Tuncel Kurtiz'siz geçen bir yıl...

Onun vefatından sanırım 1 hafta sonraydı, telefonumu elime aldığımda numarası çıktı karşıma. Duraksadım. İşle ilgili birkaç defa aramıştım. Her seferinde Kaz Dağının eteklerindeki evinde olduğu için röportaj yapamamıştık. Ama böyle bir ustanın sesini duymak bile beni derinden etkilenmişti. Tuncel Kurtiz, benim için yaşayan efsaneydi. (Özgen Aydos/ Cnnturk.com)1936 yılında İzmitde doğdu. Soyu paşalara kadar uzanıyordu. Annesi öğretmen, babası valiydi. En çok etkilendiği insan da babasıydı. Babası ondan hep iyi bir insan olmasını istedi. Çocukluğu Kırıkkale, Keskin, Reşadiye, Kandıra, Posof, Sütçüler ve Ayvalıkta geçti. Henüz 14 yaşındayken Dostoyevski, Emil Zola, Orhan Kemal, Sait Faik okuyordu. Üniversitede kısa bir süre hukuk fakültesinde, daha sonra ise filoloji, felsefe, psikoloji ve sanat tarihi bölümlerinde okudu. Bu yıllarda öğrendi halk adamı olmayı. Komünizmden başka yol var mı? sorusunun cevabını da kendi verdi. Onun dünyasına açılan pencerenin adı, paylaşmaktı. Beyoğlunda, Sakız Ağacı Caddesinde, Abanoz sokaktan bir iki ev ötede oturdu. Öğrenciydi, yoksuldu. Şarabın en ucuzunu aldı. Ama o şarabın yanında Turgut Uyar, Edip Cansever, Albert Camus vardı. İETTde işe girdi. Her akşam, Dolmabahçeden Sarıyere yayan yürüyerek bozuk sokak lambalarını not etti. Günlük 7,5 lira kazandı. Parası yine şaraba ve kitaplara gitti. Kendine çizdiği yolun adı, sahneydi. Profesyonel tiyatroya Haldun Taner ile başladı. Sinemaya ise yakın dostu Yılmaz Güney sayesinde sıcak bakmaya başladı. Diğer oyunculardan çok farklıydı ama. Tiyatroda seyirci ile kurduğu samimiyeti sinemada da kurabiliyordu. Yol arkadaşı Yılmaz Güney ile ölüm onları ayırana kadar hiç ayrılmadılar. Güneyin onu apar topar çekim için Adanaya götürdüğü Umut filmi için de büyük usta hayatı boyunca enfes dedi. O güne kadar sevmediği sinema dünyasında, Umut gerçekten umudu olmuştu. Benim onu ilk izlediğim film ise, Otobüs'tü. Bir avuç gurbetçinin hayatını anlatan film, o dönem Türkiyesini ve o dönemin insanlarını abartılı ama samimi anlatıyordu. Kurtiz sade oyunculuğu yine büyülüyordu. Otobüsün ardından yine can dostu Yılmaz Güneyin filminde Sürü filminde oynadı. Çekerken biliyorlar mıydı acaba bu filmlerin efsane olacağını? Türkiyenin kara günlerinden biri 12 Eylül geldiğinde ise yurt dışına gitti. Türk pasaportu çıkaramadığı için 1991e kadar ülkesine geri dönmedi. Zaten giderken dönmek de istemiyordu. 11 yıl boyunca İsveç ve Almanya olmak üzere birçok ülkede tiyatro ve sinema çalışmalarına aralık vermeden devam etti. 1986'da oynadığı İsrail yapımı Hiuch HaGdi filmindeki Hilmi rolüyle Berlin Film Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu dalında Altın Ayı'nın sahibi oldu. 1991 yılında Türkiyeye döndü. Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Kanatlarımın Altında, Tabutta Rövaşata gibi filmlerde oynadı. Onu bir nesil ise Ezel dizisinin Ramiz dayısı olarak tanıdı. Birhan Keskinin muhteşem dizilerini Ramiz dayı, yeğenine okudu. Ama yolda yürürken Ramiz dayı olarak anılmaktan hiç hoşlanmadı. Yanına Ramiz dayı diyene gelenlere, benim adım Tuncel diyordu. Ama küsmedi. Çünkü saymaya kalksam başka bir yazının konusu olacak denli çok ve ağır filmlerde oynamıştı. O filmlerin herhangi birini izleyenler için de onların bir parçası oldu. Duvarlara kafamızı vurduğumuzda da, Sürünün parçası olmadığımızda da, Yaşamın Kıyısında tutunmaya çalışırken de o vardı yanımızda. Sıkıldı sonraları. Kalabalıktan mı, insanların yanlışlarından mı bilinmez, Kaz Dağlarının eteklerine yerleşti. İş için geliyordu İstanbula ama dostlarını doğanın koynundaki evinde ağırlıyordu. Son dönemde uzun sakalları, başından çıkarmadığı şapkasıyla kazınıyordu hafızalara Sonra geçen sene bugün haberi geldi. Haber merkezinde çalışmanın en kötü yanı da bu olsa gerek. Ölüm haberleri tez yayılıyor. Sanki ailemden birini kaybetmişim gibi hissetmiştim. Sanki her gün gördüğüm kapı komşummuş da bana kapıyı sonuna kadar kapatmış gibi geldi. Benim hayatım da masal var, renk var, ritim var diyen adam, masalını da rengini de ritmini de alıp gitti. Hüznümün ardından şöyle bir düşündüm de, en iyi dostunu Yılmaz Güneye kavuşmuştu belki de. Hem ne demişti cenazede Şemsi İnkaya: ''demek ki öbür tarafta çok büyük bir oyun oynanıyor. ustalara ihtiyaç var. Veda etmeden önce demişti büyük usta? Diren gezi parkı diren, çok güzelsiniz çocuklar... Biz çağımızın altın kalbine ve çocuklarımıza iyi bakamadık usta, onlar sana emanet.