hayır diyemeyen kişiler genellikle üzerlerinde çok fazla yük olduğunu söylerler. Yorgun zihin ve bedenlerini hiçe sayarak daha da fazlasını alırlar. Bu kişi görülmek ,duyulmak, saygı görmek, takdir edilmek, onaylanmak için hep daha fazlasını kabul edebilir. Bu nedenle sınır koyamayan kişiler sınır koymak yerine sınır koyarlarsa ne olacağını, sınır koymanın kendileri için anlamını sorgulamadan davranışlarını değiştirmeleri çok zordur. Bu şekilde neye ihtiyaçları olduğunu da keşfederler. Karşı taraftan ne bekliyorsak kendimize vermenin yollarını bulmalıyız.
Psikolojik Danışman Ekrem Çağrı Öztürk ,'' En nihayetinde hepimiz kendimize ebeveynlik yapmanın yollarını bulmalıyız. Aksi durumda her zaman bir başkasından beklenti içinde olduğumuz başkalarına bağlı bir yaşamı seçmiş oluruz.'' dedi.