Orhan Pamuk Nobel'i törenle aldı
2006 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Orhan Pamuk, Stockholm’de İsveç Kralı 16’ncı Carl Gustaf’ın elinden ödülünü aldı.
İsveç'in başkenti Stockholm'deki Konser Salonu'nda düzenlenen tören, Stockholm Filarmoni Orkestrası'nın çaldığı, İsveçlilerin ''Kral Marşı'' ile açıldı.
Törene İsveç Kralı 16’ıncı Carl Gustaf, Kraliçe Silvia, Veliaht Prenses Viktoria, Prenses Madeleine, Prens Kral Philip ve Kral'ın amcasının eşi Lilian ile birlikte Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Necip Egüz ve eşi Şenay Egüz'ün de aralarında bulundugu bin 600 davetli katıldı.
Wolfgang Amadeus Mozart'ın eserlerinin çalınmasıyla başlayan ödül törenine Orhan Pamuk kızı Rüya ile birlikte geldi. Orhan Pamuk'un, ödüllerin verildiği salondaki sahneye gelirken oldukça neşeli olduğu görüldü.
İsveç Akademisi Daimi Sekreteri ve Nobel Ödül Komitesi üyesi Profesör Horace Engdahl, Pamuk'u Türkçe takdim etti.
Konuşmasına, komite tarafından ödül sahibi ilk açıklandığında kullanılan ''kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulan Orhan Pamuk'' diyerek başlayan Engdahl, yazarın kitaplarına ve İstanbul tutkusuna ayrıntılı biçimde atıfta bulundu.
PAMUK BBC'Yİ REDDETTİ
"Vazgeçilmez edebiyat toprağı"
Profesör Engdahl ''yazar Orhan Pamuk'un doğduğu kenti, Dostoyevski'nin St. Petersburg'u, James Joyce'un Dublin'i ve Proust'un Paris'i yaptığı gibi, vazgeçilmez edebiyat toprağı haline getirdiğini'' söyledi.
Engdahl, Pamuk'un diğer ünlü yazarlar gibi bunu başardığını, doğduğu kenti dünyanın farklı bölgelerinden okurlara hemen hissettirerek ve kabul ettirerek başka bir şekilde yaşatma imkanı sağladığını ifade etti.
Profesör Engdahl, yazarın Doğulu gibi anladığını Batılı bir yöntemle okuyucuya yansıttığını belirtti.
Pamuk'a Türkçe seslendi
Engdahl, Pamuk'un romanlarında Batı formlarını kullanırken, okuyucusunu başka duygular, kimlikler ve diğer kültürler arasından inançlar ve hikayeler labirentine sürüklediğini kaydetti.
Engdahl, konuşmasının sonunda, İsveç Kralı 16'ncı Carl Gustaf'ı, Pamuk'a ödülünü vermek üzere sahneye davet etti.
Orhan Pamuk'u ödülünü Kral 16’ncı Carl Gustaf'ın elinden alması için önce İsveççe ve İngilizce davet eden İsveç Akademisi Sekreteri Horace Engdahl, yazar ile eserlerini anlattıktan sonra, "Sizi içtenlikle kutluyorum ve İsveç Akademisi adına ödülünüzu Kral'ın elinden almanızı rica ediyorum" diyerek Türkçe davette bulundu.
Kral Gustaf, Nobel diploması, madalyası ve 10 milyon İsveç Kronu içeren ödülü Pamuk'a takdim etti. Ödülünü alan Orhan Pamuk'u ilk kutlayan ise sahneye gelen kızı Rüya oldu.
Törende fizik dalında John C. Mather ve George F. Smoot, kimya dalında Roger D. Kornberg, tıp dalında Andrew Z. Fire ve Craig C. Mello ile ekonomi alanında Edmund S. Phelps ödül aldı.
Nobel töreninin ardından İsveç Kralı 16'ncı Carl Gustaf, yaklaşık bin 300 davetliye Stockholm şehir salonunda resmi akşam yemeği verdi. Tören İsveç televizyonundan naklen yayınlandı.
Ödül 1901'den bu yana dağıtılıyor
Uluslararası Nobel Ödülü, 1901 yılından bu yana dünyada fizik, kimya, ekonomi, tıp, edebiyat ve dünya barışı için çalışan kişilere Stockholm'deki Nobel Vakfı tarafından veriliyor.
Ünlü bilim adamı yazar Alfred Nobel'e atfedilen ödülü kazananlara, madalya, diploma ve para ödülü veriliyor. Her yıl Nobel'in ilgili komiteleri, dünyada fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış için çalışmalarıyla ünlü kişilerin aday gösterilmesi için bilim adamları, akademisyenler, araştırmacılar ve parlamentolara Nobel adayı belirlemeleri için çağrıda bulunuyor.
12 Ekim'de açıklanmıştı
İsveç Akademisi, 12 Ekim'de düzenlediği basın toplantısında, '2006 Nobel Edebiyat Ödülü'nün, kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulan Orhan Pamuk'a verildiğini' duyurmuştu.
İsveç Akademisi'nin resmi internet sitesinde Türkçe olarak yer alan resmi duyurunun 'Kaynakça' başlıklı bölümünde, Pamuk'un 'roman sanatında, kimliklerle ve çift kişiliklilik motifleriyle oynamasıyla ün kazandığı' belirtiliyor.
Orhan Pamuk'un kişisel biyografisinin yanı sıra eserleriyle ilgili ayrıntılı incelemeye de yer verilen duyuruda, Pamuk'un, 'büyürken geleneksel Osmanlı tarzı aile yaşamından Batı yaşam tarzına geçişi yaşadığını' söylediği ifade ediliyor.
Pamuk ile ilgili duyurudan..
Pamuk'un şimdiye kadar yayımlanmış romanlarının kısaca tanıtılıp değerlendirildiği duyuruda, şunlar belirtiliyor:
"Pamuk, üçüncü kitabı Beyaz Kale ile (1985) uluslararası alanda dikkat çekti. Bu kitap, şekil olarak 1600'lü yıllarda geçen tarihi bir roman, ama içerik olarak her şeyden önce benliğimizin değişik öykü ve kurgularla nasıl yapılandığını ele alan bir anlatıdır. Kişilik, değişken bir yapı olarak ortaya konulmaktadır. Romanın, köle olarak, genç ve bilgili biri olan Hoca'ya satılan Venedikli kahramanı, Hoca da kendi yansımasını görür. Birbirlerine yaşam öykülerini anlattıklarında aralarında bir kişilik değişimi olur. Belki bu, bir bakıma sembolik olarak Avrupa romanının yabancı bir kültür tarafından esir alınması ve onunla birleşmesidir."
Pamuk'un, 'roman sanatında, kimliklerle ve çift kişiliklilik motifleriyle oynamasıyla ün kazandığı' belirtilen duyuruda, yazarın benzer bir sorunlar yumağının bulunduğu Kara Kitap (1990) adlı romanı için, "Türk yazınında sosyal gerçekçiliğin egemenliğini kesin olarak kırdı. Bu, Türkiye'de en azından sufizmle bağlantısı nedeniyle tartışma yarattı" ifadesi kullanıldı.
Duyuruda, Benim Adım Kırmızı (2000) adlı romanında ana konu olarak 'Doğu ile Batı arasındaki ilişkiyi" alan Pamuk'un son romanı Kar'ın (2002), "bir aşk ve yaratı öyküsü olmaya doğru gelişirken aynı zamanda günümüz Türkiye toplumunda dikkat çeken siyasi ve dini çelişkileri uzmanca tarif ettiği" kaydedildi.
Duyuruda, "Pamuk, kendisini siyasi hevesleri olmayan, edebiyat yazarı olarak görse de ülkesinde tartışmacı bir fikir adamı olarak tanınıyor. İslam dünyasında Salman Rüşdi'ye karşı çıkarılan fetvayı kınayan ilk yazar o oldu. 1995'te Türk meslektaşı Yaşar Kemal mahkemeye çıkarılınca ondan yana tavır koydu" denildi.
Pamuk'un Ermeni soykırımıyla ilgili sözleri üzerine "hakkında açılan davanın geniş uluslararası protestolara yol açtığı, davanın daha sonra düşürüldüğü" ifade edilen duyuruda, Orhan Pamuk'un Nobel Edebiyat ödülünden önce kazandığı diğer edebiyat ödülleri ise şöyle sıralandı:
*Milliyet Roman Yarışması ödülü (1979-Mehmet Eroğlu ile paylaştı)
*Orhan Kemal Roman ödülü (1983)
*Madaralı roman ödülü (1984)
*The Independent Award for Foreign Fiction (1990)
*Prix de la Decouverte Europeenne (1991)
*Prix France Culture (1995)
*Prix du Meilleur Livre Etranger (2002)
*Premio Grinzane Cavour (2002)
*The IMPAC Dublin Award (2003)
*Ricarda-Huch-Preis (2005)
*Der Friedenspreis des Deutschen Buchhandels (2005)
*Prix Medicis etranger (2005)
*Prix Mediterranee Etranger (2006)
Daha önce kazananlar
Nobel Edebiyat ödülünü 1982'den bu yana kazananların listesi şöyle:
2006: Orhan Pamuk (Türkiye)
2005: Harold Pinter (İngiltere)
2004: Elfriede Jelinek (Avusturya)
2003: John Maxwell Coetzee (Güney Afrika)
2002: İmre Kertesz (Macaristan)
2001: V.S. Naipaul (İngiltere)
2000: Gao Şingcian (Çin)
1999: Günter Grass (Almanya)
1998: Jose Saramago (Portekiz)
1997: Dario Fo (İtalya)
1996: Wislawa Szymborska (Polonya)
1995: Seamus Heaney (İrlanda)
1994: Kenzaburo Oe (Japonya)
1993: Toni Morrison (ABD)
1992: Derek Walcott (St. Lucia)
1991: Nadine Gordimer (Güney Afrika)
1990: Octavio Paz (Meksika)
1989: Camilo Jose Cela (İspanya)
1988: Necib Mahfuz (Mısır)
1987: Joseph Brodsky (ABD)
1986: Wole Soyinka (Nijerya)
1985: Claude Simon (Fransa)
1984: Jaroslav Seifert (Çekoslovakya)
1983: William Golding (İngiltere)
1982: Gabriel Garcia Marquez (Kolombiya)
ORHAN PAMUK BBC'Yİ REDDETTİ
Orhan Pamuk, ödül töreni öncesinde, İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin geleneksel olarak ödül kazananlarla yaptığı özel programa katılmadı.
Pamuk'la yapılan ön görüşmede, kendisine, Nobel Edebiyat Ödülü’nün verilmesinin "siyasi olup olmadığının sorulacağı" bildirildi. Pamuk, bunun üzerine programa katılmayı reddetti.
Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesine konuşan Pamuk, ''Nobel ödüllü bir yazar olarak, artık politik ayrıntılar hakkında konuşmak istemiyorum. Bazen kızıp, çenemi tutamadığım olabilir. Ama ilke olarak, dünyaya kültür penceresinden bakıyorum'' dedi.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
İngiltere basınında Esma Esad iddiası: Sağlık durumu kötü, yaşama şansı yüzde 50
Kazakistan'da 38 kişinin öldüğü uçak kazası: Düştü mü, düşürüldü mü? Bu görüntüler tartışma başlattı…
Son Dakika | Bakü'den Havalanan Uçak Kazakistan'da Düştü! İşte Adım Adım İrtifa Kaybeden Uçağın Radar Kayıtları...
Beyaz Saray’da Noel hazırlıkları tamamlandı
Özgür Suriye'nin Sığınmacısı Esma Esad: İngiltere'de O'nu İsteyen Yok!