Aristo'nun bir dönem yaşadığı Assos

En huzurlu hissettiğim anı düşündüğümde; sonsuz mavi bir deniz, lacivert bir gökyüzü ve beni geçmişe götüren, bir dönem Aristotalese mekan olan, tepeye kurulmuş Athena Tapınağı aklıma geliyor. Evet Assostan bahsediyorum. Orada hissettiğim huzuru bir nebze de olsa bu yazıyla umarım sizlere de taşıyabilirim.Geçmişten günümüze önemli bir yer olan Assos, şimdilerde turizmle adından söz ettirse de antik dönemde felsefe okuluna ev sahipliği yapmış önemli bir bölge. Limanı ve konumuyla bu bölgede hüküm süren her uygarlığa deniz ticareti için önemli bir nokta olmuş.Osmanlı zamanında da karşısında bulunan Midilli Adasından gelen deniz taşıtlarının uğrak limanıymış. Birçok uygarlığın geçtiği bölgede 18.yyda arkeologlar araştırmalara başlamış ve 19.yyda kazılar yapılmış. Bölgeden çıkartılan birçok eser dünyanın çeşitli şehirlerine dağılmış, müzelerde sergileniyor. Türkiyede İstanbul Arkeoloji Müzesinde Assos bölümünde bu bölgeden çıkartılan eserler görülebilir. Assos gezisinde görülmesi gereken yerlerden biri antik liman. Burası 1960lara kadar, bölgede bol miktarda bulunan palamutların depo alanı olarak kullanılırken, günümüzde bu taş yapılar otellere dönüştürülmüş. Dar sokakları, taş binaları, keyifli mekanlarıyla antik liman huzur arayanlara iyi gelecek bir nokta. Berrak, tertemiz suyu ile deniz kestanelerine de mekan olan denizi ise insanın içini açıyor. Ardından 2 km mesafede bulunan Kadırga koyuna uğramalısınız. Kadırga Koyu tarihten günümüze önemli bir nokta. Osmanlı döneminde Midilli Adası merkez, Kadırga Limanı da oradan gelen taşıtların bakımının yapıldığı alanmış. Günümüzde turizmle adından söz ettiriyor. Bölgenin en popüler yüzme noktası olan Kadırga koyunun mavi bayraklı, pırıl pırıl denizinde keyif yaptıktan sonra sıra geldi biraz kültür turu yapmayaAssos 2017 yılında UNESCO dünya mirası geçici listesine girdi, umarım kalıcı listeye alınır ve böylece bölgede sürdürülebilir koruma sağlanır.Osmanlı köyü Behramkale SİT alanı ilan edildiği için yeni yapı bulunmuyor. Tarihi surların içinde bulunan, tepede kurulmuş, tarihi evler ve taş sokaklarda gezdikten sonra Assos antik kentine dahil olan Athena Tapınağına gidebilirsiniz. Bu bölgede köy halkının kendi yaptıkları ürünleri sattıkları sokaktan geçtikten sonra tapınağa giriş yapacaksınız. Athena Tapınağı adını Yunan mitolojisindeki Olympos tanrılarından olan Athenadan alıyor. Athena Zeusun sanat ve barış tanrıçası olan kızı. Athena antik kentin de koruyucu tanrıçası ve tapınak bundan dolayı kendisine adanmış. Tapınağın diğerlerinden farkı Anadoludaki dor düzende olan tek tapınak olması. Peki nedir dor düzen? En basit tanımıyla sütunların tabandan başlığa doğru incelmesi ve başlıklarının dairesel olması. Dayanıklı ve işlenmesi zor olan andezit taşıyla yapılan tapınak, Hristiyanlık yayılmaya başlayınca yağmalanmış ve malzemeleri yeni yapılan kiliselerde kullanılmış.Tapınak tepede bulunduğundan bol rüzgarlı. Karşıda Midilli Adası görünüyor. Etrafta antik kente ait tarihi kalıntılar bulunuyor. Ayrıca tapınağın orijinal halinin bir de replikası sergileniyor. Bu bölgeye yakın gezilecek diğer tarihi alanlar agora, surlar, nekropol ve antik tiyatro. Günümüzde mezarlıkla eşdeğer olan nekropol alanı, konumu itibariyle güzel bir manzaraya sahip. Kazıları devam eden nekropolde 2018 yılında gayet iyi korunmuş ve Helenistik dönem ölü gömme adetleri hakkında derin bilgilere ulaşılmasını sağlayan 21 kişilik bir aile mezarı bulunmuştu. Bulunanlar ışığında ölülerin bir dönem küplere hediyelerle yerleştirildikleri, daha sonra lahit uygulamasına geçtikleri anlaşılıyor.Lahitler yüzeye yakın gömüldüğü için maalesef define avcıları tarafından soyulmuş;ancak ölenlerin yakınlarının gözyaşlarını biriktirdikleri gözyaşı şişeleri ve bir heykel bulunabilmiş. Yine bu bölgede bulunan, şehrin çevresini saran surlar M.Ö. 4.yyda inşa edilmiş. Şehre giriş ve çıkışı için yapılmış iki kapısı bulunan surlar 3,2 km uzunluğa,20 m yüksekliğe sahip.Antik kentte, Midilli Adasına karşı konumlanmış çok güzel bir Roma dönemi tiyatrosu da bulunuyor. Deprem sonucu hasar gören tiyatro günümüzde restore edildi ve 1500 kişilik kapasitesiyle festival ve konserlere ev sahipliği yapıyor.Zeus Altarı, Adatepe köyü, Apollo Tapınağı, Hüdavendigar Camii diğer tarihi gezi durakları. Assosun bağlı olduğu Ayvacık çevresindeki köylerde de görmeye değer yerler var. Sivrice ve Sokakağzı bunların başında geliyor. Mutfağı deniz ürünleri ağırlıklı ve skala oldukça geniş. Konaklama açısından Behramkale köyünde pansiyonlar, Antik Limanda oteller bulunuyor. Çanakkaleye geldiğinizde Assosa temiz denizi ve tarihi noktaları için uğramalısınız.