Ömer Hayyam takvimi (Celali takvim) nedir? Ömer Hayyam kimdir, nasıl öldü?
TRT 1 ekranlarında yayınlanan Uyanış Büyük Selçuklu dizisinde konu olan Ömer Hayyam’ın hayatı merak edilmeye başladı. Özellikle izleyiciler Ömer Hayyam takvimi hakkında araştırma yaparak tarihi bilgileri öğrenmek istiyor. Peki, Ömer Hayyam takvimi nedir? Ömer Hayyam kimdir, nasıl öldü?
Ömer Hayyam’ın hayatı, TRT 1 ekranında yayınlanan dizi Uyanış Büyük Selçuklu dizisinin son bölümünde ekrana geldi. Ömer Hayyam'ın hayatı ve şiirleri Uyanış Büyük Selçuklu dizisinin ilgili bölümlerinden sonra en çok araştırılanlar arasında yerini aldı.
ÖMER HAYYAM TAKVİMİ NEDİR?
Hayyam, yaptığı çalışmaların çoğunu kaleme almamıştır, ancak kendisi birçok teori ve icadın isimsiz kahramanıdır. 21 Mart 1079 yılında tamamladığı, "Celali Takvimi" olarak bilinen takvim için büyük çaba sarf etmiştir. Güneş yılına göre düzenlenen bu takvim 5000 yılda bir gün hata verirken, bugün kullandığımız "Gregoryen Takvimi" 3330 yılda bir gün hata vermektedir.
Celali Takvimi, Güneş yılı esasına göre, Ömer Hayyam başkanlığındaki bir kurul düzenlemiş, Büyük Selçuklu Sultanı Celali devlet Melikşah'a sunmuştur. 1079 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. 9 Ramazan 471 (Miladi 15 Mart 1079) yılına rastlayan Nevruz yılbaşı olarak, Hicret yılı da başlangıç noktası olarak kabul edilmiştir. Babür İmparatorluğu da bir dönem Celali Takvimi'ni kullanmıştır. Celali Takvimi sadece tarım gibi ekonomik işlerin düzenlenmesinde kullanılmış, normal hayatta Hicrî takvim kullanılmaya devam edilmiştir. Celali Takvimi'nde 1 yıl, 365 gün 6 saat olarak kabul edilmiştir. Matematiksel kurallar yerine astronomik hesaplar kullandığı için, İlkbahar Ekinoksu başlangıcı tayininde Gregoryen takviminden daha doğrudur.
ÖMER HAYYAM KİMDİR, NASIL ÖLDÜ?
Asıl adı Giyaseddin Ebu'l Feth Bin İbrahim El Hayyam' dır. Ömer Hayyam, İran ve doğu edebiyatında rubai türünün kurucusudur. Batı ülkelerinde adına birçok dernek kurulmuş, rubaileri bütün batı dillerine çevrilmiştir. Matematik, fizik, astronomi ve tıp alanlarında birçok icadı ve önemli eseri bulunmaktadır. İbn-i Sina'dan sonra Doğu'nun yetiştirdiği en büyük bilgin olarak kabul edilmiştir. 18 Mayıs 1048'de İran'ın Nişabur kentinde doğdu. Ömer Hayyam, bir çadırcının oğluydu. Bu yüzden acem dilinde çadırcı anlamına gelen soyadını babasının mesleğinden aldı. Ömer Hayyam, yaşadığı dönemde daha çok bilgin olarak ün kazandı.
Gerek kendi yaşadığı dönemde, gerekse sonraki çağlarda yazılan tüm kaynaklarda, Ömer Hayyam'ın çağının bütün bilgilerini edindiği, o alanlarda derin tartışmalara girdiği, fıkıh, ilahiyat, edebiyat, tarih, fizik ve astronomi okuttuğu yazılıdır. Hayyam, fizik, metafizik, matematik, astronomi ve şiir alanlarında değişik eserler yazdı. Yazdığı bilimsel içerikli kitaplar arasında İbni Sina'nın Temcid (Yücelme) adlı eserinin yorum ve tercümesi, Cebir ve Geometri Üzerine, Fiziksel Bilimler Alanında Bir Özet, Varlıkla İlgili Bilgi Özeti, Oluş ve Görüşler, Bilgelikler Ölçüsü, Akıllar Bahçesi yer aldı. En büyük eseri Cebir Risalesi'ydi. Matematik bilgisi ve yeteneği zamanın çok ötesinde olan Ömer Hayyam denklemlerle ilgili başarılı çalışmalar yaptı. Bunun yanısıra, binom açılımını ve bu açılımdaki katsayıları da bulan ilk kişiydi.
Ömer Hayyam'ın edebiyat tarihindeki yerini belirleyen, sonraki yüzyıllarda da İslam dünyasının en büyük şairlerinden biri olarak anılmasına neden olan, yazdığı rubailerdi. Ömer Hayyam, İran ve doğu edebiyatında rubai türünün kurucusuydu. O günlerden bugüne dilden dile dolaşarak gelen sayısının ikiyüz kadar olduğu tahmin edilen rubaileri, sonraki çağlara da damgasını vuran eserler oldu. Çeşitli bilim dallarında birçok eser yazan Ömer Hayyam'ın eserlerinden 18 tanesinin adı bilinmektedir.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Dikkat! 15 Kasım’da İstanbul’un 23 İlçesinde Elektrik Kesintisi Yaşanacak (BEDAŞ Kesinti Programı)
Adetliyken dua okunur mu, hangi dualar okunur? Adetliyken Ayetel Kürsi okunur mu?
GÜNCEL A 101 AKTÜEL ÜRÜNLER KATALOĞU 14 Kasım 2024: A101'de hangi ürünler indirimde? Buharlı temizleyici, su sebili, pencere temizleme robotu!
MASTERCHEF'E DAMGA VURAN LEZZETLER! Sopa De Crema, Tikvenik, Chiles En Nogada, Fesenjan, Waldorf Salata, Valassky tarifi ve püf noktaları
Geçmeyen öksürüğe doğal çözüm: Hatmi çiçeği (Ebegümeci) ve meyan kökü şifası! Bu tarif tam bir reçete!