SON DAKİKA
Havası kirli şehirlerin diyabet oranları da yüksek
TÜRKİYE’NİN en kirli havasına sahip şehirleri olan Bursa, Malatya, İstanbul, İzmir ve Ankara’da görülen diyabet (şeker hastalığı) oranları; Türkiye ortalaması olan yüzde 14’ün üzerinde yer alıyor.
İlknur SARGUT-Hüseyin ÇAKMAK/İSTANBUL, (DHA)- TÜRKİYE’NİN en kirli havasına sahip şehirleri olan Bursa, Malatya, İstanbul, İzmir ve Ankara’da görülen diyabet (şeker hastalığı) oranları; Türkiye ortalaması olan yüzde 14’ün üzerinde yer alıyor. Temiz havasıyla bilinen Trabzon’da ise bu oran sadece yüzde 9’larda.
Amerikalı bilim adamları, güvenli varsayılan seviyelerde bile hava kirliliğinin diyabet riskini arttırdığını tespit etti. Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin yaptığı araştırmaya göre, şeker hastalığını tetikleyen etmenlerden biri de hava kirliliği. Türkiye’deki sonuçlar da bu araştırmayı doğruladı. Türk Toraks Derneği tarafından açıklanan son veriler; Dünya Sağlık Örgütü referans verileri baz alındığında, Türkiye’deki 81 ilden 80’inin havasının kirli olduğunu ortaya koydu. Araştırma Türkiye'nin en kirli 5 şehrinin Bursa, Manisa, Adana, Denizli, Niğde olduğunu tespit etti. Bu illerin diyabet oranları da şaşırttı.
"KİRLİ HAVA BU RİSKİ ARTIRIYOR"
Hava kirliliğinin obezite ve diyabet oranını arttırdığını anlatan Medicana Beylikdüzü Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Fevzi Balkan, “Diyabetin oluşma nedeni, hava kirliliği nedeniyle ortaya çıkan toksinler. Vücut bu toksinlere maruz kalıyor. Bunun sonucunda endotel doku bozulduğu için insülin direnci ve hormonunun vücuda etki etmesi zorlaşıyor. Dolayısıyla insülin direnci, kalp problemleri, metabolik bozukluklar gelişiyor. Bunların hepsi diyabet riskini artırıyor” dedi.
"KİRLİ ŞEHİRLER MALATYA VE BURSA ŞEKER HASTALIĞINDA İLK SIRADA"
Türkiye’de 2010 yılında yapılan TURDEP araştırmasını hatırlatan Doç. Dr. Fevzi Balkan, “Araştırma, Türkiye'nin diyabet ortalamasını yüzde 13.7 olarak gösteriyor. Yani 7 kişiden birinde diyabet görülüyor. Kırsal kesim ve şehirde oranlar değişiklik gösteriyor. En fazla diyabetin görüldüğü illerimiz Malatya ve Bursa. Oranlar, Malatya’da yüzde 20.2, Bursa'da yüzde 20'nin üzerinde yani bu iki ilin diyabet oranları Türkiye ortalamasının üzerinde. Üç büyük ilimiz, İstanbul, Ankara ve İzmir'de de durum çok farklı değil. Buralarda da diyabet oranları Türkiye ortalamasının üzerinde yer alıyor. Gaziantep, Denizli gibi illerde de diyabet oranları yüzde 15'in üzerinde. Hava kirliliğinin fazlalığı diyabet etmenlerinden biri olabilir” diye konuştu.
"BURSA’DA 5 KİŞİDEN BİRİNİN ŞEKERİ VAR"
Türkiye'de her 7 kişiden birinde, Bursa'da ise her 5 kişiden birinde diyabet olduğunu belirten Doç. Dr. Fevzi Balkan, “Etkenlerin başında hava kirliliği yer alabilir. Trabzon ise yüzde 9 ile diyabet oranının en düşük olduğu illerimizin başında geliyor. Tabi temiz yayla havası olduğunu düşünürsek yine diyabet ile hava kirliliğinin ilişkisini görürüz” dedi.
"ÜÇ KİŞİDEN BİRİ OBEZ"
Diyabette genetik faktörler önemine dikkat çeken Balkan, şöyle devam etti:
“Bir diğer şey ise stres. Maalesef büyük şehirlerde stres çok fazla. Araba kullanım oranı çok fazla, trafikte geçirdiğimiz süre çok fazla. Bunların hepsi tabi ki etken ama en önemli etken kilo kontrolü. Kilo kontrolü çok önemli diyabeti engellemek için. Çünkü kilo insülin direnci, insülin direnci ve diyabet birebir ilişkili. Türkiye'de maalesef her 3 kişiden birinde obezite görülmekte. En son veriler yüzde 32 obezite sıklığı diyor bu da her 3 kişiden birinde obezite görüldüğünü gösteriyor.”
"YILDA 34 BİN İNSAN HAVA KİRLİLİĞİNDEN HAYATINI KAYBEDİYOR"
'Hava kalitemiz kirli' diyen Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Hasan Bayram, "Havamız kirli, ne yazık ki hava kalitemiz iyi değil. Yapılan çalışmalar ise her geçen gün hava kirliliğinin arttığını gösteriyor. Oranlar, Dünya Sağlık Örgütü'nün güvenli dediği oranların bile insan sağlığını olumsuz etkilediğini gösteriyor. Hava kirliliği bakımından en riskli grup kronik hastalığı olanlar. Koah dediğimiz kronik solunum yolu rahatsızlığı olan kişiler, astım hastaları, kalp hastaları, yüksek tansiyonu olan kişiler, beyin hastalığı olan kişilerin hassasiyeti oldukça fazla. Bu hastalıklara bağlı ölüm oranlarında artış görülebilir. Dünyada yılda 7 milyon civarında insan hava kirliliğine bağlı olarak erkenden hayatını kaybediyor. Türkiye'de ise yılda yaklaşık 34 bin insan hava kirliliğine bağlı olarak erken dönemde hayatını kaybediyor" ifadelerini kullandı.
"ANNE KARNINDAKİ BEBEK BİLE ETKİLENİYOR"
Hava kirliliğinin çocukların akciğer gelişimini olumsuz etkilediğini vurgulayan Prof. Dr. Hasan Bayram, "Çalışmalar hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan çocukların akciğer gelişiminin havanın daha temiz olduğu yerlere göre daha düşük olduğunu göstermiş. Hava kirliliği ne yazık ki çocukların akciğer gelişmişini olumsuz etkiliyor. Çalışmalar havanın kirli olduğu bölgelerde anne karnındaki bebeğin dahi etkilendiğini ortaya koyuyor. Havanın kirli olduğu bölgelerde dünyaya gelen bebeklerin doğum ağırlığının düşük olduğu ortaya çıkmış. Bu çocuklarda erken dönemlerde çeşitli solunum hastalıklarına bağlı belirtilerin daha çok olduğunu ortaya koymuş" dedi.
(FOTOĞRAF-GÖRÜNTÜ)
