İlk itiraz Avrupa’dan sonra da ABD’den gelmişti! Nedir bu NATO? Önemi Nedir, Nasıl Kuruldu? Türkiye Ne Zaman Katıldı?

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 2019 yılında yaptığı açıklamada, NATOnun beyin ölümünün gerçekleştiğini ifade ederek, ittifakın geleceği hakkında endişelerini dile getirmişti. Macron, NATOnun stratejik yönünün zayıfladığını ve özellikle ABDnin tek taraflı kararlar almasının, örgütün işleyişine zarar verdiğini savunmuştu. Bu yorumlar, NATO üyeleri arasında tartışmalara yol açarken, Fransanın ittifak içindeki rolünü yeniden değerlendirmesi gerektiği mesajını verdi. Macron'un bu açıklamaları, NATOnun gelecek vizyonu ve Avrupa savunma politikaları hakkında geniş çapta tartışmalara neden olmuştu.Öte yandan, eski ABD Başkanı Donald Trump da NATO'yu eleştiren açıklamalar yapmıştı. Başkanlık döneminde Trump, NATO üyelerinin savunma harcamalarına katkı sağlamadığını ve birçok ülkenin taahhütlerine uymadığını vurgulamıştı. Trump, özellikle Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin savunma bütçelerini artırmaları gerektiğini savunmuş ve Amerikanın finansal yükünü hafifletmeleri gerektiğini belirtmişti. Trumpın NATOya yönelik sert eleştirileri, Avrupa ile ABD arasındaki ilişkilerde gerilim yaratmıştı. Bu çıkışlar, NATOnun kolektif savunma anlayışını sorgulayan önemli açıklamalar olarak kayda geçmişti. Rusya ve Ukrayna arasında barış müzakereleri sürerken NATO yine, yeniden sıcak bir başlık olarak gündemde. Peki, nedir bu NATO? Önemi nedir ve nasıl kuruldu? Türkiye ne zaman NATOya katıldı, Türkiyenin NATO için önemi ne? NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), 4 Nisan 1949 tarihinde Washington D.C.'de imzalanan bir antlaşma ile kuruldu. Kuruluş amacı, üye ülkeler arasında güvenliği sağlamak ve ortak savunmayı desteklemek olarak belirlendi. Başlangıçta 12 ülkenin imzaladığı bu antlaşma, günümüzde 32 üyeli bir ittifaka dönüşmüştür. NATO'nun temel ilkelerinden biri, üye ülkelerden birine yapılacak saldırıya, diğer üyelerin de ortak savunma ilkesine dayalı olarak müdahale etmesidir. Bu ilke, NATO'nun 5. Maddesi ile belirlenmiştir ve örgütün faaliyetlerinin merkezinde yer alır. Soğuk Savaş döneminde NATO, Batı dünyasının Sovyetler Birliğine karşı savunmasını güçlendiren önemli bir yapı olmuş, günümüzde ise terörizm ve siber saldırılar gibi yeni tehditlere karşı da faaliyetlerini sürdürmekte. NATO, askeri bir ittifak olmanın yanı sıra, üye ülkeler arasında siyasi ve ekonomik iş birliğini teşvik eden bir platform olarak da öne çıkmakta.NATOnun önemi, sadece askeri savunma alanıyla sınırlı değildir. Örgüt, dünya genelinde barışın korunmasına yönelik çeşitli operasyonlar ve insani yardımlar gerçekleştirirken, aynı zamanda üyeleri arasında demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi ortak değerlere dayalı iş birlikleri sağlar. NATO, üye ülkelerin dış güvenliğini sağlamaya yönelik iş birliklerini güçlendirirken, aynı zamanda küresel tehditlere karşı birlikte hareket etmeyi teşvik eder. Türkiye, 18 Şubat 1952 tarihinde NATOya katılarak, örgüte üye olan 16. ülke olmuştur. NATO üyeliği, Türkiye'nin Batı ile olan güvenlik ilişkilerini derinleştirmiş ve Sovyetler Birliği'nin bölgedeki etkilerine karşı bir güvenlik kalkanı oluşturmuştur. Türkiye'nin jeopolitik konumu, NATO için stratejik bir avantaj yaratırken, Türkiye de örgütün sağladığı güvenlikten faydalanmaya başlamıştır. NATO üyeliği, Türkiye'nin savunma politikalarını ve dış ilişkilerini de şekillendirmiştir. NATO, Türkiye için güvenlik alanında önemli bir rol oynamakta. Üye olduğu günden bu yana Türkiye, örgütün güneydoğu kanadında kritik bir noktada yer almakta ve bölgesel güvenlikteki etkisini artırmakta. NATOnun sağladığı askeri iş birliği, Türkiyenin savunma kapasitesini güçlendirmiş ve bölgesel istikrarın sağlanmasına katkı sunmuştur. Türkiye, NATO içindeki askeri gücüyle de örgütün karar alma süreçlerinde önemli bir aktör olmaktadır.NATO, küresel güvenlik için önemli bir yapı olmaya devam etmekte ve üyeleri arasında güçlü bir dayanışma oluşturmakta. Türkiyenin NATO üyeliği ise, ülkenin savunma politikalarına önemli bir yön verirken, bölgesel güvenlikteki rolünü pekiştirmekte. NATOnun ortak savunma ilkesine dayalı yapısı, sadece üye ülkeler için değil, küresel barış için de bir güvence oluşturmayı hedefliyor. Arnavutluk, Almanya, ABD, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, İzlanda, Kanada, Karadağ, Kuzey Makedonya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Yunanistan NATO'ya üyelik başvurusunu İsveç ile birlikte 18 Mayıs 2022'de yapan Finlandiya, ittifaka 2023 yılının nisan ayında katıldı. İsveç ise 7 Mart 2024'te NATO'ya üye oldu. Sırbistan, NATO üyesi olmamakla birlikte, 14 Aralık 2006 tarihinden beri Barış için Ortaklık Programına dahil.