Yaşlanmayı nasıl yavaşlatabiliriz? Uzun yaşamın şifreleri

Longevity, sağlıklı ve uzun yaşamak anlamına gelir. Bu felsefe, hastalığı tedavi etmek yerine önlemeyi amaçlar. Sağlık harcamalarını azaltmanın yolu hastalıkları önlemektir. Örneğin, 80 yaşına kadar sağlıklı yaşayan bir kişi, sağlık sistemi üzerindeki yükü azaltır. Kardiyoloji Uzmanı ve Fonksiyonel Tıp Uygulayıcısı Dr. Begüm Öztürk, geleceğin sağlık felsefesi Longevity hakkında merak edilenleri sizler için anlattı.Biyolojik yaşlanma kaçış hızı, Longevity'de önemli bir kavramdır. Amaç, biyolojik yaşı takvim yaşından geri bırakmaktır. Yapay zekanın yardımıyla bu alandaki çalışmalar hızla ilerlemektedir. Yamanaka faktörleri: Hücrelerin yaşını sıfırlayan İPS işlemi, DNA'nın epigenetik düzeyde yeniden programlanmasıyla gerçekleşir. Telomeraz enzimi: Telomerlerin aşınmasını önleyerek hücrelerin yenilenme kapasitesini artırır. HIF faktörü: Oksijen azlığına uyum sağlayarak enerji üretimini sürdürmeyi sağlar. Kronik hipoksi yaşlanmaya katkıda bulunur. Longevity bilimi 14 yaşlanma belirtisi tespit etmiştir: DNA hasarı, mitokondri fonksiyon bozukluğu, metabolik değişiklikler, kök hücre tükenmesi, telomer aşınması, hücre iletişim bozukluğu, sağlıksız protein metabolizması, yaşlanmış hücre birikimi, epigenetik değişiklikler, yetersiz otofaji, ekleme düzensizliği, mikrobiota bozukluğu, mekanik değişiklikler ve inflamasyon. Bu faktörler düzenlenirse yaşlanma yavaşlamaktadır. Beslenme: Az yemek ve aralıklı açlık önerilir. Anti-inflamatuar beslenme, uzun ömür için anahtardır. Egzersiz: Hareketsiz yaşam yaşlandırır. Sabah aç karnına egzersiz, insülin direncini azaltır. Su içmek: Yeterli su tüketimi, hücresel sağlığı iyileştirir. Oksijen: Yeterli oksijen alımı, hızlı yaşlanmayı önler. Detoks: İç ve dış toksinlerden arınmak önemlidir. Soğuk uygulamaları: Vücut sıcaklığının düşmesi ömrü uzatır. Soğuk duş, buzlu küvet gibi yöntemler önerilir. Sirkadiyen ritim ve uyku: Sağlıklı melatonin ve kortizol seviyeleri, biyolojik saati yavaşlatır. 1. aşama Detaylı anamnez ve fizik muayeneden sonra, kadın ve erkeğe özel kan tahlilleri yapılır. Burada laboratuvarın limitleri değil, literatür bilgileri ışığında değerlendirme yapılır. Kadınlarda meme ultrasonu, pap smear testi, pelvik ve abdominal ultrason, osteoporoz taraması yapılır. Erkeklerde prostat spesifik antijen, testosteron, abdominal ultrason yapılır. Genel olarak metabolizma değerlendirilir. İnsülin direnci ve karaciğer yağlanması üzerinde özellikle çalışılır. Tüm bu veriler değerlendirilip kişiye özel beslenme planı, eksik vitamin ve minerallerin yerine konması, uyku ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı uygulamaları planlanır. Gerekirse uyku ve stres için takviyeler verilebilir. İlk aşamada yapılan rutin testlere ek olarak, genetik testler ve SNP testleri yapılır. Bunlar hastalıklara yatkınlığı göstermektedir. Genetik mutasyonların varlığı, o hastalığın mutlaka ortaya çıkacağı anlamına gelmez. Beslenme, eksiklerin yerine konması ve yaşam tarzı uygulamaları ile hastalığın ortaya çıkması önlenebilir. Bu sürece epigenetik denir, yani genlerimiz kaderimiz değildir.2. aşamada daha farklı görüntüleme yöntemleri de yapılır. 40 yaşın üzerinde kardiyolojik muayene, elektrokardiyografi, ekokardiyografi, karotis doppler, koroner BT anjiyografi gibi işlemler önerilmektedir. 5 yılda bir kolonoskopi önerilebilir. Burada amaç hasta olmamak ve potansiyel riskleri tespit edip önlemektir. Bu aşamada kullanılan vitamin ve desteklerin miktarları artar. Sadece ağız yoluyla değil, damardan tedaviler de planlanır. Gerekiyorsa hormon replasmanları eklenir. Sabah gün ışığı ile uyanmak, akşam erken yatmak, akşam ışıkları kısmak, elektronik cihazların erken kapatılması, akşam yemeğinin erken yapılması, stresle başa çıkma gibi yaşam tarzı değişiklikleri daha ayrıntılı olarak ele alınır. Burada doktor kadar kişinin de sorumluluklarını yerine getirmesi çok önemlidir çünkü yaşam tarzı düzelmezse, sadece takviyelerle uzun ve sağlıklı yaşam sağlanamaz. Bu aşamada ileri Longevity analizleri yapılır. Tüm vücut MR ve yapay zeka ile değerlendirme, kanda dolaşan kanser hücrelerini tespit eden likit biyopsi gibi yöntemler uygulanır. Damardan uygulama dozları ve sıklığı artar. Cryo kabin denen soğuk uygulama yapılabilir. -180 derecede 1-2 dakika soğuk nitrojen buharı verilir. Bu uygulama ağrıları azaltır, iyileşmeyi hızlandırır ve en önemlisi mitokondri verimliliğini artırır. Kırmızı ışık tedavileri ve infrared sauna gibi yöntemler uygulanabilir. Kişinin kendi başına uygulayabileceği soğuk duş, hamam ve sauna gibi yöntemler de oldukça faydalıdır. Masaj, lenfatik drenaj terapileri ve cilt gençleştirme lazer uygulamaları da kullanılabilir.Bu aşamada nadiren yapılan, henüz etkinliği ve güvenliği kanıtlanmamış, araştırma aşamasında olan uygulamalar da vardır. Bunlar arasında senolitikler denilen zombi hücreleri temizleyen takviyeler, genç insanlardan alınmış kan plazma nakilleri ve kan filtreleme yöntemiyle bağışıklık sisteminin temizleyemediği atıkların temizlenmesi yer alır. Ayrıca, yeni bir teknoloji olan mRNA ile kas gelişimi, kanser aşıları ve zombi hücrelerden kurtulma yöntemleri de henüz rutin uygulamada güvenliği kanıtlanmamıştır. Ancak tüm bu Longevity çalışmaları hızla devam etmektedir.