Dünyada 2023'e damga vuran olaylar

Yerinden edilen milyonlarca insan, termometrelerde görülen zirveler, İsrail-Hamas savaşı, Prigojin'in uçak kazası, bir oyuncak bebekle ilgili filme akın eden kalabalıklar... İşte 2023'ten öne çıkan bazı başlıklar...Aşırı sıcaklıklar, İsrail-Hamas savaşı, evlerinden olan milyonlar ve bir oyuncak bebekle ilgili filme akın eden kalabalıklar; 2023 yine uç olaylarla dolu bir yıldı Çatışmalar veya insani krizler nedeniyle dünya çapında yerinden edilen insanların sayısı, 7 Ekim'de İsrail-Gazze savaşı başlamadan önce zaten rekor düzeydeydi ve bu da sorunun daha da büyümesine neden oldu. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (BMMYK) göre, eylül ayı sonu itibarıyla Ukrayna, Sudan, Myanmar ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki savaşlar ve Taliban yönetimindeki Afganistan'daki insani kriz nedeniyle 114 milyon insan yerlerini terk etmek zorunda kaldı. O zamandan beri onlara en az 1,9 milyon Gazzeli katıldı. Avrupa Birliği'nin iklim gözlemcisi Kopernik'e göre, kayıtların tutulmasına başlandığından beri en sıcak yılı olma yolunda ilerleyen 2023'te sıcaklık rekorları birbiri ardına geldi. Kuzey yarımkürede şimdiye kadarki en sıcak yaz yaşandı ve güney yarımkürenin kış mevsiminde de sıcaklık rekorları kırıldı. Arjantin'in başkenti Buenos Aires, 1 Ağustos'ta 30 santigrat dereceyle tarihteki en sıcak gününü yaşadı. BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi'ne göre Hindistan, 2023 ortalarında Çin'i geçerek dünyanın en kalabalık ülkesi haline geldi ve dünyadaki sekiz milyar insanın yaklaşık 1,43 milyarına ev sahipliği yaptı Çin'in nüfusu 2022'de 1,426 milyarla zirve yaptıktan sonra altmış yıldır ilk kez düşmeye başladı. Uzmanlar, 2100 yılına gelindiğinde Çin'in nüfusun Hindistan'ın yalnızca yarısı kadar olabileceğini söylüyor. Uluslararası Enerji Ajansı iklim için kötü bir haber verdi. Tüm fosil yakıtların en kirlisi olan kömürün küresel tüketiminin 2023'te tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 8,5 milyar tona ulaştığını söyledi. Ancak BM'nin yıllık iklim zirvesine katılan ülkeler ilk kez kömür, petrol ve gazdan uzaklaşma konusunda görüş birliğine vardı. Greta Gerwig'in yönettiği Margot Robbie'nin oyuncak markası Mattel'in ikonik bebeği Barbie rolünü oynadığı gişe rekorları kıran Barbie filmi, dünya çapında gösterime girmesiyle, sinemalar pandemi sonrası çok ihtiyaç duyulan desteği elde etti. Film milyar dolarlık gişe rekoruna Warner Bros'un 100 yıllık tarihindeki tüm filmlerden daha hızlı ulaştı. Film aynı zamanda Gerwig'i şimdiye kadarki en yüksek hasılat yapan kadın yönetmen yaptı. Sırp tenis efsanesi Novak Djokovic, koleksiyonuna üç Grand Slam (Avustralya Açık, Fransa Açık ve ABD Açık) daha ekleyerek 24 tek erkekler şampiyonluğuna ulaştı. İlerleyen yaşına rağmen Djokovic 22 şampiyonluğu bulunan İspanyol Rafael Nadal'ın önünde rekoru elinde tutuyor.Sırp Novak Cokoviç artık 24 Grand Slam şampiyonluğuna sahip tek erkek olarak 1960 ve 70'lerde 24 şampiyonluk elde eden Avustralyalı kadın tenisçi Margaret Court ile ortak rekorun sahibi. Queen'in solisti Freddie Mercury'nin en iyi şarkılarının neredeyse tamamını bestelemek için kullandığı piyano ve Bohemian Rhapsodynin orijinal el yazması eylül ayında Londra'da açık artırmaya çıkarıldığında 61 ülkeden 2 bin katılımcının hazır bulunmasıyla bir rekor kırıldı.Mercury'nin ünlü Yamaha G2 Baby Grand piyanosu 3 milyon sterlinin üzerinde bir fiyata satılırken müzayede de Mercury'ye ait bıyık tarağından, bahçe kapısına kadar çok sayıda özel eşya yer aldı Avrupa Birliği bu yıl gizlilik ve diğer ihlaller konusunda büyük teknoloji şirketleri üzerindeki denetimini artırdı. Facebook, Avrupalıların verilerinin kullanılma şekillerine rıza göstermesini gerektiren AB kurallarını ihlal ederek kişisel verileri ABD'ye yasa dışı olarak aktardığı için İrlanda'da 1,2 milyar euroluk rekor para cezasına çarptırıldı. Portekizli çoban köpeği Bobi, şubat ayında Guinness Dünya Rekorları tarafından dünyanın en yaşlı köpeği olarak seçilmesinden aylar sonra hayatını kaybetti.Tipik yaşam beklentisi 12-14 yıl olan safkan Rafeiro, 21 Ekim 2023'e ladar 31 yıl 165 gün yaşadı ve sahipleri onun uzun ömürlülüğünü kısmen insan yemekleri ile beslenmesine borçlu olduğunu belirtti. Hamas'ın 7 Ekim saldırısının ardından başlayan çatışmaların ardından İsrail, Gazze'yi yoğun bombardımana tuttu. Binlerce kişi hayatını kaybetti. İsrail'in uyguladığı topyekûn kuşatma nedeniyle Gazze'de su, elektrik, gıda ve ilaç sıkıntısı yaşandı. Rus ordusu, 24 Şubat 2022'de başlayan savaşta bu yılın ocak ayında 300 bin yedek askerle takviye edilen güçleriyle Ukrayna'nın doğusundaki Donbass bölgesinde yeniden saldırıya geçti. Moskova, mayıs ayında işgalinden bu yana en uzun ve en kanlı savaşın ardından Bahmut'un ele geçirildiğini duyurdu. Kiev, Moskova'nın işgal ettiği toprakları geri almak amacıyla haziran ayında karşı saldırı başlattı; ancak sadece güney ve doğudaki birkaç köyü geri almayı başardı. 24 Haziran'da Wagner grubundan isyancı savaşçılar Moskova'ya doğru yürüyüşe geçti. Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sert duruşu sonrası geri adım atan grubun lideri Yevgeni Prigojin, iki ay sonra uçak kazasında öldü. Kiev, Kasım ayı ortasında Rus ordusunu güneydeki Herson bölgesinde birkaç kilometre geri püskürttüğünü iddia etti. (kaynak: Euronews Türkçe)