Tarihte bugün: 18 temmuz

Gazeteci ve yazar Refik Halit Karay, 1965 yılında 77 yaşında hayata veda etti.

Haberin Devamı

15 mart 1888'de İstanbul'da doğan Refik Halit Karay, Galatasaray Lisesi'ndeki öğreniminden sonra Hukuk Fakültesi'nde okudu ve bir yandan da Maliye Nezareti'nde çalıştı.

Meşrutiyetin ilanı üzerine okulunu ve işini bırakarak gazeteciliğe başladı. 'Servet-i Fünun' ile 'Tercüman-ı Hakikat' gazetelerinde çevirmenlik yaptı ve yalnızca iki hafta çıkabilen 'Son Havadis' gazetesini kurdu.

Fecr-i Ati topluluğunda yer alan Refik Halit, 'Kalem' ve 'Cem' mizah dergilerinde 'Kirpi' imzasıyla yazılar yayımladı. Ancak, yönetimdeki İttihat ve Terakki Fırkası'na muhalif tutumu yüzünden Sinop'a sürüldü.

Sürgün dönemi Çorum, Ankara ve Bilecik'te devam eden Karay, 1918'de Ziya Gökalp'in çabalarıyla İstanbul'a dönerek Robert Kolej'de Türkçe öğretmenliğine ve gazeteciliğe başladı.

Mütareke yıllarında Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na giren Karay, 1922'de 'Aydede' adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı.

Kurtuluş Savaşı'na karşı yazıları ve davranışları nedeniyle zaferden sonra 'Yüzellilikler' listesine alınınca, yurdu terk etmek zorunda kaldı.

15 yıllık sürgün yaşamını Beyrut ve Halep'te geçiren yazar, burada 'Doğruyol' ve 'Vahdet' adlı Türkçe yayımlanan gazeteleri yönetti.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 'Gençlik ve Edebiyat Hatıraları'nda, Atatürk'ün yazılarını çok sevdiği Karay'ın yurda dönmesini istediğini ve İçişleri Bakanı'na bu durumu çözmesini söylediğini, bunun üzerine bakanın Karay'a bir sınır karakoluna teslim olmasını teklif ettiğini, ancak Karay'ın bu çözümü reddettiğini ve 'Yüzellilikler'in affı için 1938'de bir kanun çıkarıldığını yazar.

Refik Halit Karay yurda döndükten sonra yeniden gazeteciliğe başladı, ancak politikayla hiç ilgilenmedi. Tedavi gördüğü Şişli Sağlık Yurdu'nda 18 temmuz 1965'te hayata veda etti.

Ali Canip Yöntem, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Ahmet Haşim, Celal Sahir gibi sanatçılarla Fecr-i Ati topluluğunu oluşturdu. Türk öykücülüğünün Anadolu'ya yönelmesini sağladı, yapıtlarında akıcı, gündelik konuşma dilini kullandı.

Romanlarında gerçekçilikten popüler romana doğru bir geçiş gösteren Karay'ın önemli yapıtları arasında 'İstanbul'un İki Yüzü', 'Nilgün', 'Bugünün Saraylısı', 'Guguklu Saat', 'Üç Nesil, Üç Hayat' sayılabilir.

Günün diğer önemli olayları

1811: 'Vanity Fair' adlı romanıyla bilinen İngiliz romancı William Makepeace Thackeray hayata merhaba dedi.
1904: Rusya-Japonya savaşı başladı.
1918: Güney Afrika'nın siyah lideri Nelson Mandela doğdu.
1920: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde milletvekilleri, Misakı Milli andı içti.
1922: 20'nci yüzyılın en önemli tarih ve felsefe yapıtlarından biri olan 'Bilimsel Devrimlerin Yapısı'nın yazarı, ABD'li bilim siyasetçisi Thomas Kuhn dünyaya gözlerini açtı.
1925: Adolf Hitler, 'Kavgam' (Mein Kampf) adlı kitabını yayımladı.
1930: Ankara Etnoğrafya Müzesi halka açıldı.
1932: Türkiye, Milletler Cemiyeti'ne 56'ncı üye olarak girdi.
1932: Ezanın Türkçe okunacağı açıklandı. Uygulamaya kısa süre sonra geçildi.
1951: İngiltere, Türkiye'nin NATO'ya girişine onay verdi.
1955: Almanya'nın geleceğinin görüşüldüğü Dört Büyükler Konferansı, Cenevre'de başladı.
1968: ABD'ye ait Altıncı Filo askerlerini denize atma iddiasıyla 30 öğrenci tutuklandı. İTÜ rektör, dekan ve senato üyeleri tutuklamaları protesto ederek istifa etti.
1974: Kıbrıs'ta Türkiye ve Rum kesimlerini ayıran Yeşil Hat'ta hava gerginleşti. TBMM olağanüstü toplantı yaparak Kıbrıs'ta darbeyle ortaya çıkan durumu görüştü. ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'ın özel temsilcisi Joseph Sisco Ankara'ya geldi. Sisco'nun Atina girişimlerinden sonuç alınamayacağı anlaşıldı. Bunun üzerine Deniz Kuvvetleri'ne ait bir filo 19 Temmuz'da çıkarma gemileriyle Akdeniz'e açıldı.
1976: Sovyetler Birliği'nin ilk uçak gemisi Kiev, boğazlardan geçti.
1982: Her yıl 24 kasımında Öğretmenler Günü kutlanması amacıyla bir yönetmelik yayımladı.
1989: Kemal Horzum, Emlak Bankası'nı dolandırdığı gerekçesiyle tutuklandı.
1996: Selçuk Parsadan davası başladı. Parsadan'ın dönemin başbakanı Tansu Çiller'i örtülü ödenekten 5.5 milyar lira dolandırdığı iddia edildi.
1998: İnsanlık ve savaş suçu işleyenlerin yargılanabilmeleri için uluslararası mahkeme kurulmasını öngören sözleşme, Roma'da imzalandı.
2002: Gazeteci ve yazar Metin Toker, Ankara'da vefat etti.
2004: İkinci Dünya Savaşı sonunda, tarihte savaş amaçlı kullanılmış ikinci ve son atom bombasını Japonya'nın Nagasaki kentine bırakan ABD'li pilot Charles W. Sweeney 84 yaşında yaşama veda etti.

Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
Haziran ayı arşivi
1 temmuz
2 temmuz
3 temmuz
4 temmuz
5 temmuz
6 temmuz
7 temmuz
8 temmuz
9 temmuz
10 temmuz
11 temmuz
12 temmuz
13 temmuz
14 temmuz
15 temmuz
16 temmuz
17 temmuz