Bel ağrılarınızdan kurtulmak için bunları yapın

Tüm dünyada yaşam süresi uzuyor, hastalıklardan ölüm oranları düşüyor. Bununla birlikte kadınlarda bel ağrısı daha sık görülüyor. Özellikle kas yapısının daha zayıf olması, yağ oranının yüksekliği neden olarak gösteriliyor. Ayrıca üniversiteye başlayan her 10 gencin 4ünde bel ağrısı olduğu belirtiliyor. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, düzenli egzersiz yapanlarda bel şikayetlerinin daha az olduğuna dikkat çekerek neler yapılması gerektiğini anlattı.Lancette yayınlanan ve 195 ülkede, sakatlığa yol açabilecek üç yüz yirmi sekiz hastalığın değerlendirildiği bir çalışmada; birçok ülkede bel ağrılarının en önemli sakatlık nedeni olduğu gösterildi. Ülkemizin de içinde bulunduğu, birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede özellikle çalışma koşulları ve obezitenin bu riski arttırdığı ifade ediliyor. ABDde yapılan araştırmalarda her 4 kişiden birisinin son üç ayda bel ağrısı yaşadığının gösterildiğini belirten Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, Ülkemizde yaptığımız bir çalışmada ise üniversiteye başlayan her 10 gencin 4ünde bel ağrısı olduğunu saptadık. Kanadada yapılan bir diğer çalışmada bel ağrısının yaşam boyu görülme olasılığının ise yüzde yüz olduğu bildirildi. Yani herkes yaşamı boyunca en az bir kere bel ağrısı yaşıyor. Bir kere bel ağrısı yaşayanların yaklaşık üçte biri tekrar bel ağrısı atağı geçiriyor ve bu hastaların yaklaşık yarısı doktora gitmek zorunda kalıyor. İki kereden fazla bel ağrısı yaşayanların ise bir yıl içinde tekrar bel ağrısı yaşama ihtimali üç kat artıyor dedi. Bel ağrıları kişilerin yaşamını kötüleştiren bir sorun olmakla beraber toplumsal olarak da önemli maliyetlere neden olduğuna dikkat çeken Ketenci, 2008 yılında ABDde yapılan çalışmada bel ve boyun ağrılarının tedavisi için yıllık 86 milyar dolar harcandığı, bu değerin total sağlık harcamalarının yüzde 9u olduğu ve kanser için harcanan 89 milyar / yıl maliyete çok yakın olduğu ifade ediliyor şeklinde konuştu. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, bel ağrıları ve korunma yolları ile ilgili sorularımı yanıtladı. Meslekle ilgili riskler var. Ağır bedensel iş, güç gerektiren meslekler, kaldırma, dönme, dönerek kaldırma, uzun sürekli oturma ve uzun süreli araç kullanma bel ağrısı oluşumu için risktir. Belde omurlar arasındaki diskler alt ve üst omur kemiklerinden sızma yolu ile beslenirler. Bu beslenme için; omurlar yüklendiğinde damardan besleyici maddeler ve oksijen diske geçer, yük kalktığında diskin beslenmesi ile oluşan atık maddeler kemiklerdeki damarlara geri çekilir. Bu nedenle uzun süreli sabit oturmak diskin beslenmesini ve oksijenini engelleyerek hücrelerinin ölümü ile sonuçlanır. Ayrıca devamlı bel kaslarının zorlanması kasların yorulması ve ağrımasına neden olarak bel ağrısını oluşturur. Ağrı nedeniyle altı ay rapor kullanan hastaların ancak yarısı, bir yıl süre ile işten uzak kalanların ise dörtte biri işine geri dönebiliyor. Özellikle düzenli egzersiz yapan ve fiziksel aktivitesi iyi olanlarda bel şikayetlerinin daha az olduğu bilinmektedir. Bunun yanında ilk defa bel ağrısı yaşandığında uzun süreli istirahat, ikinci bir ağrı olasılığı düşünülerek bel hareketlerinin bilinçli olarak sınırlandırılması, ağrı korkusu, bel kaslarında hızla kısalma ve güçsüzlüğe, kondisyon kaybına yol açarak ufak hareketlerle yeni bir bel ağrısı yaşanmasına neden olur. Bu nedenle bel ağrılarında en fazla üç gün istirahat öneriliyor, mümkün olduğunca aktif olmak teşvik ediliyor. Ayrıca hareketsizlik, kabızlığa neden olarak ıkınmaya sebep olup bel ağrısını daha da arttırabiliyor. Bel ağrılarının tedavisinde en önemli yöntem, bel ağrısı gelişimini engellemektir. Yaşlanmak, kadın olmak gibi bazı riskler değiştirilemez. Ancak kilo verilebilir, sigara bırakılabilir. Düzenli fiziksel aktivite bel ağrılarını engellemenin ve oluşmuş bel ağrısını düzeltmenin ilk koşuludur. Karın, belin yan kısmı, kalçanın yan ve arka kasları, belin alt kısmındaki kaslar vücudumuzun hareket merkezini oluşturuyor ve kor kasları olarak adlandırılıyor. Bu kasların gücü ve dayanıklılığı vücudumuzdaki diğer kasların sağlıklı çalışabilmesi için de şart. Özellikle kilo alımı ve doğum sonrası, menopoz sonrası bu kaslardaki zayıflama hem bel ağrısı riskini hem de diğer eklemlerle ilgili hastalıkların riskini arttırıyor. Bu nedenle özellikle bel ağrılı hastaların bu kaslarının test edilmesi ve birbirleri ile uyumlu olacak şekilde egzersiz programının bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı tarafından oluşturulması çok önemli. Sigara içmenin disk beslenmesini bozduğu ve kronik öksürüğün osteoporoz ve disklerin zarında küçük yırtılmalara neden olarak bel fıtığını kolaylaştırdığı biliniyor. Ayrıca kilolu olmak da kemiklerin ve disklerin yükünü arttırıp, kaslara daha fazla yükleyerek bel ağrısı oluşma riskini arttırıyor. Günlük hayatımızda yaptığımız birçok aktivitenin doğru şekli ve yapılması gereken temel egzersizleri Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği tarafından hazırlanan akillihareketler.com sitesinde bulabilirsiniz. Çalışma ortamı da bel ağrısının oluşmaması için uygun hale getirilebilir. Bu konuda birkaç örnek: Bilgisayarla çalışmasak bile günümüzde uzun saatler bilgisayar başında kalıyoruz. Omurga sağlığımız için uygun oturma şartları; sırtımızın ortasına kadar sandalyenin desteklemesi, kalçalarımızın 100 derece gibi bir açıda olması, belimizin tam desteklenmesi, dizlerimizin arkası ile sandalye arasında bir boşluk kalması, ayaklarımızın yere tam basması, dirsekler kıvrıkken ellerimizin klavyede olmasını sağlayacak şekilde sandalyenin masaya yaklaştırılması olarak özetlenebilir. Ekranın üst kısmı göz hizasında veya hafif aşağıda olmalı, el bileğimiz sert zemine temas etmemesi için yumuşak bir destekle desteklenmelidir. Birçok kişi bel ağrısı olduğunda bir kilodan fazla taşımaması gerektiğini düşünür. Oysa ağırlıkları iki elimize bölerek veya kollarımızla kucaklayıp gövdemize dayayarak çok daha fazla ağırlıkları sorunsuz olarak kaldırabiliriz. Ev işleri içinde sıkça yaptığımız bu aktiviteyi, süpürgenin borusu kısa ise veya eğilerek tutarsak belimizde ağrıya neden oluruz. Ancak dik tutularak yapılan süpürme işinde belde herhangi bir sorun olmaz.