Sihirli küçük kırmızı küreler: Kuş üvezi

Çalılarda, ağaçlarda küçük, kırmızı küreler belirmeye başladığında doğanın bize vermek istediği mesaj açık: Winter is coming/ Kış geliyor.

Haberin Devamı

/

Renk, pazarlama stratejisi uzmanları için vazgeçilmez bir enstrüman. Bilindiği üzere belli renklerin algı üzerinde etkisi büyük. Örneğin bir temizlik malzemesi üreticisiysek kurumsal kimliğimizin renkleri açık mavi ya da açık yeşil olmalı. Nane kokusu, ferahlık ve temizlik bu iki renkle ifade ediliyor. Diş macunu, sakız markalarına dikkat edin. Orman yeşili güven demek, bankalar tercih ediyor. Lacivert istikrar duygusu veriyor, büyük kurumsal şirketlerin logolarında sıkça rastlanan renktir.

/

Yiyecek içecek markaları ise genellikle kendilerini kırmızıyla ifade eder. Çünkü insan kırmızıyı gördü mü aklına kırmızı tatlı meyveler gelir. İştah birden bire kabarır. Kırmızı, bir meyvenin olmuş, tam kıvamında, en lezzetli olduğu zamanı temsil eder. İnsan beynine gönderdiği mesaj ise şudur: Aç olup olmadığına bakmadan kırmızıyı gördüğün an kapıp ye! Yoksa onu bir daha bu kadar kıvamında bulamayabilirsin. Fastfood markalarının logoları boşuna kırmızı renkte değil.

Haberin Devamı

/

Aynı şekilde evinin mutfak dolaplarını ya da yemek odasının duvarlarını kırmızıya boyamak kilo problemi olan bir kişi için büyük bir hata olabilir. Oturma odasında televizyon izlerken sürekli kendinizi aç hissediyorsanız etrafta kırmızı renk baskın olabilir. Sehpanın üzerindeki o kırmızı top şeklindeki mumlardan hemen kurtulun! Bilinç altınız size acilen yemeniz gereken bir şeyin görüş alanınızda olduğu bilgisini verdiği için kendinizi sürekli aç hissediyorsunuz.

Kuşlar yerse tadı güzeldir

/

Sonbahar aylarında doğada kendini gösteren ve kuşların sıkça rağbet ettiği yüzlerce çeşit kırmızı yemiş var. Anneanneler der ki: “Bir şeyin tazeliğinden, yenip yenmeyeceğinden emin değilsen, bir parça kuşlara ver. Onlar yiyorsa, sen de yiyebilirsin.” Bu yeni bir bilgi değil elbette. Avcı toplayıcı olduğu dönemde insan, kuşları izlemiş, onlar ne yaparsa taklit etmiş.

Haberin Devamı

/

Kuş mıknatısı kırmızı yemişler tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanılmış. Yüzlerce çeşidi var dedik. Kuşburnu, kuş üvezi, alıç, kızılcık, çobanpüskülü çeşitleri her coğrafyaya göre farklı anlam ve değer kazanmış. Şifalı bitkileri yeme ve suyunu içmenin yanında birer tılsım olarak yanında taşıma geleneği daha sonra bu bitkilerin dekoratif birer öğe olarak festivallerde, sofralarda kullanımına sebep olmuş. Bu kırmızı yemişlerden biri, kuş üvezi ise diğerlerinden biraz daha özel.

Dağların hanımı: Kuş üvezi

/

Küçük kırmızı top bulutları, uzun, ince, yeşil yapraklara eşlik ediyor. Dağ tepelerinde gökyüzüne çanak gibi uzanan dalların arasından sarkan şifalı kırmızı yemişlerin Paganlarca ilahi kabul edilmesine şaşmamak gerek. Tüm doğanın öldüğü mevsimde rüzgara, soğuğa, kışa dayanan, bir çok hastalığa iyi gelen bu yemişler Tanrıların lütfu değilse ne? Özellikle hastalıklara çare olarak doğanın nimetlerine, dolayısıyla mevsimlere bağımlı olan kadim insanlar kışın ortasında dertlerine deva olan bu yemişi kötü ruhlardan, büyüden koruyan bir tılsım olarak görmüşler. Benzer yemişlerden farklı olarak bir çalı değil, ağaç formunda olan kuş üvezi, İskoçya’nın yüksek kesimlerinde (Highlands) yetiştiği için Keltlerin bölgeye gelmesiyle birlikte Tanrıçaya ait, kutlu kabul edilmiş.

Haberin Devamı

/

Ülkemizde mercan ağacı olarak da bilinen bu ağacın meyvelerinin rengi İskoçların tartan denilen geleneksel ekoseli kumaşın kırmızısına da esin kaynağı olmuş. Doğal olarak yükseklerde yetişse de çok sıcak olmadığı sürece hemen her yerde yetişebiliyor olması ağacı önemli kılan etmenlerden biri. Gül ailesinden gelen, en fazla 16 metreye uzanan bir ağaç ve 200 yıl yaşayabiliyor. Mayıs ayında açan beyaz çiçek demetleri, sonbaharda sarı, turuncu, son olarak kırmızı meyvelere dönüşüyor. Kışın yaprakları da kırmızıya dönüyor.

Tanrıça üzümü

/

Tadı mayhoş ama şekerle karıştırılıp reçel ya da jel olarak, keki yapılarak tüketiliyor. İrlanda ve İskoçya’da hoşafı, hatta şarabı bile yapılıyor. Türkiye’de ise genellikle kurutuluyor ve kuru meyve olarak tüketiliyor. Ağrı, Amasya, Artvin, Bursa, Çanakkale, Giresun, Kars, Kastamonu, Kayseri ve Trabzon’da 1500-2500 metrelerdeki yamaçlarda yetişiyor. A ve C vitaminleri ile karotin zengini bir besin olan kuş üvezi sindirim sistemi hastalıkları için birebir.�

Haberin Devamı

/

Halk arasında idrar söktürücü, ishal, dizanteri ilacı olarak, kanamaları durdurmak için modern alternatif tıpta ise tesirli bir zayıflama ilacı olarak kullanılıyor. Vücudun su toplaması, bağırsak ve böbrek ağrısının giderilmesinde de önemli rol oynuyor. Bunların ötesinde vajinal akıntılar ve adet düzensizliği gibi kısırlığı ifade eden hastalıkları iyileştirdiği için hem İskoçya’da hem Anadolu’da felsefi olarak Tanrıçayla bağı güçlenmiş.

/

Meyvenin Tanrıçaya atfedilmesinin bir başka sebebi ise görsel. Küçük kırmızı topun sırtında taşıdığı küçücük beş köşeli yıldızı görebiliyor musunuz? Beş köşeli yıldız, yani pentagram, Venüs gezegeninin dünya çevresindeki yörüngesinin dünyadan gözlenebilen şeklinin ifadesidir. Venüs ise bilindiği üzere Tanrıçanın ta kendisi. Eski insanların gözüyle baktığımızda bu küçücük meyvenin Tanrıçanın simgesiyle damgalanmış olduğunu görüyoruz.

Haberin Devamı

/

Dolayısıyla elimizde yenebilen, kadının doğurganlığını güçlendiren, başka bir çok hastalığa iyi gelen, başka meyve ağaçlarının dayanamadığı koşullarda, dağlarda yetişen ve üzerinde yıldız işareti taşıyan kırmızı bir meyve var. Ne dersiniz? Eski insanlar haklı olabilir mi?

Mitolojik kuş üvezi

/

Tüm inanç sistemi ağaçlar ve şifalı bitkiler üzerine kurulu olan Keltler için en önemli ağaçlardan biri kuş üvezi. Onlara göre adı rowan ya da bozulmamış haliyle rudha-an. Göbeklitepede de gördüğümüz çember şeklinde dizilmiş dikilitaşlar Britanya coğrafyasında bolca bulunuyor. Bu çemberler tılsımlı kabul edilen tapınma merkezleri. Enerjinin en saf, en temiz olduğu yerler. Keltler buraların gücünü artırmak için dikilitaşlara yakın yerlere kuş üvezi dikerlermiş. Kelt burçlarında ise kuş üvezi Şubat ayının ağacı ve kova burcuna denk geliyor.

Haberin Devamı

/

Ağacın meyveleri kadar, odunu da değerli. Dalları evlerin ve ahırların kapı girişlerine, nazardan korunma amacıyla asılırmış. Kelt rahipleri olan druidler ise kendilerini kötü büyü ve nazardan korumak için kuş üvezinden yapılma baston kullanırlarmış. Hıristiyanlık sonrası aynı imgeler korunmuş. Büyü ve nazardan korunmak amacıyla kırmızı bir kurdeleyle haç şeklinde bağlanmış kuş üvezi dalları kapı üzerine asılır, ormanın kötü ruhlarından korunmak için ise kuş üvezi bastonlar kullanılır olmuş. Yani inanç sistemi değişse de, inanç geleneği değişmiyor. Benzer durum bizim coğrafyamızda da var.

/

Anadolu’da kuş üvezinin hayvan sürülerini yıldırımdan koruduğuna inanılırmış. O yüzden çobanların bastonu bu ağaçtan yapılırmış. Aşıklara uğur getirdiği düşünüldüğü için kızlar dallarından kendilerine taç yaparlarmış. Kırmızı renk bekaretle eş değer görüldüğü için kızların al taçlar takması hasat şenliklerinin geleneği haline gelmiş. O al taçlar daha sonra al yazmalara dönüşmüş.

Haberin Devamı

Tılsım mı dekor mu?

/

Gelelim kuş üvezinin en güçlü anlamlarından birine. Bu ağacın dalları ve meyveleri Kelt rahipleri ve Kuzey Avrupalı paganlar için ölüm ve diriliş anlamlarını taşıyor. Dünyanın en eski bayramlarından biri olan kış gündönümü yani 21 Aralık da aynı şekilde ölüm ve dirilişi temsil ediyor. Çünkü en kısa günün sonunda güneş yeni bir yaşam döngüsü için ölüyor, gittikçe uzayan günlere doğru yeniden doğuyor. Simgesel paralellik yüzünden Keltler ve Norslar kutlamalarda aynı anlamları taşıyan ökseotu yanında kuş üvezini de kullanmışlar.

/

Hıristiyanlık sonrası Kuzey Avrupa ve Britanya’dan çıkarak 25 Aralık’a denk getirilen Noel bayramının kutlamalarında görülen kuş üvezi, Avrupalıların Amerika’ya yelken açmasıyla Kuzey Amerika’da bolca bulunan bir kırmızı meyveli çalı türü olan çobanpüskülüyle yer değiştirmiş. Popüler kültürün Kuzey Avrupa kökenli diğer unsurları Noel baba ya da elfler gibi Amerikan paket kağıdına sarılıp yurduna geri dönen; dekorasyondaki kırmızı küçük küre meyvelerin hikayesi böyle. Yani çobanpüskülüne bakıp altında kuş üvezinin anlamlarını görüyoruz. Aynı şekilde kuş üvezi/ çobanpüskülü tılsımı Amerikalılara özel bir gelenek olan şükran günü sofralarının da vazgeçilmez dekorlarından biri. Elbette bunun dışında mutfakta, iç ya da dış mekan yaşam alanlarında hatta yatak odasında bile hem estetik hem de simgesel değerleri açısından mükemmel bir dekoratif öğe.

Haberin Devamı

Kolay tılsım yapımı

/

Bu tılsımı kuş üvezi yanında alıç ya da kuşburnu ile de yapabilirsiniz. İhtiyaçlar kuş üvezi meyveleri, 1 adet uzun, 1 adet kısa yeşil çiçekçi teli, yeşil çiçekçi bandı, makas.

/

Çiçekçi tellerinin birini büyük, diğerini küçük birer kalp şekline getiriyoruz ve meyve tanelerini sırasıyla tellere dizmeye başlıyoruz.�

Haberin Devamı

/

Açıkta kalan iki ucu birbirine dolayıp çiçekçi bandıyla bir tur sabitliyoruz. Uzun kalan kısmı makasla kesip en ucuna bir tane daha meyve saplıyoruz.

/

İki kalp kalıbını ince hasır sicim, koyu kırmızı veya yeşil pamuklu bir iple birbirine bağlayıp kapımıza asıyoruz.