Tarihte bugün: 13 ocak

'Ulysses' ve 'Dublinliler'in İrlandalı yazarı James Joyce 1941'de hayatını kaybetti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

1882 yılında İrlanda'da doğan James Augustine Aloysius Joyce getirdiği anlatım yenilikleri ile 20'nci yüzyıl edebiyatını derinden etkiledi.
 
Cizvit okullarında eğitim gördü. Dublin'deki University College'de felsefe ve modern diller okudu. 1900'de, henüz üniversite öğrencisiyken Ibsen'in oyunu üzerine kaleme aldığı uzunca yazı 'Fortnightly Review' dergisinde yayımlandı.
 
O sıralar, daha sonra 'Chamber Music' (Oda Müziği) adlı kitapta toplanacak olan lirik şiirlerini yazmaya başladı. 1902'de Dublin'den ayrılıp Paris'e gitti, ama ertesi yıl ölüm döşeğindeki annesini ziyaret için yeniden İrlanda'ya döndü.
 
1904'ten sonra Nora Barnacle'la yaşamaya başladı. 1905'ten 1915'e kadar Trieste'de yaşadılar. Joyce, Trieste'de Berlitz Scholl'da İngilizce öğretmenliği yaptı.
 
'Dublinliler', 1914 yılında İngiltere'de yayımlandı. 1915'te tek oyunu olan 'Sürgünler'i yazdı. 'Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi' adlı otobiyografik romanı 1916 yılında yayımlandı. Aynı yıl Joyce ve ailesi Zürih'e taşındı.
 
Büyük bir yoksulluk içinde yaşadıkları Zürih'te en büyük eseri olan 'Ulysses' üzerine çalıştı ve bu kitap ABD'de çıkan 'Little Review' adlı bir dergide dizi halinde yayımlanmaya başladı.
 
Dizileştirme 1918'de başladı, ancak kitap hakkında dava açılması nedeniyle 1920'de diziye ara verildi. 'Ulysses' kitap olarak ilk kez 1922'de Paris'te basıldı. Pek çok yeni tekniğin kullanıldığı roman yayımlandığında büyük yankı uyandırdı.
 
Joyce ailesi iki büyük savaş arasında Paris'te kaldı. Bu dönemde son romanı olan 'Finnegan'ın Uyanışı' üzerinde çalıştı ve kitap 1939'da basıldı. 13 Ocak 1941'de hayata veda etti. 'Portre'nin ilk taslağı 'Stephen Hero' ölümünden üç yıl sonra basıldı.
 
Hayatı boyunca ve eserlerinde İrlanda'nın kalıplaşmış değerlerini eleştiren James Joyce, İrlanda'nın koyu katolik ve muhafazakar yönünü, özellikle de Katolik Kilisesi'ne karşı görüşleriyle dikkat çeker.
 
İrlandalı diğer ünlü yazarlar George Bernard Shaw, William Butler Yeats, Samuel Beckett, Seamus Heaney, Jonathan Swift ve Oscar Wilde da eserlerinde İrlanda'ya karşı benzer bir eleştirel bakış içindedirler.
 
Dublin'de geçen 24 saati anlatan roman 'Ulysses' isimli romanı, Homeros'un Odyssea'sı üzerine kuruludur ve o zamana kadar yazılan eserlerden farklıdır. İlk basımı bir çok dizgi yanlışı içeren 'Ulysses'in aslına uygun halde basılması 1984'de gerçekleşir.
 
Yazarın düşünce ve duygularını açık bir dille aktardığı eser, İrlanda'da pornografik bulunarak 1960'a kadar yasaklar arasında kalır. Fakat bugün 'Bloomday', Dublin'de Katolik festivali St. Patrick kutlamaları kadar önemli bir yere sahiptir ve Dublin Yazarlar Müzesi ile James Joyce Kültür Merkezi en çok ziyaret edilen yerler arasında gelir.
 
Eserleri
 
Dublinliler
Sürgünler
Giacomo Joyce
Sanatçının Mektupları
Oda Müziği (şiir)
Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi
Ulysses
Finnegan'ın Uyanışı
 
Günün diğer önemli olayları
 
1910: Mustafa Kemal, Selanik Üçüncü Tümen Kurmay Başkanlığı'na atandı.
1920: Sultanahmet Meydanı'nda 150 bin kişinin katılımıyla büyük bir miting yapıldı.
1925: Kurtuluş Savaşı komutanlarından Halit Paşa, Meclis'te Ali Çetinkaya tarafından bir kaza kurşunuyla vuruldu.
1942: İstanbul'da halka ekmek karnelerinin dağıtımına başlandı.
1952: Hasankale'de, 5.8 büyüklüğündeki depremde 133 kişi öldü.
1972: Ortaklık Anlaşması'nın topluluğa katılacak yeni ülkelerce de kabulünü sağlayacak Türkiye-AET müzakereleri başladı.
1973: Sanat tarihçisi, yazar, eleştirmen Sabahattin Eyuboğlu 65 yaşında öldü.
1973: Türkiye-İtalya milli maçı ilk kez Eurovision aracılığı ile televizyondan naklen verildi.
1984: Serbest piyasada dolar 347 liraya fırladı. Karaborsa ile resmi kur arasındaki fark 34 liraya yükseldi.
1990: Güneydoğu Anadolu Projesi'nin en önemli yatırımı olan Atatürk Barajı'nda ilk kez su tutulmaya başlandı.
1998: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Refah Partisi'nin Hazine'den aldığı yardıma ihtiyati haciz konulması için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkeme, başvuruyu kabul etti.
 
Tarihte bugün arşivi
 
Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
1 ocak
2 ocak
3 ocak
4 ocak
5 ocak
6 ocak
7 ocak
8 ocak
9 ocak
10 ocak
11 ocak
12 ocak