hamburger-icon
desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Tarihte bugün: 28 aralık

    Tarihte bugün: 28 aralık
    expand

    Erzurum Palandöken'de 1996'da meydana gelen çığ düşmesi sonucu altı çocuk kayakçı öldü.

  • Çığ, bol kar yağışı olduğunda, taze kar tabakasının alttaki eski tabakayla iyi kaynaşmaması sonucu,
  • Rüzgarın kaldırdığı büyük bir kar kitlesinin aşağı inerek alttaki kar tabakası üzerinde kayması sonucu,
  • Ve bir hayvan veya kayakçının oynak kar tabakasını çiğneyerek harekete geçirmesi sonucu çığ oluşabilir.
     
    Çığın oluşumuna etki eden faktörler
     
    Arazi: Eğim ne kadar fazlaysa, tehlike o kadar büyüktür. Yüzde 30'luk bir eğim çığ oluşumu için yeterlidir. Gölgede kalan sırtlarda çığ tehlikesi, güneş gören yerlere göre daha fazladır.
    Taze kar: Taze kar tabakası ne kadar kalınsa, çığ tehlikesi o kadar büyüktür. Kötü hava şartlarından sonra güneşin açtığı ilk gün çok risklidir.
    Fırtına: Kar fırtınası olduğunda, kar tanecikleri dönerek uçuşur ve rüzgarsız sırtlarda birikir. Tepe üstlerinde dalga şeklinde birikmiş kar, alttaki sırtta çığ tehlikesini gösterir.
    Kar tabakası: Karın tabaka halinde kaydığı yerlerden uzak durmak gerekir. Dipten gelen boğuk sesler de tehlike işaretidir.
    Isı: Kar yağışından sonra ısı birden düşerse, yeni kar tabakası alttakine iyi işleyemez. Hava ısındığında da kar gevşer ve tehlike artar. Bu nedenle baharda daha çok çığ olur.
     
    Çığ tipleri
     
    Toz çığ: En çok rastlanan çığ tipidir. Toz kardan oluşan bu tip çığlar, saatte 400 kilometre hıza erişebilir ve yarattığı hava basıncı ile büyük zarar verir.
    Tabaka çığ: Sert ve ezilmiş kardan oluşur. Önceden tahmin edilmesi çok zordur ve en ufak titreşimde ortaya çıkabilir.
    Ağır kar çığı: Nemli ve eski kardan oluşur, çok ağır kitleleri harekete geçirir ve genellikle kış mevsimi sonunda görülür.
     
    Çığdan nasıl kurtulabilirsiniz?
     
    Çığ genellikle çok hızlı gelişir ve hareket eder. Bu nedenle, çığın oluşması fark edildikten sonra mümkün olduğunca hızlı ve soğukkanlı olunmalıdır. Çığın başlangıç anından sonra, bina içinde değil dışarıda bulunuyorsanız;
  • Çığ başladığında, çığın büyüklüğüne, hızına, patikanın genişliğine, etrafta bulunan araçlara ve var olan daha güvenli yerlere bağlı olarak, o alandan çok hızlı bir şekilde ayrılmaya karar verin.
  • Çığın daha yavaş ve yüksekliğinin az olduğu kenar kısımlarına ulaşmaya çalışın.
  • Bağırarak veya başka ses kaynaklarını kullanarak, diğer insanları uyarın.
  • Eğer çığa yakalanmanız kesin ise veya o anda kayak yapıyorsanız, kayak batonlarını ve kayakları çıkarıp atın, sabit bir ağaç, kaya veya başka bir cisme tutunmaya çalışın.
  • Kırılmış ağaç ve kaya parçalarından uzak kalmaya veya korunmaya çalışın.
  • Yerden de destek alarak yüzme hareketi yaparak akan karın üstünde kalmaya çalışın.
  • Ağzınızı sıkıca kapatın, mümkünse kafanız karın altında kaldığı anda uzun süre nefesinizi tutun.
  • Önerilen başka bir yöntem de akış sırasında oturma pozisyonu almaktır. Bu yöntemde bacaklar ve kollar birbirlerine yapıştırılır ve çığ durmadan kısa süre önce, bacaklar ile yeri sertçe iterek kalkmaya çalışılır.
  • Çığ durmadan önce mutlaka bir elinizi ağız ve burnu kapatacak şekilde yüzünüzde, diğer elinizi de başınızın üzerinde (yüzeye doğru uzatarak) tutun ve kar altında kaldığınız zaman boyunca hayati önem taşıyacak olan nefes boşluğunu genişletin. Bu arada başınızı sağa sola çevirerek boşluğu büyütebilirsiniz.
  • Hava kesesi, çok küçük olsa bile ağız ve burnun kar ile dolmaması demektir. Kesenin varlığı, kazazedenin her zaman kurtulma şansının olduğunu ümit etmesini sağlar.
  • Karda ses iletimi az olmasına rağmen, yüzeye yakın olduğunuzu hissediyorsanız bağrmak faydalı olur.
  • Bazı olaylar ve araştırmalar göstermiştir ki, sırt çantası taşıyan insanların çığın topuğu civarında yüzeyde kalma şansları, taşımayanlardan daha fazladır.
     
    Araçtaysanız
  • Çığ sırasında bir aracın içinde bulunuyorsanız motoru durdurup, ışıkları söndürün.
  • Araçtaki oksijen miktarını korumak için sigara içmeyin, ateş yakmayın.
  • Telsiz varsa çağrı yapın ve telsizi alıcı konumunda sürekli açık tutun.
  • Dışarı ses (korna) ve ışık verecek herhangi bir alet (fener gibi) faydalı olabilir.
  • Araçta bir çubuk veya benzeri bir alet varsa bunu kar içinde yukarı doğru batırıp kurtarmaya gelecek olanların çubuğu görmelerini sağlayabilirsiniz.
  • Son olarak aracı çevreleyen karı kazmaya çalışın. Ancak, kazarken kendinizi güvende hissetmiyorsanız araç içinde kalmanız daha emniyetlidir.
     
    Günün diğer önemli haberleri
     
    1908: Sicilya Messina'da 7.5 büyüklüğünde deprem: 70 bin kişi öldü.
    1913: Gazeteci ve Yazar Ahmet Mithat Efendi öldü.
    1938: Hasan Ali Yücel, Milli Eğitim Bakanlığı'na getirildi.
    1941: Gazeteci yazar Ahmet İhsan Tokgöz öldü.
    1960: Yazar Reşat Nuri Güntekin'in ölümünden dört yıl sonra 'Son Sığınak' adında yeni bir romanı ortaya çıktı.
    1967: Kıbrıs Türk toplumu, adada Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi'ni kurdu.
    1995: Yargıtay, 12 eylülden sonra açılan 359 sanıklı Devrimci-Yol davasında verilen kararı onayladı.
    1996: Hakkında iki yıl kesinleşmiş hapis cezası bulunan Aczmendi Müslüm Gündüz, müridi olan bir kadın ile İstanbul'da yakalandı.
    1997: Ankara Metrosu açıldı.
     
    Tarihte bugün arşivi

    Ekim ayı arşivi
    Kasım ayı arşivi
    1 aralık
    2 aralık
    3 aralık
    4 aralık
    5 aralık
    6 aralık
    7 aralık
    8 aralık
    9 aralık
    10 aralık
    11 aralık
    12 aralık
    13 aralık
    14 aralık
    15 aralık
    16 aralık
    17 aralık
    18 aralık
    19 aralık
    20 aralık
    21 aralık
    22 aralık
    23 aralık
    24 aralık
    25 aralık
    26 aralık
    27 aralık
    • Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

    EN ÇOK OKUNANLAR