Soyun kadından geçtiği Müslüman halk: Tuaregler

Tuaregler, Kuzey Afrika Berberilerinin bir kolu. Bizde, Osmanlı zamanından beri Tevarikler olarak biliniyorlar. (Kaynak: azsekerli.com)Burkina Faso, Cezayir, Libya, Mali ve Nijer arasındaki geniş alanda yaşıyorlar. Binlerce yıldır göçer bir yaşam tarzları var. Deve sırtında Sahra Çölü'nü geçiyor, çadırlarda yaşıyorlar. Müslüman Arap ordularının bulundukları bölgeye ulaşmasıyla İslam'ı kabul etmişler. Ancak bir taraftan da binlerce yıllık geleneklerini koruyarak bir kültürel sentez oluşturmuşlar. Kültürlerinin en ayırtedici nitelikleri kadınlarının toplumdaki yeri. Bu konuda dünyadaki pek az topluluk onlarla karşılaştırılabilir. Anasoylu bir yapısı olan Tuareg toplumunda kadınlar olabildiğince özgür. Tuareglerde aile reisi kadın. Çadırlar ve hayvanlar kadınlara ait. Soy kadından geçiyor. Kadınların evlenmeden önce diledikleri kadar sevgilileri olabiliyor. Ancak çok sıkı bir mahremiyet kuralına riayet edilmesi şart: Genç erkek, genç kızın çadırına gece karanlıkta görünmeden girmek ve sabah güneş doğmadan ayrılmak zorunda. Kadınlar evlendiklerinde haklarını kaybetmiyorlar, boşanmakta da serbestler. Boşanınca çadırlar ve varlıklar kadında kalıyor. Genelde boşanan erkek eli boş olarak devesine binip annesinin çadırına dönüyor. Boşanan kızları için aileler şenlik düzenliyorlar, böylece kızlarının yeni bir evlilik için müsait olduğunu ilan ediyorlar. Tuareglerin günlük hayatlarındaki en ilginç husus şu: Erkekler örtünüyor! Diğer İslam toplumlarında kadınların örtünmesi esasken, onlarda erkeklerin örtünmesi şart! Yetişkin erkekler kadınların, yabancıların ve evlilik yoluyla akraba oldukları kişilerin yanında mavi bir peçe takıyorlar. Onlarla tanıştığı zaman fotoğrafçı Henrietta Butler bu şaşırtıcı geleneğin nedenini sorunca kadınlar güzeldir, onların yüzünü görmek isteriz yanıtını almış. Göçerlikten kentleşmeye kayış, komşu İslami topluluklarla farklılıkların getirdiği rahatsızlıklar, gelişen teknolojiyle dünyanın geri kalanındaki hayatları öğrenmeleri bazı geleneklerin zayıflamasına neden olabilecek gibi görünüyor. Kimi Tuaregler kültürlerini dünyanın kalanına göre geri ve yanlış bulmaya başlamışlar bile. Kendi dilleri yerine Arapça konuşmayı tercih edenler de son yıllarda artış göstermiş.