Bu çağın lalesi Bitcoin mi?

Bitcoin rekor üstüne rekor kırıp, piyasada kripto para çılgınlığı sürerken Hürriyet gazetesi yazarı Uğur Gürses yaşananları mercek altına aldı.

Haberin Devamı

Bugünlerde fiyat artışı ile tam bir çılgınlık halini alan kripto para Bitcoin konuşuluyor. Öyle ki, geçen yıl bu zamanlarda 770 dolar olan bu sanal paranın fiyatı, geçen hafta 18 bin 464 dolara vurdu. Sonra geriledi. Bir yılda 20 katı aşan bu artış; para kazanma hırsı olanların “uyuzunu” kaşıyor. Geçen yıl 10 bin dolarlık Bitcoin alanlar, bugünlerde kabaca 200 bin dolara ulaşmış durumdalar.

Bitcoin’de yaşananlar, dünyada yaşanan ilk “mali balon” olarak görülen 1630’lu yıllarda Hollanda’daki “lale çılgınlığına” benzetiliyor. O yıllarda, çılgınca artan taleple lale soğanlarının yükselerek olağanüstü fiyat seviyesine erişmesi, sonra da çökmesine tanık olunmuştu.

Geçen hafta konuştuğum bir bankacı, 5 yıl önce bu zamanlarda fiyatı 13 dolar olan Bitcoin alıp şimdi milyon dolarlık varlığı olan teknoloji meraklısı gençlerden bahsediyordu.

Gelecekte yaygın biçimde elektronik para kullanacağız. Nakit olmayacak. Merkez bankaları buna hazırlanıyorlar. Oysa Bitcoin farklı; şifreli ve aracısı olamadan birebir çalışan bir para, değer aktarım aracı. Bitcoin bir merkezi otorite olmadan iki taraf arasında ödeme ya da para transferi yapılabilen şifreli bir para sistemi. Üçüncü bir taraf yok arada; para trafiğini izlemek de olanaklı değil.

Haberin Devamı

Peki Bitcoin neden artıyor?

Arzı sınırlı olan Bitcoin’in fiyatı artıyor; çünkü alıcısı yani talebi artıyor. Talep artarken arzı o oranda arttırmak mümkün değil. Fiyat arttıkça; arzın sınırlı olduğunu bilen, talebin devam edeceğini gören alıcılar sanal pazara geliyor. Bu da fiyatı “roketliyor”.

...

Ancak öte yandan bu sanal paraya temkinli yaklaşanlar da haksız değil.

Bitcoin, bir merkez ya da merkez bankası olmadan, bir otoritenin denetimi altında olmadan serbestçe sanal tedavülü olan bir parasal sistemin parası. Bu yüzden düzenleme ya da denetleme bu hali zor.

...

Bitcoin’e mesafeli bakan şüpheci analistler, bunun sonunda “sona kalanın elinde patlayacak” bir “Saadet zinciri” olabileceği şerhini not düşüyorlar. Kimileri de, mali değerinden çok “birebir” işleyen yapısı nedeniyle suç ve terör bağlantılı mali akışların izlenemeyeceği kaygılarını dile getiriyor.

...

Basel Komitesi ve İsveç Merkez Bankası Başkanı Stefan Ingves gibi bankacılık ve merkez bankacılığının uzmanı bir isim, Bitcoin gibi yatırımları finansal istikrar açısından çok tehlikeli görüyor. Bunu varlık balonlarına benzetiyor; “Kripto varlık olabilir ama kripto para değil” diyor.

Axel Weber gibi bir eski merkez bankacı da terör ve para aklama gibi olasılıkları da gözeterek bu alandaki potansiyelin farkında; merkez bankalarının kripto paraları anlamaya çalışmaları ve geleceğe dönük olarak bu gelecek mimarisinin gerisinde kalmamalarını öneriyor.

Haberin Devamı

Yazının tümünü okumak için tıklayın