İstihsan Nedir, Nasıl Uygulanır? İslam'da İstihsan Ne Anlama Gelir?

Arapça kökenli bir sözcük olan istihsan, hüsn kökünden türetilmiştir. Hüsn, güzel ve saygıdeğer olmak anlamına gelir. İstihsan ise bakılan bir şeyin çirkinliğini ve kötülüğünü göz ardı etmek, hayra yormak, güzel bulmak, iyiye yormak demektir. Fıkıhta önemli bir yer tutan istihsan, ilk kez İmam-ı Azam adıyla da bilinen Ebu Hanife tarafından uygulanmıştır.�

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

İstihsan Nedir, Nasıl Uygulanır? 

 12. yüzyılda literatüre girmiş olan istihsan kelimesinin sözlük anlamı beğenmek, güzel, kıymetli ve değerli bulmaktır. 

 Fıkıhta terim anlamında kullanılan istihsan, hakkında açık bir hüküm bulunmayan davalarda kişi ya da kamu yararına karar alınması demektir. İslam fıkhında kıyas, açık ve hafi kıyas olarak ikiye ayrılır. Gizli kıyas adıyla da bilinen hafi kıyasta, fakih daha önce karşılaşılmamış ve örneğine rastlanmamış bir meseleyi çözmek için içtihat yapar. 

 İçtihat Kuran ayetlerine ve hadislere bakarak sonuç çıkarma demektir. İstihzan uygulamalarında temel amaç kişinin zor durumda kalmasına neden olabilecek engelleri ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle meselenin çok daha kısa sürede, her iki taraf için de uygun olacak şekilde sonuçlanmasına özen gösterilir. 

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

 İstihsan uygulanırken racih deliller referans alınır. Kuran'ı Kerimdeki birçok ayette de geçtiği üzere İslam'da zorlama yoktur. Ahmet Cevdet Paşa tarafından 1876 yılında tamamlanan Mecelle-i Ahkam-ı Adliye adlı medeni hukukta da istihsan uygulamasına dair birçok madde vardır. 

 Örneğin: Meşakkat teysiri celbeder. 

 Bu maddenin anlamı, zorlu bir durumla karşılaşmak, kolaylığı zorunlu hale getirir. Hem İslam dininin genelinde hem de fıkıhta, zorluğu terk etmek ve kolay olanı seçmek sünnettir. Bu nedenle birçok fakih tarafından istihsan uygulamalarına ağırlık verilmiştir. 

 İslam'da İstihsan Ne Anlama Gelir? 

 İslam'da istihsan, hafi (gizli) kıyas adıyla da bilinen ve fıkıhta uygulanan bir yöntemdir. Kıyas yerine nass ile hüküm vermeye istihsan denir.