Şimdi gelelim sporda başarıların nasıl da farklı spor branşlarına ilgiyi arttırdığına? 2000’li yılların başını hatırlayanlar, mutlaka hafızalarında 12 Dev Adam şarkısını canlandıracaklardır. Ülkemizde düzenlenen Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda Milli Basketbol Takımımızın üstün başarısı, bir anda sokaklarda oynayan çocukları ve gençleri basketbol oynamaya sevk etmişti. Bu başarı belki de ülkemizde ilk defa futbol branşının, hegomanyasının kırılmasına vesile olmuştu. Daha doğrusu futbolun yanında, başka bir branşın da çocuklar ve gençler tarafından ciddi şekilde oynanmaya başlanmıştı. İşte o günler belki de Fenerbahçe ve Anadolu Efes’in Euroleague şampiyonluklarına temel olmuştu.
Tekrar Mete Gazoz’un okçuluktaki bu üstün başarısına gelecek olursak, ülkemizde yeni spor branşlarına ilgi oluşturmak istiyorsak, Mete gibi birçok genç yetiştirmeliyiz. Özellikle sporun sadece futboldan oluşmadığını çocuklara ve gençlere iyi anlatabilmeliyiz. Bunu yaparken de Mete Gazoz gibi farklı branşlarda başarılı sporcuların hayat hikayelerini iyi aktarmalıyız.
Gelin hadi biraz da okçuluk branşını tanıyalım. Okçuluk, kökeni insanoğlunun avcılık günlerine dayanan, oku bir yay aracılığıyla hedefe göndermeyi amaçlayan spor dalı. Eski zamanlarda avlanmak, saldırmak vb. amaçlarla kullanılıyordu. Belki de olimpiyat tarihinin milattan önce düzenlenen organizasyonlarının ruhunu taşıyan ender spor branşlarından biri okçuluk. Türk tarihinde de okçuluğun yeri her zaman ayrıdır. İlk Türk Devletlerinden, Osmanlı Devleti dönemine kadar okçular, her zaman savaşlarda önemli bir konumda oldular. Hatta savaş dönemlerinden önce de okçuların kendi aralarında yarıştıklarına dair bilgileri tarih kitaplarından biliyoruz. İstanbul’da Okmeydanı isimli semtin olması da, Türklerin okçuluğa ne denli önem verdiğini gösteriyor. Eskiler de okçuluk savaş dönemlerini anlatsa da yeni nesil için özellikle Yüzüklerin Efendisi filmlerinden Legolas karakteri sayesinde bir dönem herkes okçuluğa aşina olmuştur.
Peki günümüzde okçuluk sporu nasıl organize ediliyor?
Okçuluk dediğimizde birkaç farklı kategoriden bahsediyor oluruz.
Ülkemizde bunları; Geleneksel Okçuluk ve Modern Okçuluk olmak üzere, iki ana kategoriye ayırmak mümkündür.
Ancak hem Geleneksel Okçuluğun, hem de Modern Okçuluğun kendi içerisinde farklı bölümleri de vardır.
Modern Okçuluk, kullanılan yay tipi temel alınarak iki ana kategoriye ayrılır:
İsimlerinden ve şekillerinden de anlaşıldığı üzere iki yay arasında ki en büyük fark Makaralı Yay’da daha çok teknoloji kullanılmasıdır.
Klasik Yay ve Makaralı Yay kategorileri arasındaki diğer önemli bir fark vardır: Her iki kategorinin ulusal ve uluslar arası organizasyonlarda yarışmaları yapılır ancak Olimpiyatlarda sadece Klasik Yay kategorisi yarışabilmektedir.
Klasik Yay ilk bakışta zihnimizde ki yay şeklindedir. Ancak yarışmalarda kullanılan modellerini gördüğümüzde birçok farkı malzeme gözümüze çarpar ve ne olduklarını merak ederiz.
Makaralı Yay ve Klasik Yay arasında en büyük fark nedir desek ve bunu şekilden bağımsız, sadece işlevsel açıdan düşünsek şöyle bir açıklama yapabiliriz: Nişan almanız gereken Tam Çekiş anında; Klasik Yay sizden en büyük güç ve efor isterken, Makaralı Yay Tam Çekişte en az kuvvet ve efor ister, çünkü Makara Sistemi ağırlığın çoğunu üzerine alır. Ayrıca şeklinden de görüldüğü üzere klasik yayda nişan almak için mercek kullanılamazken makaralı yayda, nişangah merceği de kullanılmaktadır.
Mercek kullanımı yarışmalarda bir avantaj olabilir gibi düşünülse de, hedeflerde aynı oranda küçüldüğünden ve ortalama başarı çok yüksek olduğundan, yarışmalar yine büyük bir rekabet ortamında gerçekleşir.
YARIŞMA DİSİPLİNİ
Yarışma kuralları gereği Makaralı Yay ve Klasik Yay kategorileri birbirinin rakibi olamazlar. Her iki kategorinin de kendine özel kuralları vardır.
Makaralı Yay ve KlasikYay ile atış yapan okçuların yarışma yaş grupları aynıdır. Ancak, kullandıkları yaylar, atış mesafeleri, hedef kağıtları ve bazı puanlama kuralları farklılık gösterir.
Puanlama kuralları aşağıda görüldüğü gibidir:
Yarışmalara katılacak sporcular aşağıdaki kategorilerde yarışırlar.
Veteran Erkekler 40 yaş ve üzeri,
Veteran Bayanlar 40 yaş ve üzeri,
Büyük Bayanlar 21 yaş ve üzeri,
Büyük Erkekler 21 yaş ve üzeri,
Genç Bayanlar 18-20 yaş,
Genç Erkekler 18-20 yaş,
Kadet Bayanlar 15-17 yaş,
Kadet Erkekler 15-17 yaş,
Minik Bayanlar 09-14 yaş,
Minik Erkekler 09-14 yaş.
- Minikler kategorisi kendi içinde üç farklı yaş grubuna ayrılır: 09-10 Yaş Grubu, 11-12 Yaş Grubu ve 13-14 Yaş Grubu şeklindedir.
Açık Alan Yarışmalarında; aşağıdaki kategorilere göre belirtilmiş olan mesafelerde 2 x 36'şar ok olmak üzere toplam 72 ok atışı yapılır. Seriler 6’şar ok şeklinde atılır.
Klasik Yay Büyük Erkekler ⇒ 70m
Klasik Yay Büyük Bayanlar ⇒ 70m
Klasik Yay Genç Erkekler ⇒ 70m
Klasik Yay Genç Bayanlar ⇒ 70m
Klasik Yay Kadet Erkekler ⇒ 60m
Klasik Yay Kadet Bayanlar ⇒ 60m
Makaralı Yay Tüm Yaş Grupları (Minikler Hariç) ⇒ 50m
Salon Yarışmalarında; sıralama atışları aşağıdaki kategorilere göre belirtilmiş olan mesafelerde 2 x 30'ar ok olmak üzere toplam 60 ok atışı yapılır. Seriler 3'er ok şeklinde atılır.
Klasik ve Makaralı Yay’lar Tüm Kategori ve Yaş Grupları ⇒ 18m
Her sporcu atışlarını belirli süreler içerisinde tamamlamalıdır.
Her sporcuya 3 ok için 2 dakika (120sn), 6 ok için 4 dakika (240sn) süre verilir.
Olimpik Yay Bireysel Eleme Atışları
WA kuralları ve TOF Okçuluk Yarışma Talimatı uyarınca olimpik yay eleme atışlarında set sistemi kullanılır. Her 3 okluk seri bir set olarak kabul edilir. Her set için en yüksek puanı atan sporcu 2 puan alırken düşük puan atan sporcu 0 puan alır. Setlerde beraberlik olması halinde her iki sporcuda 1'erpuan alır. Toplamda 5 seri içerisinde ilk önce 6 puana ulaşan sporcu galip sayılır. 5 set sonunda beraberlik olması halinde 1'er okluk beraberlik atışı yapılır ve merkeze en yakın oku atan sporcu yarışmayı kazanır.
Makaralı Yay Bireysel Eleme Atışları
WA kuralları ve TOF Okçuluk Yarışma Talimatı uyarınca makaralı yay eleme atışlarında 5 seri üzerinden toplam puan sistemi uygulanır. Her seri 3 oktan oluşur ve 5 seri sonunda (15 ok / Maksimum 150 Puan) en yüksek puanı elde eden sporcu yarışmayı kazanır. 5 seri sonunda beraberlik olması durumunda 1'er okluk beraberlik atışı yapılır ve merkeze en yakın oku atan sporcu yarışmayı kazanır.
YARIŞMA KILIK KIYAFET
Herhangi bir okçuluk yarışmasına katılacak olan sporcuların, kıyafetlerinde aşağıda belirtilen şartlara uymaları zorunludur.
Bayanlar: Spor ayakkabı, beyaz spor çorap, beyaz eşofman veya pantolon, şort (takım arkadaşlarına uymak şartıyla) beyaz kısa veya uzun kollu bluz, forma, şapka ve okçulukla ilgili aksesuar.
Erkekler: Spor ayakkabı, beyaz eşofman veya pantolon, şort, kısa ve uzun kollu forma, şapka ve okçulukla ilgili aksesuar. Beyaz süveter ve yelek giyebilir.
Takım sporcuları ve antrenörü aynı tip kıyafeti giymek zorundadır.
Hava şartlarına göre koruyucu ceket, yağmurluk vs. giyilebilir. Olumsuz hava şartlarında kıyafet renk bütünlüğü aranmaz.
Kaynak: https://12adimdaokculuk.com/
sercansipka@gmail.com
Şimdi gelelim sporda başarıların nasıl da farklı spor branşlarına ilgiyi arttırdığına? 2000’li yılların başını hatırlayanlar, mutlaka hafızalarında 12 Dev Adam şarkısını canlandıracaklardır. Ülkemizde düzenlenen Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda Milli Basketbol Takımımızın üstün başarısı, bir anda sokaklarda oynayan çocukları ve gençleri basketbol oynamaya sevk etmişti. Bu başarı belki de ülkemizde ilk defa futbol branşının, hegomanyasının kırılmasına vesile olmuştu. Daha doğrusu futbolun yanında, başka bir branşın da çocuklar ve gençler tarafından ciddi şekilde oynanmaya başlanmıştı. İşte o günler belki de Fenerbahçe ve Anadolu Efes’in Euroleague şampiyonluklarına temel olmuştu.
Tekrar Mete Gazoz’un okçuluktaki bu üstün başarısına gelecek olursak, ülkemizde yeni spor branşlarına ilgi oluşturmak istiyorsak, Mete gibi birçok genç yetiştirmeliyiz. Özellikle sporun sadece futboldan oluşmadığını çocuklara ve gençlere iyi anlatabilmeliyiz. Bunu yaparken de Mete Gazoz gibi farklı branşlarda başarılı sporcuların hayat hikayelerini iyi aktarmalıyız.
Gelin hadi biraz da okçuluk branşını tanıyalım. Okçuluk, kökeni insanoğlunun avcılık günlerine dayanan, oku bir yay aracılığıyla hedefe göndermeyi amaçlayan spor dalı. Eski zamanlarda avlanmak, saldırmak vb. amaçlarla kullanılıyordu. Belki de olimpiyat tarihinin milattan önce düzenlenen organizasyonlarının ruhunu taşıyan ender spor branşlarından biri okçuluk. Türk tarihinde de okçuluğun yeri her zaman ayrıdır. İlk Türk Devletlerinden, Osmanlı Devleti dönemine kadar okçular, her zaman savaşlarda önemli bir konumda oldular. Hatta savaş dönemlerinden önce de okçuların kendi aralarında yarıştıklarına dair bilgileri tarih kitaplarından biliyoruz. İstanbul’da Okmeydanı isimli semtin olması da, Türklerin okçuluğa ne denli önem verdiğini gösteriyor. Eskiler de okçuluk savaş dönemlerini anlatsa da yeni nesil için özellikle Yüzüklerin Efendisi filmlerinden Legolas karakteri sayesinde bir dönem herkes okçuluğa aşina olmuştur.
Peki günümüzde okçuluk sporu nasıl organize ediliyor?
Okçuluk dediğimizde birkaç farklı kategoriden bahsediyor oluruz.
Ülkemizde bunları; Geleneksel Okçuluk ve Modern Okçuluk olmak üzere, iki ana kategoriye ayırmak mümkündür.
Ancak hem Geleneksel Okçuluğun, hem de Modern Okçuluğun kendi içerisinde farklı bölümleri de vardır.
Modern Okçuluk, kullanılan yay tipi temel alınarak iki ana kategoriye ayrılır:
İsimlerinden ve şekillerinden de anlaşıldığı üzere iki yay arasında ki en büyük fark Makaralı Yay’da daha çok teknoloji kullanılmasıdır.
Klasik Yay ve Makaralı Yay kategorileri arasındaki diğer önemli bir fark vardır: Her iki kategorinin ulusal ve uluslar arası organizasyonlarda yarışmaları yapılır ancak Olimpiyatlarda sadece Klasik Yay kategorisi yarışabilmektedir.
Klasik Yay ilk bakışta zihnimizde ki yay şeklindedir. Ancak yarışmalarda kullanılan modellerini gördüğümüzde birçok farkı malzeme gözümüze çarpar ve ne olduklarını merak ederiz.
Makaralı Yay ve Klasik Yay arasında en büyük fark nedir desek ve bunu şekilden bağımsız, sadece işlevsel açıdan düşünsek şöyle bir açıklama yapabiliriz: Nişan almanız gereken Tam Çekiş anında; Klasik Yay sizden en büyük güç ve efor isterken, Makaralı Yay Tam Çekişte en az kuvvet ve efor ister, çünkü Makara Sistemi ağırlığın çoğunu üzerine alır. Ayrıca şeklinden de görüldüğü üzere klasik yayda nişan almak için mercek kullanılamazken makaralı yayda, nişangah merceği de kullanılmaktadır.
Mercek kullanımı yarışmalarda bir avantaj olabilir gibi düşünülse de, hedeflerde aynı oranda küçüldüğünden ve ortalama başarı çok yüksek olduğundan, yarışmalar yine büyük bir rekabet ortamında gerçekleşir.
YARIŞMA DİSİPLİNİ
Yarışma kuralları gereği Makaralı Yay ve Klasik Yay kategorileri birbirinin rakibi olamazlar. Her iki kategorinin de kendine özel kuralları vardır.
Makaralı Yay ve KlasikYay ile atış yapan okçuların yarışma yaş grupları aynıdır. Ancak, kullandıkları yaylar, atış mesafeleri, hedef kağıtları ve bazı puanlama kuralları farklılık gösterir.
Puanlama kuralları aşağıda görüldüğü gibidir:
Yarışmalara katılacak sporcular aşağıdaki kategorilerde yarışırlar.
Veteran Erkekler 40 yaş ve üzeri,
Veteran Bayanlar 40 yaş ve üzeri,
Büyük Bayanlar 21 yaş ve üzeri,
Büyük Erkekler 21 yaş ve üzeri,
Genç Bayanlar 18-20 yaş,
Genç Erkekler 18-20 yaş,
Kadet Bayanlar 15-17 yaş,
Kadet Erkekler 15-17 yaş,
Minik Bayanlar 09-14 yaş,
Minik Erkekler 09-14 yaş.
- Minikler kategorisi kendi içinde üç farklı yaş grubuna ayrılır: 09-10 Yaş Grubu, 11-12 Yaş Grubu ve 13-14 Yaş Grubu şeklindedir.
Açık Alan Yarışmalarında; aşağıdaki kategorilere göre belirtilmiş olan mesafelerde 2 x 36'şar ok olmak üzere toplam 72 ok atışı yapılır. Seriler 6’şar ok şeklinde atılır.
Klasik Yay Büyük Erkekler ⇒ 70m
Klasik Yay Büyük Bayanlar ⇒ 70m
Klasik Yay Genç Erkekler ⇒ 70m
Klasik Yay Genç Bayanlar ⇒ 70m
Klasik Yay Kadet Erkekler ⇒ 60m
Klasik Yay Kadet Bayanlar ⇒ 60m
Makaralı Yay Tüm Yaş Grupları (Minikler Hariç) ⇒ 50m
Salon Yarışmalarında; sıralama atışları aşağıdaki kategorilere göre belirtilmiş olan mesafelerde 2 x 30'ar ok olmak üzere toplam 60 ok atışı yapılır. Seriler 3'er ok şeklinde atılır.
Klasik ve Makaralı Yay’lar Tüm Kategori ve Yaş Grupları ⇒ 18m
Her sporcu atışlarını belirli süreler içerisinde tamamlamalıdır.
Her sporcuya 3 ok için 2 dakika (120sn), 6 ok için 4 dakika (240sn) süre verilir.
Olimpik Yay Bireysel Eleme Atışları
WA kuralları ve TOF Okçuluk Yarışma Talimatı uyarınca olimpik yay eleme atışlarında set sistemi kullanılır. Her 3 okluk seri bir set olarak kabul edilir. Her set için en yüksek puanı atan sporcu 2 puan alırken düşük puan atan sporcu 0 puan alır. Setlerde beraberlik olması halinde her iki sporcuda 1'erpuan alır. Toplamda 5 seri içerisinde ilk önce 6 puana ulaşan sporcu galip sayılır. 5 set sonunda beraberlik olması halinde 1'er okluk beraberlik atışı yapılır ve merkeze en yakın oku atan sporcu yarışmayı kazanır.
Makaralı Yay Bireysel Eleme Atışları
WA kuralları ve TOF Okçuluk Yarışma Talimatı uyarınca makaralı yay eleme atışlarında 5 seri üzerinden toplam puan sistemi uygulanır. Her seri 3 oktan oluşur ve 5 seri sonunda (15 ok / Maksimum 150 Puan) en yüksek puanı elde eden sporcu yarışmayı kazanır. 5 seri sonunda beraberlik olması durumunda 1'er okluk beraberlik atışı yapılır ve merkeze en yakın oku atan sporcu yarışmayı kazanır.
YARIŞMA KILIK KIYAFET
Herhangi bir okçuluk yarışmasına katılacak olan sporcuların, kıyafetlerinde aşağıda belirtilen şartlara uymaları zorunludur.
Bayanlar: Spor ayakkabı, beyaz spor çorap, beyaz eşofman veya pantolon, şort (takım arkadaşlarına uymak şartıyla) beyaz kısa veya uzun kollu bluz, forma, şapka ve okçulukla ilgili aksesuar.
Erkekler: Spor ayakkabı, beyaz eşofman veya pantolon, şort, kısa ve uzun kollu forma, şapka ve okçulukla ilgili aksesuar. Beyaz süveter ve yelek giyebilir.
Takım sporcuları ve antrenörü aynı tip kıyafeti giymek zorundadır.
Hava şartlarına göre koruyucu ceket, yağmurluk vs. giyilebilir. Olumsuz hava şartlarında kıyafet renk bütünlüğü aranmaz.
Kaynak: https://12adimdaokculuk.com/
sercansipka@gmail.com